Nederland heeft een ernstig grensconflict met Frankrijk. Niet in Europa, maar in het Caribisch gebied, waar onze landen buren zijn. Op het eiland Sint Maarten, dat voor de ene helft hoort bij Frankrijk en voor de andere helft bij ons Koninkrijk. Tijdens de orkaan Irma in 2017 verloor Maggi Shurtleff haar restaurant Captain Oliver’s in Oyster Pond. Sindsdien probeert zij het restaurant weer op te bouwen. Maar dat lukt niet, omdat zij bang is te worden gearresteerd door de Franse politie van Saint Martin. Omdat Frankrijk de grens tussen onze landen niet meer erkent. Een neokoloniale machtspolitiek vanuit Parijs. Minister Blok is verantwoordelijk voor een oplossing, maar slaagt er niet in om Maggi te helpen. Na vele jaren is er nog geen uitweg.
Het eiland Sint Maarten is in 1648 verdeeld in een Frans en een Nederlands deel, in het verdrag van Concordia. Het verhaal wil dat een Franse en Nederlandse soldaat destijds elk een voettocht maakten langs de kust en waar de mannen elkaar ontmoetten de grens werd getrokken. De grensloop was wel vaker onderwerp van discussie, maar dat werd meestal praktisch opgelost. Toen Captain Oliver’s in 1983 begon zagen de Fransen dit gebied als ‘Nederlands’, maar dat veranderde plots toen Frankrijk in 1996 de grond begon te claimen. De Franse gendarmerie pleegde gewapende invallen en onderwierp de eigenares aan ondervragingen. Bescherming heeft Maggi niet gehad. Niet van de regering van Sint Maarten en niet van de Nederlandse regering, die toch verantwoordelijk is voor de verdediging van de Nederlandse grenzen.
Na de orkaan Irma in 2017 werd Captain Oliver’s verwoest, zoals heel veel andere gebouwen op Sint Maarten. Maggi kan haar restaurant niet opbouwen zolang onduidelijk is in welk land het staat. Uit Kamervragen die ik vorig jaar heb gesteld bleek dat Nederland en Frankrijk in 2014 hadden afgesproken om de ‘status quo’ te handhaven zolang er geen definitief beluit over de grenzen is genomen. Frankrijk heeft die afspraken echter in 2016 geschonden door de eigenares en een aantal medewerkers van Captain Oliver’s met veel machtsvertoon te arresteren. Deze Franse actie ‘druiste in tegen de afspraken’, aldus de Nederlandse regering. Maar ons land heeft weinig gedaan om Maggi te beschermen. Wel erkent minister Blok dat ‘niet kan worden uitgesloten’ dat de Franse politie opnieuw ‘inspecties’ zal uitvoeren als in de huidige situatie het restaurant wordt opgebouwd.
Uit de antwoorden van Blok bleek eveneens dat al in 2016 de voorbereidingen zijn gestart voor onderhandelingen met de Fransen, maar die hebben nog tot niets geleid. Dat werd duidelijk toen ik de minister onlangs vroeg naar de laatste stand van zaken. Frankrijk heeft in september 2019 (meer dan drie jaar later!) een ‘technische missie’ naar Oyster Pond gestuurd. Wat dit onderzoek opleverde weten we niet, omdat Frankrijk de resultaten nog steeds niet met Nederland wil delen. De onderhandelingen zijn dus nog helemaal niet begonnen en zullen voorlopig niet beginnen. Blok heeft de Fransen eerder gevraagd om tot een praktische oplossing te komen voor Captain Oliver’s, zodat Maggi haar restaurant alsnog zou kunnen opbouwen. Maar Frankrijk wilde daar tot nog toe niet aan meewerken.
Ik weet niet wat de Fransen bezield om zoveel problemen te maken over zo’n klein stukje grond. Ik snap ook niet waarom de Nederlandse regering zo over zich heen laat lopen. Hoe zouden de Fransen reageren als wij opeens een stuk Frankrijk opeisten en Franse burgers zouden arresteren? Frankrijk is geen vijandige natie, maar een bondgenoot in de NAVO. We zitten samen in de Europese Unie. Maar op Saint Martin gedraagt Parijs zich alsof we leven in de zeventiende eeuw. Frankrijk heeft de afspraken uit 2014 over handhaving van de grenzen geschonden en laat Nederland al ruim vier jaar wachten om hier überhaupt over te praten. Ik snap niet waarom minister Blok zo met zich laat sollen. Laat de Fransen toch weten dat wij klaar zijn met deze spelletjes. Geef Maggi eindelijk de mogelijkheid haar restaurant op te bouwen.
Ronald van Raak schrijft regelmatig over Sint Maarten en de andere Antilliaanse eilanden.
