Jelle van Baardewijk in gesprek met specialist op het gebied van ruimte, politiek en samenleving Josse de Voogd over de recente verkiezingsuitslagen. “Het maatschappelijk debat dwingt partijen een kant te kiezen.”
De nationale verkiezingen zijn weer achter de rug. Het is tijd om de balans op te maken. Naast de ondergang van links, de opmars van rechts, en de aanhoudende zegetocht van Mark Rutte’s VVD, is één trend in het bijzonder het analyseren waard. Josse de Voogd schetst deze trend als volgt: “Het grote verhaal van deze verkiezingen is de kanteling van het politieke assenkruis. Economische thema’s maken plaats voor culturele kwesties.” Het (gebrek aan) succes van de diverse partijen kan dan ook inzichtelijk worden gemaakt door ze te zien in het licht van deze wereldwijde ontwikkeling.
De Voogd spreekt ook wel van een “Oost-Europeanisering” van de politiek. Met deze term doelt hij op een tendens die allereerst in Polen voor de dag trad. Waar kiezers zich voorheen op economische thema’s onderscheidden, en dus stemden op basis van hun klassenpositie, zijn het tegenwoordig vooral culturele verschillen die tot uitdrukking komen in verkiezingsuitslagen. Met name de kloof tussen stad en land is daarbij van toenemend belang. Die partijen zijn succesvol die zich weten te profileren op deze nieuwe as van culturele identiteit: partijen als JA21, Bij1, en D66. Zij die nog worstelen met dit vraagstuk – bijvoorbeeld de SP, PvdA, en het CDA – gaan het nog moeilijk krijgen de komende jaren. Een blik in de toekomst met Josse de Voogd.
1:48 Breek los! Wat is er allemaal verschoven?
13:54 Als je deze uitslagen vijf a tien jaar doortrekt; wat voor ontwikkeling zie je dan?
15:06 Gaan we verder op de lijn van het populisme?
23:59 Het lijkt erop dat de meer extreme partijen winnen. Zal die lijn doorzetten?
31:27 Hoe kijk jij nou naar iemand als Pieter Omtzigt? Past die in het midden van het kruis?
34:28 Kun je nog een vergelijking maken? Zie je eenzelfde beweging in andere landen?
37:28 Is er tot slot nog iets wat je wilde delen dat we nog niet hebben besproken?
