Dat was een verrassing in het verkiezingsprogramma van D66, de belofte dat de Koning voortaan niet méér mag verdienen dan de minister-president. Datzelfde voorstel heb ik in het verleden al vaker gedaan, maar helaas kregen we daarvoor in de Kamer weinig steun. D66 stelt ook dat de leden van het Koninklijk Huis over hun inkomen gewoon belasting moeten betalen, zoals elke Nederlander. Een voorstel dat ik eveneens vaker heb gedaan en dat in de Kamer tot nu toe evenmin kon rekenen op veel enthousiasme. Volgende week behandelen we de begroting van de Koning. Tot nu toe zijn er twee verkiezingsprogramma’s verschenen, van D66 en van de SP. Als het gaat om het Koninklijk Huis zie ik verschillende overeenkomsten. De monarchie afschaffen, zoals de SP wil, dat willen de Democraten niet. Ik ben benieuwd of we wél iets kunnen doen aan de hoge inkomens en de belastingvoordelen.
De Koning kost ruim 45 miljoen euro en hij heeft zo’n 260 mensen in dienst, zo blijkt uit de begroting. Dat is veel geld en dat zijn veel mensen, die onder meer werken bij de Rijksvoorlichtingsdienst, het Militaire Huis (waaronder het militaire ceremonieel) en het Kabinet van de Koning (de ambtenarij van het Koninkrijk Huis). De meeste kosten hangen samen met de functie van staatshoofd. Daarnaast krijgen de leden van het Koninklijk Huis bijna negen miljoen voor hun eigen uitgaven. Bijna zeven miljoen voor de ‘onkosten’ die ze maken en bijna twee miljoen aan inkomen. De helft is voor Willem-Alexander (998.000 euro) en ruim vijfenhalf ton voor Beatrix (564.000 euro). Máxima krijgt bijna vier ton (396.000 euro). Op 7 december volgend jaar wordt Amalia 18 jaar en vanaf dan krijgt de kroonprinses 1.338.000 euro voor ‘onkosten’ en ook nog eens 296.000 euro eigen inkomen.
Alle leden van het Koninklijk Huis hebben een hoger persoonlijk inkomen dan de minister-president: Mark Rutte verdient ruim 170.000 euro. Willem-Alexander krijgt alleen al bijna zes keer zoveel. Een monarchie kost geld, een Koning moet nu eenmaal een hofhouding hebben. Of dat écht 45 miljoen euro moet kosten, daar wil ik het graag nog eens met u over hebben. Vandaag vraag ik aandacht voor het inkomen van de leden van het Koninklijk Huis. Iedereen die een publieke functie vervult en wordt betaald met publiek geld zou niet méér moeten krijgen dan de minister-president. Dat hebben we afgesproken in de Wet normering topinkomens, een norm die ooit door de SP werd geïntroduceerd. Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima hebben bij uitstek een publieke functie, evenals de prinsessen Amalia en Beatrix. Ik zie eigenlijk geen reden waarom deze wet voor hen niet zou gelden.
Daarnaast hebben de leden van het Koninklijk Huis vrijstelling van inkomstenbelasting. Meer partijen in de Kamer hebben in het verleden aangegeven dat ze af willen van dit vreemde belastingprivilege, maar toch bestaat het nog. De PvdA laat zien waarom. Telkens als de partij in de oppositie zat steunden de Kamerleden mijn voorstel om de belastingvoordelen af te schaffen, maar steeds als de partij in de coalitie zat trokken ze die steun weer in. D66 zit in de coalitie én doet in haar verkiezingsprogramma de belofte dat ze een einde wil maken aan de belastingvrijstelling voor het Koninklijk Huis. Als D66 volgende week deze belofte waarmaakt zouden we zomaar een meerderheid kunnen krijgen. Eens kijken wat deze beloften voorstellen, of dat het programma van deze partij nu al in de prullenbak kan. De leden van het Koninklijk Huis zijn bijzonder, maar voor de belastingen zijn we allemaal gelijk.
Van Ronald van Raak verscheen onlangs het boek Denken op de dijken. Het Nederland van de filosofen.
