Achtergrond

Premier van Italië Giorgia Meloni: uiterst rechts, maar ook nogal gematigd

22-10-2022 11:07

Giorgia Meloni
Giorgia Meloni, premier van Italië, oktober 2022. (AP Photo/Gregorio Borgia, File)

MILAAN (AP) – Nu Giorgia Meloni de eerste vrouwelijke premier van Italië wordt, houdt de wereld nauwlettend in de gaten of zij zich zal ontpoppen als een felle leider van een rechtse partij met neofascistische wortels, of als de meer gematigde rechtse politica die erin slaagde 26% van de stemmen te winnen.

Lees ook: dossier Italië

Hier volgt een blik op enkele van de problemen waarmee Meloni’s nieuwe regering, bestaande uit haar partij Broeders van Italië, samen met de rechtse Lega onder leiding van Matteo Salvini en de centrumrechtse Forza Italia onder leiding van drievoudig ex-premier en mediamagnaat Silvio Berlusconi, wordt geconfronteerd:

Energiecrisis

De druk op de Italiaanse industrie en huishoudens moet dringend worden aangepakt nu de bezorgdheid groeit dat astronomisch hoge rekeningen tot bedrijfssluitingen en rantsoenering van huishoudens zullen leiden.

Lees ook: Van Mussolini naar Meloni (1): De Duce herrijst in Dongo

De Italiaanse bedrijfslobby Confindustria heeft gewaarschuwd dat duizenden bedrijven gevaar lopen nu de energiekosten voor de industrie zijn gestegen van 8 miljard euro in 2019 tot 100 miljard euro dit jaar.

Meloni is voorstander van een Europees prijsplafond voor Russisch gas.

Haar coalitiepartner, Lega-leider Matteo Salvini, heeft erop aangedrongen dat Italië meer schulden aangaat om huishoudens en kleine en middelgrote ondernemers te helpen die de ruggengraat vormen van de achterban van zijn partij in het rijke noorden.

Europese Unie

De partners van Italië in de Europese Unie zullen nauwlettend in de gaten houden of Meloni’s rechtse regering zich zal aansluiten bij een nationalistisch blok, waaronder Hongarije en Polen, dat herhaaldelijk de democratische normen van de EU heeft aangevallen.

Meloni heeft onlangs Polen aangewezen als belangrijke bondgenoot voor Italië in een toespraak tot een Spaanse uiterst rechtse bijeenkomst, waar zij ook wees op het succes van uiterst rechts in Zweden. Meloni heeft ook laten doorschemeren dat zij de invloed van de EU wil beperken.

“We hebben een moediger Europa nodig om te reageren op grote crises en grote internationale scenario’s, en een beetje bescheidener als het gaat om aspecten van ons dagelijks leven die veel beter op nationaal niveau kunnen worden aangepakt”, zei ze tegen de Spaanse uiterst rechtse VOX-partij.

Maar vrijdag koos Meloni Antonio Tajani als minister van Buitenlandse Zaken, een pro-EU politicus en voormalig voorzitter van het Europees Parlement.

Economie en het recessiespook

De stijging van de energieprijzen, in combinatie met de inflatie van huishoudelijke artikelen, doet het spook van een recessie opdoemen.

De officiële cijfers voor het derde kwartaal komen pas op 31 oktober, maar uit berekeningen van het begrotingsbureau van het parlement blijkt dat de Italiaanse economie in de periode juli-september met 0,2% is gekrompen en voor het laatste kwartaal wordt een verdere krimp voorspeld.

Meloni moet de Italiaanse overheidsschuld, die momenteel met 150% van het bbp de op een na hoogste is in de eurozone, terugdringen en tegelijkertijd de begrotingsstabiliteit handhaven.

Ook wil de rechtse Lega af van een tien jaar oude pensioenhervorming waarbij de pensioenleeftijd werd verhoogd. En het is aan de nieuwe regering om de geplande verkoop van een meerderheidsbelang in ITA Airways aan een door de VS geleid consortium af te ronden.

Meloni’s nieuwe minister van Financiën is Giancarlo Giorgetti, een van de meest gematigde Lega-leiders. Hij wordt gezien als een waarschijnlijke garant voor de continuïteit van de economische strategieën van aftredend premier Mario Draghi, in wiens regering hij minister van Industrie was.

Burgerrechten en migratie

Vrouwen en minderheidsgroepen in Italië, van de LGBTQ-gemeenschap tot immigranten, vrezen dat hun rechten onder een regering-Meloni zullen worden ingeperkt. Dagen na haar verkiezing marcheerden duizenden door Rome en Milaan ter ondersteuning van de toegang tot abortus, waarvan velen vrezen dat die onder Meloni zal worden uitgehold.

Meloni heeft gezegd dat zij alternatieven voor abortus wil bieden en tegelijkertijd het geboortecijfer in Italië, een van de laagste ter wereld, wil bevorderen.

Meloni heeft wat zij noemt de “LGBT-lobby” veroordeeld en in haar partijprogramma staat dat zij tegen het homohuwelijk, homoadoptie en draagmoederschap is.

Vrijdag heeft ze de ultraconservatieve katholieke Eugenia Maria Roccella aangesteld als minister voor gezin, geboortecijfers en gelijke kansen. In 2018 beloofde Roccella zich in te zetten tegen de Italiaanse wet die burgerlijke huwelijken tussen personen van hetzelfde geslacht legaliseert.

Meloni is ook tegen het verlenen van automatisch burgerschap aan kinderen van in Italië geboren immigranten, en ze heeft harde kritiek geuit op economische migranten en opgeroepen tot een zeeblokkade om te voorkomen dat hun boten Noord-Afrika verlaten.

Europese herstelfondsen

Als EU-land met de zwaarst getroffen economie door een draconische blokkade van de pandemie in 2020, heeft Italië toegang tot zo’n 220 miljard euro aan herstelfondsen uit Brussel.

Voormalig premier Mario Draghi zorgde tijdens zijn ambtstermijn voor ongeveer 70 miljard euro van dat totaal en de nieuwe regering moet ervoor zorgen dat Italië de rest van het geld krijgt.

Italië en zijn trage bureaucratie zijn er traditioneel niet in geslaagd een aanzienlijk deel van de toegewezen EU-middelen te besteden. De herstelfondsen zijn vooral bedoeld om de groene transitie te helpen versnellen, de digitalisering te verbeteren en infrastructuurprojecten uit te voeren.

Meloni heeft haar bezorgdheid geuit door te zeggen dat zij de fondsen misschien wil heroriënteren in overeenstemming met de prioriteiten van haar regering, zonder te specificeren hoe deze kunnen verschillen.

De rechtse coalitie

Een uitgelekte geluidsband waarop Berlusconi opschept over zijn vriendschap met de Russische president Vladimir Poetin heeft vragen doen rijzen over de Italiaanse loyaliteit.

Meloni probeerde elke bezorgdheid over het Italiaanse standpunt over de oorlog in Oekraïne weg te nemen met een krachtige verklaring waarin hij zijn steun aan Kiev onderstreepte en benadrukte dat er geen ruimte was voor afwijkende standpunten, zelfs niet ten koste van de vorming van een rechtse regering.

De schadelijke opschepperij van de 86-jarige Berlusconi baart echter zorgen over de levensduur van haar regering. De voormalige premier heeft tekenen van wrijving vertoond onder Meloni’s leiderschap en noemde haar “arrogant” in briefjes die vanaf de balkons van de senaat werden gefotografeerd.

Veel analisten denken dat Salvini, wiens partij bij de laatste verkiezingen ernstig verzwakt was, de moeilijkere partner zal zijn. Hij heeft al een regering onder leiding van voormalig premier Giuseppe Conte ten val gebracht met een onhandige machtsgreep die hem zijn post als minister van Binnenlandse Zaken kostte.

Salvini had gelobbyd voor de portefeuille van het ministerie van Binnenlandse Zaken onder Meloni, maar vrijdag gaf zij de baan aan een oude ambtenaar van het ministerie, Matteo Piantedosi.

Aanpassingen: eerder stond in de kop dat Meloni ‘bijna-premier’ is, maar inmiddels is Meloni officieel ingezworen als premier van Italië, 11:11 uur.