Het preferentiebeleid van zorgverzekeraars maakt onze medicijnvoorziening onnodig kwetsbaar. Oplopende medicijntekorten zorgen voor meer frustratie en agressie bij de apotheekbalies, wat weer zorgt voor extra uitstroom van personeel, waardoor patiënten nog langer moeten wachten op hun belangrijke medicijnen.
Na Zweden is Nederland het goedkoopste land in Europa, als het gaat om prijzen van medicijnen waarop geen patent meer rust, schreef The Lancet afgelopen week. Bij patentmedicijnen liggen onze prijzen rond het Europese gemiddelde. In hetzelfde artikel staat ook dat ons land binnen Europa onevenredig hard wordt getroffen door tekorten aan geneesmiddelen.
Medicijntekorten hebben een complexe, mondiale achtergrond. Circa 80 procent van alle medicijnen wordt geproduceerd in India of China. Als daar iets hapert in de levering van grondstoffen of in de productie, zoals tijdens de coronacrisis soms gebeurde, zijn de gevolgen in tal van landen merkbaar.
Nederland heeft daarnaast een extra knelpunt: de bezuinigingsdrang van verzekeraars. Sinds 2005 kennen zij het preferentiebeleid. Dit betekent dat van een generiek geneesmiddel (zonder patent) alleen de goedkoopste variant wordt vergoed. Met als gevolg dat andere leveranciers hun medicijn vaak niet meer aanbieden op de Nederlandse markt, omdat dit niet rendabel is. Zodra die ene leverancier een leveringsprobleem heeft, ontstaat er al snel een tekort.
Het aantal medicijntekorten in Nederland zou flink afnemen bij verruiming van het preferentiebeleid. Dat kan door bijvoorbeeld niet het medicijn van één maar van drie fabrikanten te vergoeden. Overdreven bezuinigingsdrang is niet nodig. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) is het gemiddelde prijsniveau van medicijnen sinds 1996 met maar liefst 60 procent gedaald.
Carla Vos
Hoofd Kennis & Beleid, plaatsvervangend directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen.
