Gemeenten, provincies, COA, Vluchtelingenwerk, College voor de Rechten van de Mens en Adviesraad Migratie hebben een gezamenlijke kritische boodschap afgegeven aan de Tweede Kamer over de spreidingswet asielzoekers (de door VVD-staatssecretaris Eric van der Burg ontworpen ‘dwangwet‘) . Ze stellen dat de wet te ingewikkeld is en daardoor mogelijk onuitvoerbaar, en roepen op tot aanpassing.
Een specifiek punt van kritiek is de ‘bonus’ voor gemeenten die vrijwillig asielzoekers opvangen, die door de partijen wordt gezien als een perverse prikkel die de solidariteit ondermijnt.
De ‘dwangwet’ bepaalt elke twee jaar, op basis van prognoses voor de asielinstroom, hoeveel opvangplekken er in heel Nederland nodig zijn. Deze worden vervolgens verdeeld over provincies en gemeenten. Gemeenten kunnen vrijwillig opvangplekken aanbieden in ruil voor een bonus van 2500 euro per plek, die in een latere ronde verlaagd wordt tot 1500 euro.
Als er onvoldoende opvang is bepaalt de staatssecretaris per gemeente hoeveel asielzoekers zij verplicht moet opvangen.
De kritische partijen suggereren een alternatieve aanpak: het vaststellen van de maximale opgave per gemeente en provincie in de eerste ronde, en het beperken van de verdeling van resterende opvangplekken tot provincies die achterblijven.
Ze stellen dat dit plan de noodzaak van dwang vermindert en voorkomt dat gemeenten ‘gestraft’ worden met een hogere opgave als ze meer opvangplaatsen aanbieden dan nodig.
De ‘dwangwet’ moet eerst nog worden goedgekeurd door de Tweede Kamer en daarna de Eerste Kamer. Staatssecretaris Van der Burg hoopt dat de wet op 1 janauri 2024 van kracht wordt.
Infographic via Rijksoverheid.nl
