OPINIE
Ooit bezocht ik concentratiekamp Auschwitz. Van alle aangrijpende indrukken is mij het meest bijgebleven de immense, niet te bevatten omvang van het kamp Auschwitz-Birkenau. Op aanbeveling van auteurs Carlo Saletti en Frediano Sessi van het gedetailleerde boek Auschwitz bezoeken; gids van het voormalige concentratiekamp en uitroeiingscentrum liep ik tot in de uiterste hoeken van het berkenbos en naar andere plekken waar vrijwel geen bezoeker komt omdat het te ver weg is en de meesten op tijd weer met de touringcar terug willen. Mede door het gigantische oppervlak besef je hoe bizar, onmenselijk en wreed het was dat de stelselmatige moord op miljoenen burgers zo lang heeft kunnen doorgaan. Terwijl al lang bekend was wat zich daar afspeelde.
Bij het zien van satellietfoto’s van Europa in de nacht van 23 op 24 november 2022 moest ik denken aan Auschwitz. Tussen overvloedig lamplicht in West- en Oosteuropa, van Lissabon tot Moskou en van Londen tot Istanbul valt een groot zwart vlak op. Een vlak van immense omvang. Waar vrijwel geen lamp brand. Het is Oekraïne.
Door de Russische aanvallen op vitale Oekraïense infrastructuur -elektriciteitscentrales, gas- en watervoorzieningen, wegen en bruggen- wordt de Oekraïense bevolking op stelselmatige wijze voor de keus gesteld: doodgaan door kou, gebrek aan geld en honger, of op de vlucht slaan naar Westerse landen, die door de gigantische vluchtelingenstromen totaal ontregeld zullen raken. Sociaal, financieel en politiek. Natuurlijk is dit geen Auschwitz. Er zijn geen grootschalige treintransporten naar een zwaar bewaakt kamp. Er zijn geen gaskamers. Er zijn geen miljoen doden. Nog niet.
Maar wel stelselmatige aanvallen op vitale infrastructuur. Met een onmiddellijke dodelijke afloop of een uitgestelde door bevriezing en uithongering. Met als alternatief verdrijving uit het thuisland. Langs systematische weg. Het is niets anders dan het uitroken, uitroeien zo u wilt, van het Oekraïense volk. Dat gebeurt op een schaal die herinneringen oproept aan de omvang van het aantal slachtoffers van Nazi-Duitsland. Ruim zes miljoen vermoorde joden, Roma, Sinti, homoseksuelen en zwakbegaafden was al een niet te bevatten misdaad tegen de menselijkheid. Miljoenen Oekraïners fysiek of psychisch vernietigen is dat ook. Dat gebeurt nu, op dit moment, in november 2022. De hele wereld weet het. En toch gebeurt het.
‘Nooit meer Auschwitz’ beitelde Jan Wolkers op het monument in het Amsterdamse Wertheimpark, toneel van de jaarlijkse Auschwitzherdenking. Denkend aan alle mini-Auschwitzjes overal in de wereld verdroeg ik die leus al slecht. Nu kan ik hem echt niet meer horen. Doch wieder Auschwitz! zou ik op dat monument willen kalken.
Een paar dagen nadat op 24 februari 2022 de oorlog in Oekraïne begon reisde voormalig minister van defensie Joris Voorhoeve met zijn auto naar Polen om daar een paar Oekraïense vluchtelingen op te halen en onder te brengen in zijn Duitse vakantiehuis. Parmantig verscheen de weldoener voor de televisiecamera’s om het volk kond te doen van zijn goede daden
Een paar weken later overtroefde oud-staatssecretaris en gewezen buschauffeur Fred Teeven de oud-minister. Fred ging met een hele touringcar richting Polen. Ook hij etaleerde zijn goedertierenheid voor elke camera die op zijn pad kwam. Onder meer SBS6 en de inmiddels opgedoekte talkshow HLF8 van vrouwenmepper Johnny de Mol vielen in de prijzen.
Toen kon Roger van Boxtel, eveneens een oud-minister met een forse dosis ijdelheid, niet achterblijven. Ook hij reed naar Polen, zwaaide met het logo van een door Voorhoeve opgerichte steunstichting -ANBI status uiteraard, zodat giften fiscaal aftrekbaar zijn- en trok een paar vluchtelingen zijn auto in. Net als Voorhoeve en Teeven wist Van Boxtel de televisiecamera’s goed te vinden. Getooid met een polsbandje in de kleuren van de Oekraïense vlag vertelde hij bij de talkshow Op1 over zijn heldendaden en over de immense goedheid van oud-collega Voorhoeve. “Het is ongelooflijk wat hij allemaal achter de schermen doet”.
Sindsdien hebben we van dit trio weldoeners niets meer vernomen. Ongetwijfeld achter de schermen goed bezig.
Komen we bij Mariëlle Tweebeeke, de bewierookte presentator van tv-programma Nieuwsuur. Eind mei 2022 reisde ze per vliegtuig en trein naar Kiev waar ze president Zelensky mocht interviewen. Kirrend als een schoolmeid op excursie verstuurde ze vanuit de trein impressies van de reis de wereld in. Het gesprek met de president verliep niet helemaal zoals verwacht. Tweebeeke werd afgedroogd als een kleine meid. “Beweer je nu dat er corruptie bestaat in Oekraïne, Mariëlle? Heb jij ooit in dit land gewoond, Mariëlle”?
Tweebeeke had niet door dat ze in het pak genaaid werd en dacht een journalistieke prestatie van formaat te hebben geleverd, terwijl ze de president geen enkel nieuwsfeit wist te ontlokken. Het was een en al ijdeltuiterij, naderhand luister bijgezet met de toekenning aan Tweebeeke van de ‘Sonja Barend Award’ voor het beste tv-interview van het jaar. Voor wie het niet weet: de Sonja Barend Award, een lullig beeldhouwwerkje, wordt door vakgenoten uitgereikt aan vakgenoten tijdens een tv-uitzending met vakgenoten op basis van het beoordelingscriterium ‘ken je de vakgenoten?’
De oud-bewindslieden en de tv-presentatrice hebben hun moment of fame dankzij de Oekraïense oorlog binnen. Het is hen van harte gegund. Maar pas echt onder de indruk raak ik als dit illustere kwartet opnieuw afreist. Naar Moskou deze keer. Om daar aan de poort van het Kremlin te rammelen en de onmiddellijke stopzetting van de gruwelijke, grootschalige en systematische oorlogsmisdaden te eisen.
Het aantal doden in de Oekraïense oorlog beloopt nog lang geen miljoen. ‘Auschwitz wieder’ is nu nogal overdreven. Maar als de Russen op het huidige pad van stelselmatige vernietiging doorgaan komt zo’n getal wel in beeld. In een tijd waarin temperaturen dalen tot min twintig. Waar zijn Joris, Fred, Mariëlle en Roger als Oekraïne hen echt nodig heeft?
De in dit artikel geuite meningen en standpunten zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de meningen of standpunten van TPO.
