Aan de ene kant is de vrouwenemancipatie een van de belangrijkste verwezenlijkingen van de 20ste eeuw. Hierdoor onderscheidt de westerse samenleving zich van meer primitieve landen en volkeren die vier eeuwen Verlichting hebben gemist waar vrouwen worden onderdrukt en als minderwaardig worden beschouwd. Aan de andere kant is vrouwenemancipatie er oorzaak van dat het mooiste in een mensenleven zijn glans heeft verloren.
Niets dat zinvoller is dan een kind op de wereld brengen, het veiligheid bieden door een duurzame hechting en het liefdevol knuffelen en verzorgen tot het kind zijn eigen weg vindt. De band met de moeder wordt nooit verbroken, want het losmakingsproces verloopt in normale omstandigheden zonder emotionele breuk. Die band is zo sterk dat jonge soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog op het slagveld kermend van de pijn, met opengereten buik, in doodsangst riepen om hun mama.
Een belangrijke bijdrage van de vrouwenemancipatie zou zijn dat veel meer vrouwen nu gaan werken. De vraag hierbij is wat zinvoller is: een jonge moeder die overdag in de fabriek gaat werken om acht uur aan een stuk aan de lopende band koekjes in dozen te vullen of de jonge moeder die thuis met veel liefde voor haar kindjes zorgt? Wat is zinvoller, een vrouw die hoogleraar genderstudies is, de helft van de tijd verspilt aan oeverloos geklets in vergaderingen en te ’woke’ is, of de vrouw die thuis haar pubers opvangt, steunt en samen met hen heerlijke momenten deelt?
De socialistische Italiaanse schrijfster Silvia Federici ziet het werk in het kapitalistisch systeem niet als een bevrijding, maar als uitbuiting. Volgens haar is carrière maken niet hetzelfde als zelfvervulling. Veel voorvechters van de vrouwenemancipatie maken dit onderscheid niet.
Ik leef mee met de ongelukkige jonge moeders die enkele weken na de bevalling om zeven uur ’s ochtends hun baby afleveren bij wildvreemde mensen om ’s avonds, na hun zenuwen verbeten te hebben in de file, het kind ophalen om thuis snel in bed te stoppen en de aardappelen op te zetten. Hartverscheurend. Uit ervaring weet ik dat in de spitsuren het zelfs op zebrapaden gevaarlijk oversteken is wegens de al te haastige werkende moeders die met hun suv’s of bakfiets hun koters van her naar der sleuren.
Claudia Goldin, hoogleraar economie in Harvard, bespreekt in haar boek Career and Family: Women’s Century-Long Journey toward Equity, hoe wereldwijd vrouwen werk en moederschap weten te combineren. Rond 1900 waren er nauwelijks vrouwen met een academische opleiding die werk en kinderen konden combineren. Tot aan de Tweede Wereldoorlog was het gebruikelijk dat vrouwen ontslag kregen zodra ze huwden.
Na de oorlog was er een tendens om eerst een gezin te stichten en als de kinderen wat groter zijn te beginnen met een professionele carrière. Nu zitten we in een fase waarin wereldwijd ook jonge vrouwen moederschap en werk combineren. Dit hebben we te danken aan technologische ontwikkelingen (huishoudelijke apparaten maken de gezinstaken makkelijker), de sterk toegenomen vraag naar geschoolde krachten, de pil waardoor vrouwen zwangerschap kunnen uitstellen (en mannen hun lusten makkelijker kunnen botvieren) en de betere mogelijkheid om te scheiden.
Goldin pleit voor meer flexibiliteit op de werkvloer. Zij heeft het over ‘greedy work‘, een werksituatie waar van de werknemers wordt verwacht dat zij bereid zijn overuren te kloppen en altijd bereikbaar zijn, terwijl ze daarom niet meer verdienen. In zo’n situatie is het vaak de vrouw die een strijd moet leveren om voor de kinderen te kunnen zorgen. De keuze voor het gezin in die situatie leidt tot minder loon en geringere promotiekansen. Vrouwen hebben vaak geen keuze en mannen wel, omdat men uitgaat van de veronderstelling dat er thuis een vrouw is. Dit is nog altijd een gevolg van een patriarchaal systeem.
Een van de gevolgen van de verhoogde deelname aan het beroepsleven en het daarmee samengaande uitstel van het krijgen van kinderen is de vergrijzing. Dit geldt met name voor westerse landen, voor China en Japan. Dit kan rampzalig zijn omdat een heel volk aan het uitsterven is, waarbij in westerse landen om economische redenen omvolking is in gang gezet. Dit kan het einde betekenen van de Europese beschaving, met dank aan de vrouwenemancipatie. Dan hoeft niet meer geëmancipeerd te worden.
Het lijkt een ouderwetse gedachte om terug te verlangen naar de tijd waar moeders moeder waren en vaders vader. Nu wordt dit afgedaan als sociale constructen, cliché’s, door de mannen afgedwongen stereotiepe rollen. Ik wil hier tegenover stellen dat de nadruk op het gezinsleven, het zelf opvoeden van de kinderen, de zorgzaamheid van de moeder en de bescherming door de vader dè oplossing zou kunnen zijn voor de dramatische ontwikkelingen die ons in de 21ste eeuw te wachten staan en waar we nu al in zitten.
Tijdens de pandemie bijvoorbeeld werden werknemers gedwongen thuis te werken. Veel vaders en moeders ervaarden toen hoe aangenaam het is samen met de kinderen thuis te zijn. Er staat echter meer te gebeuren. Eens komt de dag dat het inzicht zal doorbreken dat er slechts één oplossing is om de gevolgen van de klimaatverandering te beheersen en dat is een reductie van 80 procent van de industriële productie.
Alle maatregelen en voornemens die tijdens de klimaattop met veel bombarie worden afgekondigd, leiden in feite tot nog meer productie (van windmolens, elektrische auto’s, warmtepompen en andere rotzooi). Deze ontwikkelingen zullen er toe leiden dat mensen soberder zullen gaan leven en daarbij zullen ontdekken hoe zinvoller het leven is geworden. Het gaat om een bevrijding uit het materialisme en van de hebzucht. Dan komt er een definitief herstel van het gezinsleven, van de solidariteit met mensen met wie we ons verbonden voelen en van de zorg en de aandacht voor de eigen omgeving.
De conclusie is dat bij de vrouwenemancipatie andere doelen gesteld moeten worden, aangepast aan de noden van de 21ste eeuw. Hierbij denk ik aan (1) een herwaardering van het traditionele gezins- en familieleven, (2) een loon voor moeders die zelf hun kinderen opvoeden en (3) dit moederloon toekennen in verhouding tot het opleidingsniveau van de moeder. Bij dit laatste doel zullen meer intelligente kinderen geboren worden.
Bij realisatie van deze drie voorstellen zal een nieuwe generatie ontstaan van evenwichtige persoonlijkheden. Dank zij de basisveiligheid die ze in het gezin hebben meegekregen zullen zij niet vervallen in alcohol- en drugsverslaving en zullen ze in mindere mate psychosociale en emotionele problemen ontwikkelen. Deze nieuwe generatie zal een nieuwe bloei van de Europese beschaving mogelijk maken.
Lees ook: Juliaan van Acker – Heksen die de klimaatcrisis en andere zonden beteugelen
Lees ook: Juliaan van Acker – Éric Zemmour en de redding van Europa
Lees ook: Juliaan van Acker – Het einde van de multiculturele samenleving is in zicht
