BRUSSEL (AP) – De ministers van Binnenlandse Zaken van de Europese Unie hebben donderdag gedebatteerd over hoe ze de gevolgen van de oorlog tussen Israël en Hamas voor het blok kunnen beheersen. Dit na een brandbomaanval op een synagoge in Berlijn en moorden in België en Frankrijk door vermoedelijke islamitische extremisten.
Ambtenaren uit de 27 EU-landen hebben hun bezorgdheid geuit over een toename van antisemitische aanvallen en de radicalisering van jongeren online. Ook over het gebruik van versleutelde berichtendiensten door criminelen of extremisten en de noodzaak om mensen die een gevaar kunnen vormen sneller te deporteren bestaan zorgen.
Maar de roep om meer veiligheid over de hele linie zorgt ook voor grote onrust omdat de oplossingen die worden besproken het vrije verkeer en het recht van vergadering in Europa kunnen ondermijnen. Met name Italië en Duitsland voeren nieuwe grenscontroles in.
EU-buitenlandchef Josep Borrell is van mening dat een deel van de oplossing voor de veiligheidsproblemen van Europa moet worden gezocht in diplomatieke en financiële hulp om een einde te maken aan het jarenlange conflict tussen Israël en de Palestijnen.
“We hebben van de geschiedenis geleerd dat de moeilijkste beslissingen altijd worden genomen als we aan de rand van de afgrond staan. Ik denk dat we nu aan de rand van de afgrond staan”, zei Borrell woensdag tegen EU-wetgevers.
“Als ik islamitisch-religieuze autoriteiten de taal hoor spreken van interreligieuze conflicten en expliciet hoor zeggen dat Europa een partij is in dit conflict, dan zie ik de stormwolken in de verte,” zei hij.
Toch zijn niet alle uitdagingen van Europa direct gekoppeld aan de oorlog.
Eerder op donderdag was Zweden gastheer van een bijeenkomst van ministers uit acht landen, waaronder Duitsland, België en Frankrijk, gericht op hoe om te gaan met incidenten waarbij mensen het heilige moslimboek, de Koran, verbranden.
Aanklagers proberen vast te stellen of dat een belangrijk motief was voor een Tunesische man die maandag in Brussel drie Zweden doodschoot, waarbij twee van hen omkwamen, voorafgaand aan een voetbalwedstrijd tussen België en Zweden in de hoofdstad.
Hoewel de Koranverbrandingen niet direct verband houden met het conflict tussen Israël en Hamas, zijn ze wel een teken van de toenemende spanningen tussen religieuze en andere gemeenschappen in Europa.
De oorlog die 7 oktober begon, is voor beide partijen de dodelijkste van vijf Gaza-oorlogen. Het Hamas-gezondheidsministerie van Gaza zei woensdag dat er in de afgelopen 11 dagen 3478 Palestijnen zijn gedood en meer dan 12.000 gewond.
Meer dan 1400 mensen in Israël zijn gedood en minstens 199 anderen, waaronder kinderen, zijn gevangen genomen door Hamas en meegenomen naar Gaza, volgens Israëlische autoriteiten.
“We moeten meerdere gevolgen van de aanhoudende crisis in het Midden-Oosten aanpakken, en een deel daarvan is het beoordelen van alle mogelijke gevolgen voor ons in de Europese Unie,” zei Margaritis Schinas, vicevoorzitter van de Europese Commissie.
“Dit omvat de bescherming van onze Joodse gemeenschappen, maar ook de bescherming tegen een algemeen klimaat van islamofobie, waarvoor geen plaats is in onze samenleving,” vertelde hij aan verslaggevers in Luxemburg, waar de bijeenkomsten werden gehouden.
Pro-Palestijnse bijeenkomsten zijn sinds de oorlog in verschillende Europese steden gehouden. Frankrijk heeft ze verboden. Duitsland heeft ook beloofd harder op te treden tegen Hamas, dat al op de EU-lijst van terroristische organisaties staat.
Nadat aanvallers woensdag twee molotovcocktails naar de synagoge in Berlijn gooiden, zei de Duitse bondskanselier Olaf Scholz dat “we nooit zullen accepteren dat er aanslagen worden gepleegd op Joodse instellingen”.
In Frankrijk werden het paleis van Versailles – een belangrijke toeristische attractie – en drie luchthavens om veiligheidsredenen geëvacueerd en woensdag tijdelijk gesloten. De incidenten waren de laatste in een reeks evacuaties in de afgelopen vijf dagen in Frankrijk.
Ze volgden op de moord op een leraar in de noordelijke stad Arras op vrijdag door een vermoedelijke islamitische extremist.
De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gerland Darmanin zei dat in Frankrijk en België twee buitenlanders achter de recente aanslagen zaten en hij drong erop aan dat de lang uitgestelde hervormingen van de EU-asielregels moeten worden doorgevoerd.
Europa moet “onze grenzen beheren, mensen registreren en de veiligheidsinterviews afnemen die nodig zijn voor elke asielaanvraag”, zei hij tegen verslaggevers.
De Belgische topambtenaar op het gebied van migratie, Nicole de Moor, zei dat “we opnieuw geconfronteerd worden met terreur in de straten van onze steden, in Frankrijk, in België, en we kunnen dit niet tolereren. Onschuldige mensen sterven en dit is onaanvaardbaar.”
Ze zei dat er strengere uitzettingswetten nodig zijn en dat landen die weigeren hun onderdanen terug te nemen, gedwongen moeten worden om mee te werken.
De EU heeft overeenkomsten met Turkije en Tunesië om te voorkomen dat migranten Europa bereiken, maar die werken niet. Andere overeenkomsten, met name met Egypte, zijn gepland.
