WASHINGTON (AP) – Na veelbelovende resultaten in Oost-Europa start Google in Duitsland een nieuwe campagne om mensen weerbaarder te maken tegen de effecten van online desinformatie en nepnieuws.
De techgigant is van plan een reeks korte video’s uit te brengen waarin de gemeenschappelijke technieken van veel misleidende beweringen worden belicht. De video’s zullen in Duitsland verschijnen als advertenties op platforms als Facebook, YouTube of TikTok. Een soortgelijke campagne in India is ook in de maak.
Het gaat om een aanpak die prebunking wordt genoemd, waarbij mensen leren hoe ze valse beweringen kunnen herkennen voordat ze ermee in aanraking komen. De strategie krijgt steun van onderzoekers en techbedrijven.
Artikel gaat verder na video.
“Er is echt vraag naar oplossingen”, zegt Beth Goldberg, hoofd onderzoek en ontwikkeling bij Jigsaw, een incubatorafdeling van Google die nieuwe sociale uitdagingen bestudeert. “Advertenties gebruiken als middel om een desinformatietechniek tegen te gaan is vrij nieuw. En we zijn enthousiast over de resultaten.
“Hoewel het geloof in onwaarheden en samenzweringstheorieën niet nieuw is, hebben de snelheid en het bereik van het internet ze een grotere kracht gegeven. Als ze door algoritmen worden gekatalyseerd, kunnen misleidende beweringen mensen ervan weerhouden zich te laten vaccineren, autoritaire propaganda verspreiden, wantrouwen in democratische instellingen aanwakkeren en geweld uitlokken.
Het is een uitdaging met weinig eenvoudige oplossingen. Journalistieke fact checks zijn effectief, maar ze zijn arbeidsintensief, worden niet door iedereen gelezen en overtuigen niet degenen die de traditionele journalistiek toch al wantrouwen. Contentmoderatie door techbedrijven is een ander antwoord, maar het drijft verkeerde informatie alleen maar naar elders, terwijl het kreten van censuur en vooringenomenheid oproept.
Artikel gaat verder na video.
Prebunking video’s daarentegen zijn relatief goedkoop en gemakkelijk te produceren en kunnen door miljoenen mensen worden gezien wanneer ze op populaire platforms worden geplaatst. Ze gaan ook de politieke uitdaging uit de weg door zich niet te richten op de onderwerpen van onjuiste beweringen, die vaak culturele bliksemafleiders zijn, maar op de technieken die virale desinformatie zo aanstekelijk maken.
Die technieken omvatten angstzaaierij, zondebokvorming, valse vergelijkingen, overdrijving en het ontbreken van context. Of het nu gaat om COVID-19, massale schietpartijen, immigratie, klimaatverandering of verkiezingen, misleidende beweringen maken vaak gebruik van een of meer van deze trucs om emoties uit te buiten en kritisch denken te onderbreken.
Afgelopen najaar lanceerde Google de grootste test van de theorie tot nu toe met een prebunking-videocampagne in Polen, Tsjechië en Slowakije. De video’s ontleedden verschillende technieken die in valse beweringen over vluchtelingen uit Oekraïne werden gebruikt. Veel van die beweringen berustten op alarmerende en ongegronde verhalen over vluchtelingen die misdaden plegen of banen afpakken van inwoners.
Artikel gaat verder na video.
De video’s werden 38 miljoen keer bekeken op Facebook, TikTok, YouTube en Twitter – een aantal dat overeenkomt met een meerderheid van de bevolking in de drie landen. Onderzoekers stelden vast dat in vergelijking met mensen die de video’s niet hadden gezien, degenen die wel hadden gekeken beter in staat waren verkeerde informatietechnieken te herkennen en minder geneigd waren valse beweringen onder anderen te verspreiden.
Het proefproject was de grootste test van prebunking tot nu toe en draagt bij tot een groeiende consensus ter ondersteuning van de theorie.
“Dit is goed nieuws in wat in wezen slecht nieuws is als het gaat om desinformatie,” zei Alex Mahadevan, directeur van MediaWise, een mediawijsheid-initiatief van het Poynter Institute dat prebunking heeft opgenomen in zijn eigen programma’s in landen als Brazilië, Spanje, Frankrijk en de VS.
Mahadevan noemde de strategie een “behoorlijk efficiënte manier om desinformatie op schaal aan te pakken, omdat je veel mensen kunt bereiken en tegelijkertijd een breed scala aan desinformatie kunt aanpakken.
Artikel gaat verder na video.
“De nieuwe campagne van Google in Duitsland richt zich onder meer op foto’s en video’s en het gemak waarmee deze als bewijs voor iets vals kunnen worden gepresenteerd. Een voorbeeld: vorige week, na de aardbeving in Turkije, deelden sommige gebruikers van sociale media een video van de enorme explosie in Beiroet in 2020, waarbij ze beweerden dat het eigenlijk beelden waren van een kernexplosie die door de aardbeving werd veroorzaakt. Het was niet de eerste keer dat de explosie in 2020 het onderwerp was van verkeerde informatie.
Google maakt zijn nieuwe Duitse campagne maandag bekend in de aanloop naar de veiligheidsconferentie van volgende week in München. De timing van de aankondiging, vóór die jaarlijkse bijeenkomst van internationale veiligheidsfunctionarissen, weerspiegelt de toegenomen bezorgdheid over de impact van desinformatie bij zowel techbedrijven als overheidsfunctionarissen.
Technologiebedrijven houden van prebunking omdat het gevoelige onderwerpen vermijdt die gemakkelijk gepolitiseerd worden, aldus Sander van der Linden, een professor aan de Universiteit van Cambridge die beschouwd wordt als een vooraanstaand expert op het gebied van de theorie. Van der Linden werkte samen met Google aan zijn campagne en adviseert nu ook Meta, de eigenaar van Facebook en Instagram.
Artikel gaat verder na video.
Meta heeft prebunking de afgelopen jaren opgenomen in veel verschillende media-alfabetiserings- en anti-misinformatiecampagnes, vertelde het bedrijf in een verklaring per e-mail aan The Associated Press.
Deze omvatten een programma uit 2021 in de VS dat een mediageletterdheidstraining over COVID-19 aanbood aan zwarte, Latino en Aziatische Amerikaanse gemeenschappen. Deelnemers die de training volgden, werden later getest en bleken veel beter bestand tegen misleidende COVID-19-claims.
Prebunking komt met zijn eigen uitdagingen. Het effect van de video’s raakt uiteindelijk uitgewerkt, zodat periodieke ‘booster‘-video’s nodig zijn. Ook moeten de video’s goed genoeg zijn gemaakt om de aandacht van de kijker vast te houden, en op maat gemaakt voor verschillende talen, culturen en demografische groepen. En net als een vaccin is het niet 100% effectief voor iedereen.
Google ontdekte dat zijn campagne in Oost-Europa van land tot land verschilde. Terwijl het effect van de video’s in Polen het grootst was, hadden ze in Slowakije “weinig tot geen waarneembaar effect”, aldus de onderzoekers. Een mogelijke verklaring: de video’s waren nagesynchroniseerd in de Slowaakse taal en niet specifiek gemaakt voor het lokale publiek.
Artikel gaat verder na video.
Maar samen met traditionele journalistiek, content moderatie en andere methoden om desinformatie te bestrijden, zou prebunking gemeenschappen kunnen helpen een soort herd immunity te bereiken als het gaat om desinformatie, waardoor de verspreiding en impact ervan worden beperkt.
“Je kunt desinformatie zien als een virus. Het verspreidt zich. Het blijft hangen. Het kan mensen op bepaalde manieren laten handelen,” zei Van der Linden tegen de AP. “Sommige mensen ontwikkelen symptomen, anderen niet. Dus: als het zich verspreidt en gedraagt als een virus, dan kunnen we misschien uitzoeken hoe we mensen kunnen inenten.”
