Het leuke van de courant is dat je naast de crisis van vandaag al weer de crisis van morgen aan ziet komen. Neem nu vorige week. De bladen stonden weer vol met de slachtoffers van de toeslagenaffaire: iemand heeft bedacht dat de basket cases die permanent rondhobbelen in de eredivisie van de verzorgingsstaat nu ook nog te maken hebben met ‘staatsontvoeringen’. Enfin, het zal allemaal wel. Daarnaast stond dan weer een berichtje dat er toch aardig wat mensen in Den Haag zijn voor het invoeren van een vleestax. U weet wel waarom: vadsige proleten trekken een te zware wissel op de gezondheidszorg (dat mogen we niet zeggen) en het is ook goed voor het klimaat als we meer soja eten (dat mogen we wel zeggen).
Op zich lijken die twee issues weinig met elkaar te maken te hebben maar niets is natuurlijk minder waar. De gemeenschappelijke deler is dat een maatschappelijk probleem (te dikke mensen, het muljeu) niet direct wordt aangepakt, maar via de band van de belastingdienst. De mensen die netjes bestuurskunde hebben gestudeerd en die het land besturen zijn immers van mening dat de overheid vooral aardig gevonden moet worden en dus niet moet optreden, maar mensen moet ‘nudgen’ in de richting van goed gedrag. We gaan dus niet vlees op de bon slingeren, maar gewoon lekker duur maken. Levert de schatkist ook nog eens wat op en bij roken en benzine hebben we wel gezien dat de befaamde modellen van prijselasticiteit toch altijd in het voordeel van de overheid uitvallen. Win win win – behalve voor de burger, die wéér een kronkel in het belastingsysteem voor z’n neus krijgt. En zo gaat het met alles. Compensatietje hier, douceurtje daar, innovatiebonusje zus en retouche van het koopkrachtplaatje zo. Het leidt tot een onnavigeerbaar belastinglandschap waar de mensen die er heel hard voor studeren zwaar in het voordeel zijn van de arme burgers die door de bomen het bos niet meer zien.
Hoe komen we daar vanaf? Niet natuurlijk. De hoemoeslaag van bestuurskundetypes krijgen we niet meer weg en het is niet eens de bedoeling dat we wat aan het belastingstelsel doen. Een staat is immers niets meer dan een groot belastingapparaat om de zooi een beetje her te verdelen. Een paar millennia geschreven geschiedenis tonen wel aan dat het verdedigen van rechten en privileges om zo min mogelijk belasting te betalen aan burgerzijde en een grenzeloze hebzucht naar meer taxpoet aan overheidskant dé grote dialektiese kracht is die de geschiedenis vooruit helpt. Pogingen om een vlaktaks in te voeren stranden op autistische libertarische fora en een aanpak via de belastingdienst van een willekeurig maatschappelijk probleem is de meest natuurlijke manier van politiek bedrijven.
Belasting is immers macht en macht is immers belasting; als je de boel dus buiten de politiek plaatst met een simpel belastingstelsel houden we geen politiek meer over.
Lees ook van Constanteyn Roelofs:
