Opinie

Willem Treur – De narcismeparadox op sociale media

30-05-2022 12:01

Narcisme
Shutterstock.

Mensen die op social media naar erkenning vissen voor hun goede daden en deugdzaamheid zijn verschrikkelijk. En ook een goede reden om nooit op Instagram of Twitter te kijken. Want hoe erg je ook je best doet het algoritme zo te beïnvloeden dat je geen posts te zien krijgt waarin mensen medeleven, leed of goede daden etaleren, die posts krijg je dus wél heel veel te zien, altijd.

Het begrip ‘tenenkrommend’ heeft bovendien nieuwe dimensies aangenomen sinds ook BN’ers de weg naar sociale media hebben gevonden. Geen kans laten ze onbenut om als een soort wethouder Hekking alles en iedereen weg te drukken ter meerdere eer en glorie van henzelf. Voor BN’ers is het heel normaal om op sociale media bij een verdrietig verhaal over arme kinderen in Bangladesh een foto van hun zongebruinde reet gehuld in een gesponsorde stringbikini te plaatsen.

Smakeloos narcisme

Maar ook gewone stervelingen houden van deze bizarre combinaties. Zoals de mensen die zich in een rare pose laten fotograferen bij het holocaust monument of sexy met hun kontje naar achteren op de foto gaan tijdens een excursie naar Auschwitz. Allemaal voorbeelden van smakeloos narcisme die niet passen binnen deze nieuwe samenleving die we met z’n allen aan het maken zijn.

Gelukkig is daar het dappere Twitteraccount How Can I Make This About Me?. Dit account is volledig gewijd aan het blootleggen van het narcisme waarmee alles verziekt wordt op sociale media. Een prijzenswaardig iets, en niet alleen in overdrachtelijke zin.

Oscars voor internet

Afgelopen 25 mei was er de negende editie van The Best Social Awards. Een groots en feestelijk gebeuren. Volgens wikipedia een soort Oscars, maar dan Nederlands, en voor internet. Een mooie vergelijking want naar de Oscars kijkt ook bijna niemand.

Nu zijn alle 700 awards natuurlijk even mooi en prachtig, maar vandaag kijken we met speciale aandacht naar de winnaar in de categorie Beste Twitteraar. Die award is namelijk gewonnen door niemand minder dan het – overigens anonieme – account How Can I Make This About Me? Want waarom zou je in godsnaam een award geven aan iemand die persoonlijk staat voor zijn content? Dat zou wel heel makkelijk zijn.

Elke dag een foto van je billen

Ik moet bekennen dat ik eerst ook keihard zat te lachen om de sukkels op How Can I Make This About Me? Lekker omlaag trappen, ik ken die mensen toch niet. Of omhoog trappen, in het geval van beroemde mensen, daar is al helemaal niks mis mee. Maar langzaam bekroop me het gevoel dat ik verkeerd bezig was. Want – je billen laten zien bij Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau daargelaten – wat doen de argeloze slachtoffers, die genadeloos door de mangel gehaald worden door dit schandpaalaccount, eigenlijk fout?

Is elke dag een foto van je billen plaatsen niet precies wat wij verwachten van een influencer? Wat maakt het nou uit dat ze daar een inhoudsloos tekstje over de zin van het leven bij tikken? Het kan toch niet zo zijn dat iedereen hen alleen volgt uit walging?

Of wanneer iemand is overleden een foto plaatsen waar je samen met de overledene op staat en daarbij een anekdote delen over iets wat je samen hebt meegemaakt, is dat nu echt zo smakeloos? Is de enige goede reactie sober je oprechte deelneming betuigen om daarna direct naar de achtergrond te verdwijnen uit piëteit?

En BN’ers die hun eigen smoel filmen tijdens het winnen van het Wereldkampioenschap Formule 1 door Max Verstappen, is zo’n reactie niet precies wat mensen willen zien die het account van een BN’er volgen? Of willen ze liever dat alle BN’ers een highlight real plaatsen van de race die iedereen net zelf heeft gezien?

Moraalhyena’s

Volgens de tachtigduizend fans van How Can I Make This About Me? kan dit allemaal beslist niet door de beugel. Maar hoe antiperistaltische beweging-opwekkend sommige mensen op social media ook moge zijn, ze zijn niet half zo weerzinwekkend als de schandpaalfanatici die bloeddoorlopen geslachtsorganen krijgen omdat zij zich hier moreel zo ver boven verheven voelen.

Er is nu een trend ontstaan waarbij mensen in grote groepen bij elkaar bevestiging zoeken over op wie ze het meeste en beste neerkijken. En om de honger van de moraalhyena’s te blijven stillen gaat de drempel elke dag een stukje verder omlaag.

Narcismeparadox

Het toppunt van deze race naar de bodem is het lachen om sociaal minder begaafde Facebookboomers die in een poging tot empathie op ongemakkelijke wijze hun eigen ervaring naar voren brengen. Onder een Libelle-artikel op Facebook over Esmee (25) die niet kon verdragen dat ze een levenloos kind in haar buik had zitten reageert een vrouw door te zeggen dat ze zelf nét een prachtig en gezond kind op de wereld heeft gezet en op het punt staat ontslagen te worden uit het ziekenhuis. “Wat een verdriet. Heel veel sterkte”, sluit de vrouw mee af. Overduidelijk een sociaal zeer onhandige reactie, maar ik durf mijn hand er voor in het vuur te steken dat het haar bedoeling is oprecht medeleven te betuigen.

 

In werkelijkheid legt How Can I Make This About Me? niet het narcisme bloot van de mensen ín de berichten maar het narcisme van de mensen die daaronder uit de doeken doen hoe ongelooflijk ver zij er wel boven staan. Als koopjesjagers tijdens de Drie Dwaze Dagen duwen de moreel superieuren elkaar opzij om als eerste aan te geven hoe we in dit land wél met elkaar om moeten gaan. Voor een subtiel of genuanceerd gesprek is geen plaats, dit schrijnende leed vraagt om een digitale heksenverbranding.

En nu ik dit allemaal nog eens goed overdenk is de wijze waarop ík met het morele vingertje wapper naar de mensen die met het morele vingertje wapperen ook niet geheel fris. Ik zal zelf vast digitaal hout sprokkelen, dan mogen jullie er straks de fik in steken.

 

KLIK NIET OP DE RODE KNOP!

Rode knop