Opinie

Lucas Hartong – Hoe windmolensubsidie (ook) wordt gebruikt om burgers koest te houden

08-08-2020 13:42

Een windmolen. (Pixabay)

Het aantal windparken op land in Nederland neemt nog steeds toe in aantal, grootte en hoogte. Projectontwikkelaars bouwen erop los, daarbij gefaciliteerd door de overheid. Protesterende omwonenden en actiegroepen worden afgekocht met een fooi in de vorm van subsidie op de energierekening of bijdragen in ‘windfondsen’ voor ‘duurzame projecten’ in de buurt. En de vogelsterfte? Ach, die natuur mag toch best een beetje wijken voor het milieu? Hoe dat in zijn werk gaat blijkt concreet op bijvoorbeeld Goeree-Overflakkee, waar nog steeds nieuwe parken in aanbouw zijn. En waar omwonenden worden gepaaid met douceurtjes.

‘Het is plat gezegd een zak met geld waarmee tegenstand tegen en onvrede over de windmolens werd en wordt afgekocht’

Dorpsraad Oude-Tonge, dierenwei Nieuwe-Tonge, dorpsraad Bruinisse en dorpsbelangen Sint Philipsland mochten onlangs ruim 20.000 euro ontvangen voor hun ‘duurzame projecten’ op Goeree-Overflakkee, Schouwen-Duiveland en Tholen: uit de gulle hand van Windfonds Krammer, aldus juichende berichten in de huis-aan-huis bladen op deze eilanden.

Voor alle duidelijkheid: geen kwaad woord over de ontvangende organisaties. Fijn dat ze er zijn en hun goede werk verrichten, ten bate van een leefbare samenleving. Over dat Windfonds Krammer ben ik echter aanmerkelijk minder te spreken. Het is plat gezegd een zak met geld waarmee tegenstand tegen en onvrede over de windmolens werd en wordt afgekocht. Een douceurtje voor geleden ellende.

Windpark Krammer (bouwsom: 215 miljoen euro) blijkt eigendom te zijn van de coöperaties Zeeuwind/Deltawind (51%) en energieproducent Enercon Independent Power Producer GmbH (49%). Die eersten zijn tevens oprichters en beheerders van het windfonds.

‘Hoe dichter men bij de windmolens woont des te meer ‘tegemoetkoming’ men ontvangt’

Windpark Krammer telt 34 gigantische windmolens, die de horizon tussen Oude Tonge en Bruinisse ontsieren en binnenkort komen er vlakbij de N59 nog meer gigawindmolens bij (windpark Blaakweg). Research laat ons weten dat ‘van elke MWh die Windpark Krammer aan elektriciteit opwekt 0,50 eurocent aan het Windfonds wordt gedoneerd’.

Het Windpark draagt zo volgens opgave jaarlijks ongeveer 150.000 euro af aan het Windfonds, maar dat gaat bepaald niet allemaal naar de ‘duurzame projecten’ waarmee nu goede sier wordt gemaakt in de kranten. Zo’n 60.000 euro gaat rechtstreeks naar omwonenden als een soort ‘tegemoetkoming voor groene stroom’. Hoe dichter men bij de windmolens woont des te meer ‘tegemoetkoming’ men ontvangt. Wie dit niet ziet als douceurtje kijkt mijns inziens willens en wetens weg.

De rest van het geld in het Windfonds gaat naar drie omliggende gemeenten. De gemeente Goeree-Overflakkee ontvangt zo jaarlijks 30.000 euro te verdelen over die ‘duurzame projecten’.

‘Beetje jongleren met cijfers’

Er is trouwens iets vreemds aan de hand met de genoemde bedragen. Zo stelde coöperatie Deltawind in haar publicatie van 30 juni jl. in huis-aan-huis krant GGOF (‘openbaar jaarverslag 2019’) dat Windfonds Krammer 150.000 euro uitkeert ‘aan de directe omgeving van het windpark’.

Volgens eigen opgave produceerde het windpark in het afgelopen jaar 328.493 MWh. Vermenigvuldig dat met 0,50 eurocentper MWh en dan kom je op een beschikbaar totaalbedrag van 164.246 euro. Dat is meer dan 150.000 euro en de Stichting Windfonds Krammer heeft het diezelfde dag in ‘Eilanden Nieuws’ over het feit dat er ‘gemiddeld 80.000 euro per jaar uit de opbrengst van de duurzame energie’ komt. Dat is dan dus duidelijk na aftrek van de ‘tegemoetkoming’ à 60.000 euro aan de direct omwonenden. Beetje jongleren met cijfers, zeg maar.

Twee keer per jaar worden bedragen aan de ‘duurzame projecten’ uitgekeerd. Dit keer was dat dus totaal voor zo’n 20.000 euro. Overigens ontvangt het Windpark Krammer een SDE+ subsidiebedrag per opgewekte MWh, naast uiteraard de opbrengst uit stroomcontracten. Die contracten zijn afgesloten met bijna uitsluitend industriële grootverbruikers en niet met particulieren. Die subsidie bedraagt gedurende de afgesproken looptijd minimaal 88 euro per MWh, afhankelijk van de locatie waar de windmolen staat.

‘Zolang de ‘doelstellingen’ maar gehaald worden en de burgers hun mond houden’

Over 2019 ontving het Windpark dus voorzichtig geschat zo’n 29 miljoen euro aan subsidie (MWh x subsidiebedrag). Dan steekt dat douceurtje van 30.000 euro er toch wel erg zuinigjes bij af. Er zijn nog meer windfondsen op met name Goeree-Overflakkee actief, eveneens met nauwe betrokkenheid van Deltawind.

Zo is er ook een Windfonds Goeree-Overflakkee, maar dat keert nog niet uit omdat de windmolens van Windpark Haringvliet (jawel, ook daar komen monsterlijk hoge dingen) er nog niet staan. Verwachte opbrengst uit dat fonds is 230.000 euro per jaar. Ook dat zal ongetwijfeld een zak met ‘zoethoudersgeld’ worden, want de ‘randvoorwaarden voor uitkering zijn een aantal keren op aangeven vanuit de politiek bijgesteld’ en ‘de exacte procedure voor aanvragen moet nog worden bepaald’. Lees: we rotzooien als overheid maar wat aan, zolang de ‘doelstellingen’ maar gehaald worden en de burgers hun mond houden. Al dan niet betaald.

Deze column verscheen eerder op Wynia’s Week