Er zijn leerkrachten bij wie elk schooljaar de leerlingen gemiddeld betere resultaten behalen. Er zijn leerkrachten bij wie de leerlingen elk schooljaar gemiddeld lagere resultaten behalen. Het leerproces en de interacties tussen leerkrachten en leerlingen zijn zo gecompliceerd dat het vrijwel onmogelijk is te bepalen welke kenmerken respectievelijk goede en slechte leerkrachten typeren. Economen, zoals Eric Hanushek van de Stanford University in zijn boek The Economics of Schooling and School Quality, hebben een objectieve, simpele en evidente methode om goede van slechte leerkrachten te onderscheiden. Zij analyseren over een aantal jaren de gemiddelde studieresultaten van de leerlingen per klas. Hun aanbeveling is goede leerkrachten met hogere salarissen aan te moedigen om in het onderwijs te blijven en slechte leerkrachten te ontmoedigen.
Vooral voor kinderen uit arme gezinnen of met laag opgeleide ouders is het essentieel dat slechte leerkrachten ontslag krijgen. Uit hun onderzoek blijkt namelijk dat gebrek aan ondersteuning door de ouders en de ongunstige invloed van ouders die hun kinderen niet goed voorbereiden op het onderwijs, bijvoorbeeld in het geval van analfabete of nauwelijks opgeleide moeders, door goede scholen redelijk gecompenseerd kunnen worden.
Evidente adviezen kunnen echter niet toegepast worden omdat vakbonden ontslag van minder presterende leerkrachten nagenoeg onmogelijk maken. Een van de gevolgen hiervan is dat zeer goede leerkrachten gedemotiveerd raken want hun collega’s die er weinig van af brengen worden op dezelfde manier beloond op basis van opleiding, diploma en jaren ervaring. Deze drie laatste criteria worden door de economen als zinloos gekenmerkt, want er is weinig verband met de kwaliteit van lesgeven. Beter zou zijn een startende leerkracht bij wie drie schooljaren na elkaar de leerlingen gemiddeld betere resultaten behalen een forse salarisverhoging toe te kennen. Er moet hierbij vooral gekeken worden naar de resultaten voor lezen, rekenen en natuurwetenschappen. Goed leren begrijpend lezen is van wezenlijk belang omdat dit voor de andere vakken noodzakelijk is.
Een tweede beleidsfout die wordt gemaakt is het streven naar kleinere klassen. Hierbij wordt gedacht dat de leerlingen dan meer individuele aandacht krijgen en de les kan worden aangepast aan de talenten en het niveau van elke leerling. Dit is echter niet zo vanzelfsprekend. Kleinere klassen betekenen dat er meer leerkrachten aangeworven moeten worden. Hierdoor verhoogt de kans dat slechte leerkrachten voor de klas staan. Hanushek stelt voor het geld dat besteed zou worden om de klassegrootte te verkleinen te gebruiken om de beste leerkrachten extra te belonen. Deze leerkrachten kunnen best met een grote klas omgaan. Een goede leerkracht met een grote klas is beter dan twee matige leerkrachten met twee klassen. Voor 800 euro extra in de maand wil ik best tien leerlingen meer in de klas.
Willen we alle kinderen gelijke kansen geven, dan zijn er uitstekende leerkrachten nodig in elke klas. Zo wordt vermeden dat een kind in het ene schooljaar bij een goede en het volgende schooljaar bij een slechte leerkracht zit. In Europa hebben we een hoog beschavingsniveau en grote welvaart bereikt, dank zij toegewijde onderwijzers en goede scholen voor alle kinderen. Nu zijn de leerkrachten niet minder toegewijd, maar wel ontmoedigd door een falend beleid.
Het is geen kwestie van meer geld besteden aan het onderwijs, maar van het toepassen van objectieve criteria om goede leerkrachten te identificeren en extra te belonen zodat ze in het onderwijs blijven. Wegens het tekort aan leerkrachten worden nu mensen aangetrokken die niet per se onderwijservaring hebben en niet het nodige diploma. Zoals hierboven gezegd zijn dit nagenoeg ’waardeloze’ criteria. Werf dus deze mensen aan en evalueer drie jaar na elkaar welke resultaten hun leerlingen behalen.
Persoonlijk wil ik bij deze beleidskeuzen aandacht besteden aan kinderen die in het reguliere onderwijs uit de boot vallen. Als orthopedagoog maak ik mij zorgen over het groot en toenemend aantal kinderen met autisme en adhd en kinderen met gedragsstoornissen die te makkelijk verwezen worden naar het buitengewoon onderwijs. Het is wellicht nuttig om naast het onderzoek naar de kwaliteit van individuele leerkrachten ook te onderzoeken of adhd-kinderen, autisten en kinderen met gedragsstoornissen niet vaker alzo worden gelabeld door vrouwelijke leerkrachten of door leerkrachten met een niet-westerse achtergrond. Leerkrachten hebben niet de bevoegdheid om deze diagnosen te stellen en toch wordt daar meestal in meegegaan.
De relatie tussen onterechte diagnosen en vrouwelijke of allochtone leerkrachten is niet mijn overtuiging, maar het gaat om een hypothese. Helaas is dit vloeken in de kerk van de woke-cultuur. Ik denk niet dat zo’n onderzoek gesubsidieerd zal worden. Als de hypothese klopt dan zou het voor de ontwikkeling van deze kinderen beter zijn ze tijdig aan een mannelijke leerkracht toe te vertrouwen.
Het is een bekend gegeven dat in achterstandswijken met veel kinderen met een niet-westerse achtergrond velen terechtkomen in het buitengewoon onderwijs en vaak in slechte scholen. Ik heb scholen bezocht met 90 procent ‘zwarte’ leerlingen en uitgebluste leerkrachten. In een van de scholen zei de directrice bij mijn eerste bezoek dat ze eigenlijk de leiding van deze school niet wilde overnemen, maar ze werd min of meer gedwongen. Dit leek me niet echt motiverend. Op die manier creëren we een verloren generatie van voornamelijk allochtone jongeren. De gevolgen hiervan zijn zichtbaar in de hoge werkloosheid en de criminaliteit.
Het onderwijsbeleid wordt al decennia lang vooral bepaald vanuit een linkse ideologie. Vakbonden hebben meer aandacht voor de rechten van ook slechte leerkrachten dan voor de kwaliteit van het onderwijs. Dit beleid heeft dramatische gevolgen voor kansarme kinderen en kinderen met een migratieachtergrond. De vraag kan worden gesteld wie de echte racisten zijn.
Lees ook: Juliaan van Acker – Greta Thunberg is wijzer dan velen denken
Lees ook: Juliaan van Acker – Een keerpunt in het denken over het universum is in zicht
Lees ook: Juliaan van Acker – Het einde van de multiculturele samenleving is in zicht
