Als meteorologen stormweer voorspellen volgt geheid een code rood waarschuwing. Geen enkele ambtenaar durft het aan enig risico te nemen. Liever het hele land waarschuwen dan achteraf verantwoordelijk te worden gesteld voor falend beleid. Parken en bossen worden afgesloten. Mensen worden dringend verzocht niet de weg op te gaan. Vaak blijkt het achteraf best mee te vallen. Nog niet zolang geleden bestond geen code rood en niemand maakte zich druk over 10 Beaufort. Stoere zeebonken trotseerden de klotsende baren en voeren in sneltreinvaart tussen de garnalen door. In mijn tochten door het Congolese regenwoud was er wel elke dag een tropisch onweer. Felle rukwinden deden de palmbomen heen en weer zwiepen. Tientallen bliksems sloegen in de nabijheid neer. Toch schuilde ik in een tent en voelde mij desondanks veilig.
Een andere vorm van ongewenste overheidsbemoeienis is het verbod op roken. Ik heb heimwee naar de tijd waarop na een diner in een van de betere restaurants bij de ristretto een Romeo & Juliette of een Cohiba van 20 euro besteld kon worden. De ober stak deze sigaar professioneel aan: hij hield hem enkele centimeters boven het vlammetje van een aansteker, draaide de sigaar een paar keer rond in de lucht, doopte het uiteinde even in een glaasje cognac en bood de sigaar dan aan mij aan. Heerlijk genieten. Dankzij het rookverbod is de levensverwachting misschien met vijf jaar gestegen, maar we verliezen vijftig jaar genot. Mijn vader begon te roken tijdens de Eerste Wereldoorlog. Toen hij in 1991 op hoge leeftijd rustig in zijn slaap stierf was hij nooit een dag ziek geweest. Gelukkig heeft hij tot de laatste dag in zijn stamcafé en zelfs bij bezoek aan vrienden in het ziekenhuis met genoegen kunnen blijven paffen.
We leven in een zorgzame en gefeminiseerde tijd waarin de kindjes (lees: de volwassenen) gevrijwaard moeten blijven van alle mogelijke gevaren. Ik vermoed dat te veel hysterische wijven het beleid mede bepalen. Je zou terugverlangen naar de Middeleeuwen toen heksen op de brandstapel werden gezet.
Met de coronapandemie zitten we helemaal in de puree. De lockdown en andere beschermende maatregelen hebben catastrofale educatieve, sociale, culturele en economische gevolgen. Het zijn vooral dikzakken en bejaarden die al met anderhalf been in het graf staan die na een infectie met Covid-19 het tijdelijke met het eeuwige verwisselen. Goed voor de zorgverzekeringsinstellingen en de pensioenfondsen, zou ik zeggen.
Er zullen beslist onweerlegbare argumenten te vinden zijn voor de maatregelen die noodzakelijk worden geacht om de coronapandemie te keren. Er is echter geen controlegroep: dit betekent vanuit wetenschappelijk oogpunt dat we niet kunnen vaststellen of niets doen al of niet een beter of hetzelfde effect heeft, maar dan zonder de catastrofale gevolgen. Een controlegroep zou in dit geval een land zijn waar helemaal niets wordt gedaan en waar het virus even welig tiert. Of kunnen we de meeste Afrikaanse landen als een controlegroep beschouwen. Vreemd dat we weinig horen over de toestand daar op dit moment. In landen met een laks beleid zijn er weliswaar heel veel doden ten gevolge van de pandemie, maar slechts over enkele jaren zullen we weten of dit nadeel opweegt tegenover de voortzetting van het normale leven.
Het zal duidelijk zijn dat ik pleit voor niets doen, behalve dan vaccineren op grote schaal, zonder verplichting en wie gevaccineerd is krijgt geen ‘groen paspoort’. De situatie nu is niet vol te houden. Het door de maatregelen toegebrachte leed is niet meer te overzien. Vooral kinderen en adolescenten zijn er de dupe van. Bejaarden kwijnen weg in de afgesloten tehuizen en sterven in eenzaamheid. Middenstanders zien hun levenswerk om zeep gaan. Hoe zullen we moeten leven met alle gemaakte schulden en het enorme begrotingstekort?
Een andere mogelijkheid is dat het virus vanzelf aan kracht verliest, bijvoorbeeld nu de lente is begonnen. Als dat het geval is kan de overheid zich beroemen op een efficiënt en succesvol beleid. Rutte en co. zullen populairder zijn dan ooit. Terwijl indien we niets hadden gedaan, zou het misschien ook vanzelf opgetrokken zijn. Wie het zeker weet, mag het zeggen.
We hoeven er niet op te rekenen dat onze overheid het roer zal omgooien om de natuur haar gang te laten gaan. Zolang de overheid haar beleid niet wijzigt, moeten we als solidaire burgers de maatregelen strikt opvolgen. Het voorstel om niets te doen is ook slechts op een onbewezen hypothese gebaseerd. Stel echter dat de pandemie niet stopt. Dat ten gevolge van nieuwe mutaties er een derde, vierde en vijfde golf komt. Dan komt er een moment, voor zoverre we er nu al niet zijn, dat de voordelen van de maatregelen niet meer opwegen tegen de nadelen. In dit geval zal de overheid verplicht zijn de teugels te laten vieren. Bij hysterie is dwang meestal een probaat middel om het gezond verstand weer te laten zegevieren.
