Politiek

‘Aan basis van vreemdelingenhaat ligt gevoel van vernedering, men voelt zich machteloos’

21-10-2021 18:43

De Griekse filosoof Socrates, foto Pixabay

“De concentratie van rijkdom en macht is obsceen. Dit is niet langer het klassieke kapitalisme zoals we het vroeger kenden. Een bedrijf als Amazon is méér dan een megafirma: het is een pijler van een nieuw soort feodalisme.»

Ik bedoel daarmee dat wij, de burgers, meer en meer lijfeigenen worden die vastzitten in de greep van een nieuw soort feodale heersers: de big tech. Hun macht is angstaanjagend. Amazon behandelt zijn werknemers als vervangbare robots. Hun businessmodel duwt kleine winkels – die het weefsel vormen van onze gemeenschap – de afgrond in. Net als Facebook of Google levert Amazon niet zomaar een dienst: de algoritmen bepalen wat mensen kopen, bekijken en lezen. Het zijn machines die massaal ons gedrag veranderen.

Eén van de voornaamste liberale argumenten tegen het communisme is dat een centraal gepland systeem een bedreiging vormt voor de mensenrechten en onze persoonlijke vrijheid. Wel, zijn we daar vandaag niet aanbeland met die techreuzen? Ze houden onze overheden in een wurggreep.

Ik heb dat ook voorgesteld: geef elk huishouden 2.000 euro. Ik heb de berekening gemaakt: die inspanning zou zo’n 750 miljard euro gekost hebben. Maar Europa heeft gekozen om het geld grotendeels in de financiële markten te pompen, zoals altijd. De kostprijs? 750 miljard euro.

Dat geld is niet bij de mensen geraakt die in de problemen kwamen tijdens de pandemie. Nee: het is opgepot door multinationals zoals Volkswagen. Of het is door projectontwikkelaars en aandeelhouders geïnvesteerd in vastgoed, waardoor de huizenprijzen nog gestegen zijn. Mensen die het al moeilijk hadden om iets te kopen, krijgen het nu nog moeilijker.»

Europeanen stemmen en denken meer xenofoob dan tien jaar geleden, dat is waar. Volgens mij komt dat omdat Europa stagneert. Het spaargeld van gewone werkende mensen wordt minder waard, laaggeschoolde arbeiders verliezen hun jobs. Ze voelen zich machteloos. Aan de basis van vreemdelingenhaat ligt een gevoel van vernedering dat niets met buitenlanders te maken heeft. Om dat tegen te gaan, moet je een gevoel van waardigheid teruggeven aan mensen – en dat kan bijvoorbeeld met een vorm van een basisinkomen.”

 

Yanis Varoufakis was de Griekse minister van Financiën in het kabinet-Tsipras. Tegenwoordig is hij Grieks parlementariër, publiek econoom, kritisch denker en schrijft hij boeken. Zijn ideeën snijden nog best wel eens hout, warvan akte. Citaat uit Humo, via Blendle.