PRISTINA, Kosovo (AP) – Servië heeft maandag zijn veiligheidstroepen aan de grens met Kosovo in “volledige gevechtsgereedheid” gebracht, waarmee het de oproepen van de NAVO om de spanningen tussen de twee oorlogsvijanden op de Balkan te verminderen, negeert.
De Servische minister van Binnenlandse Zaken, Bratislav Gasic, zei dat hij “de volledige gevechtsgereedheid” van de politie en andere veiligheidseenheden heeft bevolen en dat zij volgens “hun operationeel plan” onder het bevel van de stafchef van het leger worden geplaatst.
Hij zei in een verklaring dat hij handelde op bevel van de Servische president Aleksandar Vucic om “alle maatregelen te nemen om de Servische bevolking in Kosovo te beschermen”.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Op deze foto, verstrekt door de persdienst van het Servische ministerie van Defensie, worden zelfrijdende 155 mm kanonnen van het Servische leger gezien op hun positie nabij de administratieve grens met Kosovo, in het zuiden van Servië, maandag 26 december 2022. (Persdienst van het Servische ministerie van Defensie via AP)
Het was niet onmiddellijk duidelijk wat dit bevel op het terrein betekende, aangezien Servische troepen al enige tijd op hun hoede zijn aan de grens met Kosovo. Ambtenaren beweren dat Kosovaarse Serviërs worden lastiggevallen door etnische Albanezen, die de meerderheid vormen in de afgescheiden provincie die zich in 2008 onafhankelijk heeft verklaard.
Eerder maandag zeiden vredeshandhavers onder leiding van de NAVO dat zij een schietincident in een gespannen noordelijke regio van Kosovo onderzochten en drongen zij aan op kalmte, terwijl Servische militaire topfunctionarissen hun troepen aan de grens inspecteerden in een show van gevechtsbereidheid.
Het incident vond zondagavond plaats in Zubin Potok, een stad waar plaatselijke etnische Serviërs de afgelopen twee weken barricades hebben opgeworpen en waar de spanningen hoog oplopen.
De vredesmacht, bekend als KFOR, zei dat het incident plaatsvond in de buurt van een van hun patrouilles en dat er onbekende mensen bij betrokken waren. In een verklaring staat dat niemand gewond is geraakt en dat “we werken aan de vaststelling van alle feiten”.
De Servische minister van Defensie en de stafchef van het leger reisden naar de grens met Kosovo en prezen de gevechtsbereidheid van de Servische troepen en hun vuurkracht, waaronder houwitsers en ander militair materieel.
Servië, dat bewapend is door militaire aankopen dankzij Russische donaties, is al lange tijd aan het dreigen met geweld tegen zijn voormalige provincie.
Kosovo blijft een potentieel brandpunt in de Balkan jaren na de oorlog van 1998-99 die eindigde met een NAVO-interventie. Servië erkent de onafhankelijkheidsverklaring van 2008 van zijn voormalige provincie niet, terwijl westerse pogingen om tot een oplossing te komen tot nu toe zijn mislukt.
“Het is belangrijk dat alle betrokkenen retoriek of acties vermijden die spanningen kunnen veroorzaken en de situatie kunnen doen escaleren”, aldus KFOR in een verklaring. “Wij verwachten dat alle betrokkenen zich onthouden van provocatief geweld en zoeken naar de beste oplossing om de veiligheid van alle gemeenschappen te waarborgen.”
Sinds het begin van de Russische oorlog in Oekraïne is de angst voor geweld sterk toegenomen. De Verenigde Staten en de meeste landen van de Europese Unie hebben de onafhankelijkheid van Kosovo erkend, terwijl Servië een beroep doet op Rusland en China om zijn aanspraak op de provincie te handhaven.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Op deze foto, verstrekt door de persdienst van het Servische ministerie van Defensie, worden zelfrijdende 155 mm kanonnen van het Servische leger gezien op hun positie nabij de administratieve grens met Kosovo, in het zuiden van Servië, maandag 26 december 2022. (Persdienst van het Servische ministerie van Defensie via AP)
De oplopende spanningen hebben betrekking op verschillende kwesties, ondanks de internationale inspanningen om de bemiddeling op te voeren. Onlangs hebben etnische Serviërs in het noorden wegblokkades opgeworpen uit protest tegen de arrestatie van een voormalige Servische politieagent.
Serviërs in het noorden waren eerder al uit de instellingen van Kosovo gestapt, omdat zij door de Kosovaarse autoriteiten zouden zijn lastiggevallen. Belgrado heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat het de plaatselijke Serviërs “met alle middelen” zal beschermen als zij worden aangevallen.
De regering van Kosovo heeft de NAVO-troepen – die in 1999 werden ingezet nadat de trans-Atlantische alliantie Servië had gebombardeerd om Kosovo te verlaten – gevraagd de Servische wegversperringen te verwijderen. Premier Albin Kurti, KFOR-commandant generaal-majoor Angelo Michele Ristuccia en Lars-Gunnar Wigermark, die aan het hoofd staat van een EU-missie voor ordehandhaving, zijn maandag bijeengekomen om de situatie te bespreken, aldus KFOR op Twitter.
Het kantoor van Kurti zei dat “de gemeenschappelijke conclusie van deze bijeenkomst is dat het vrije verkeer moet worden hersteld en dat er geen barricades op welke weg dan ook mogen zijn”.
Artikel gaat verder na video.
Servië hield zondag een vergadering op topniveau na het schietincident, waarbij de stafchef van het leger zich later naar de zuidelijke stad Raska begaf, nabij Kosovo, waar Servische legertroepen zich bevinden. Lokale media hadden een video waarop schoten en geschreeuw te horen waren, maar waarop niet duidelijk te zien was wat er bij een van de barricades gebeurde.
Generaal Milan Mojsilovic vertelde lokale media dat het leger “duidelijke en precieze” aanwijzingen heeft gekregen van de president van Servië, Vucic. Mojsilovic omschreef de situatie als “ernstig” en voegde eraan toe dat deze de “aanwezigheid van het Servische leger langs de administratieve lijn” met Kosovo vereist, meldde de staatstelevisie RTS.
Er waren maandag Servische legervoertuigen te zien op de wegen in het gebied, en ook de minister van Defensie van de Balkannatie kwam er aan. De Servische minister van Defensie Milos Vucevic, generaal Mojsilovic en andere hoge legerofficieren bespraken de veiligheidssituatie tijdens een vergadering in Raska, aldus een verklaring van het ministerie van Defensie.
Servië heeft KFOR gevraagd tot 1000 van zijn troepen in te zetten in het door Serviërs bevolkte noorden van Kosovo, om de Kosovaarse Serviërs te beschermen tegen vermeende intimidatie door etnische Albanezen, die de meerderheid vormen in het land. Het verzoek is tot dusver niet ingewilligd.
De spanningen werden nog vergroot doordat de Servische patriarch Porfirije maandag bij een grensovergang de toegang tot Kosovo werd geweigerd, nadat hij had gezegd dat hij een vredesboodschap wilde brengen voor het Servisch-orthodoxe kerstfeest, dat op 7 januari wordt gevierd.
