Als activisten al successen te melden hebben bij het boycotten van Russische cultuuruitingen, of cultuuruitingen die aan Rusland gelinkt kunnen worden, dan hebben die zeker geen vat op het literaire werk van de Russische schrijver Maxim Osipov (1963), dat met aanzienlijk succes in Nederland is gelanceerd.

'Achteraan aansluiten in de rij trekt me niet'

Zijn verhalenbundel De wereld is niet stuk te krijgen (2021, Van Oorschot) kreeg alom lof toegezwaaid en haalde binnen twee maanden vier drukken. Inmiddels is de teller nota bene de vijftienduizend exemplaren gepasseerd. Volgens de NRC schetsen Osipov’s verhalen "genadeloos het Rusland van Poetin". Voor de fans is er nu ook een tweede bundel, Kilometer 101 (2022, Van Oorschot), die door de critici al even enthousiast is begroet.

'Als je lijdt en huilt, ligt dat dichter bij je hart en de versvorm dan bij een beredeneerd stuk proza'

Osipov wordt vooral geroemd om de doorvoelde tekening van zijn personages, die vaak hun handen vol hebben aan bescheiden doelen, zoals rondkomen, de huiselijke vrede bewaren, geopereerd worden, een partner vinden. In Poetin’s Rusland zijn die bescheiden doelen, zo blijkt uit de verhalen, al lastig genoeg. Niet zelden zorgen corruptie, inefficiëntie, luiheid en lange procedures voor tegenslag.

'In Amerika kom ik hele aardige, oppassende burgers tegen die pro-Poetin zijn'

"Iedereen in zijn boeken is bezig met overleven en niet met leven", aldus diezelfde NRC. En volgens Osipov zelf is het mooiste compliment dat hij ooit heeft mogen ontvangen dat de blik op zijn personages gelijktijdig "genadeloos én menselijk" is (alweer dat ene woord, "genadeloos"). Gezien de guitige glimlach die bij dat citaat op zijn gezicht verschijnt, kan Osipov met die typering zeer goed leven.

'Voor een deel is geslachtsverandering een businessmodel, er wordt serieus geld aan verdiend’

Na een aanloop waarin we koetjes en kalfjes bespreken wil Osipov zijn gedachten over de Russische president Vladimir Poetin wel met de Nederlandse lezer delen. En die gedachten blijken uit te monden in een helder eindoordeel: "Poetin is een crimineel."

Maar juist omdat hij Poetin een crimineel vindt en de Russische literatuur hem na aan het hart ligt, ziet Osipov graag andere middelen tegen het regime in Rusland ingezet worden dan een culturele boycot. Zo’n boycot gaat juist langs iemand als Poetin heen, meent Osipov ("hij leest heel weinig, dat is het probleem"). "Als je Poetin weg wilt hebben, is het een stuk effectiever geen Russisch gas meer te kopen, dan geen Russische literatuur meer te lezen."

'Even later had hij het over Soros-gestuurde media die de oorlog tegen zijn held Poetin zouden aanjagen'

Osipov vraagt of ik er bezwaar tegen heb als hij een van zijn geliefde sigaartjes opsteekt. Natuurlijk zeg ik geen 'ja' wanneer ik na een mailwisseling eindelijk een gat in zijn agenda heb kunnen 'slaan' en tegenover deze schrijver heb mogen plaatsnemen.

'Die meneer Arnold Karskens heeft waarschijnlijk meer gelijk dan ik zou willen'

Zo heb ik gepland staan hem te confronteren met een uitspraak van zijn Oekraïense collega Andrej Koerkov, die einde 2022 in de Volkskrant verwijtend beweerde dat er in Rusl