(Niclas Rolander, Ott Ummelas, Bloomberg, 29 november 2023) – De Zweedse economie is in het derde kwartaal in een recessie terechtgekomen doordat de voorraden zijn afgenomen en huishoudens hun uitgaven hebben teruggeschroefd tegen de achtergrond van stijgende leenkosten en stijgende prijzen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Het voor de kalender gecorrigeerde bruto binnenlands product kromp met 0,3% in de drie maanden tot en met september, vergeleken met het tweede kwartaal, volgens cijfers die het Zweedse bureau voor de statistiek woensdag publiceerde.
Een eerste raming die vorige maand werd gepubliceerd, wees op een stagnatie in het kwartaal. De daling markeert het tweede achtereenvolgende kwartaal van krimp na een daling van 0,8% in het tweede kwartaal.
Een snelle stijging van de prijzen en de financieringskosten weegt zwaar op de Zweedse economie, omdat huishoudens gedwongen zijn hun uitgaven te beperken en de woningbouw is ingestort.
De meeste voorspellers verwachten nu dat het grootste Scandinavische land zijn productie voor twee opeenvolgende jaren zal zien krimpen, en de Europese Commissie voorspelt dat Zweden de enige lidstaat zal zijn die zijn productie volgend jaar zal zien dalen.
“De uitkomst bevestigt een zwakke ontwikkeling in de Zweedse economie”, zeggen analisten Pernilla Johansson en Maria Wallin Fredholm van Swedbank AB in een toelichting voor klanten. “Een ontwikkeling die volgens ons in de winter zal aanhouden.”
Ze wezen erop dat de negatieve bijdrage van de gezinsconsumptie voor het vijfde kwartaal op rij overeenkomt met de vorige langste daling in 1992-1993.
Toch was het vooral de ineenstorting van de voorraden die het BBP met 1,4% naar beneden duwde, terwijl de gezinsbestedingen 0,2% bijdroegen aan de daling, net als de investeringen, aldus het statistiekbureau. De netto-export had een positief effect van 1,5%.
De kroon, die in de tweede helft van het jaar de best presterende valuta was in de G-10-zone, daalde na het nieuws en handelde om 9:50 uur in Stockholm 0,3% lager op 11,3749 ten opzichte van de euro.
De ontwikkeling in Zweden weerspiegelt die in de buurlanden Denemarken en Finland, waar de economie in het derde kwartaal ook kromp. In Noorwegen, dat rijk is aan fossiele brandstoffen, wist het BBP in de periode een stijging te realiseren, mede dankzij natter weer dat de productie van waterkracht stimuleerde.
De Zweedse centrale bank verhoogde haar referentierente van nul naar 4% in 18 maanden van opeenvolgende verhogingen voordat ze tijdens een vergadering eerder deze maand besloot om de leenkosten ongewijzigd te laten.
Omdat de meeste Zweedse hypotheken een rentevaste periode van drie maanden hebben, duurt het relatief kort voordat renteverhogingen de kredietnemers raken.
In een apart rapport suggereert het statistiekbureau dat de detailhandelsverkopen in oktober met 1,4% zijn gestegen, het snelste tempo sinds maart 2022.
Ondanks de druk van de stijgende rente en de verhoogde inflatie heeft de arbeidsmarkt van het land veerkracht getoond: het aandeel mensen met een baan bereikte eerder dit jaar een recordniveau. Volgens recente gegevens begint de afnemende vraag zich echter te vertalen in meer werkloosheid.
Volgens Michael Grahn, econoom bij Danske Bank A/S, geeft het rapport aan dat de industrie “het erg goed doet”, gebaseerd op de netto-export, terwijl de finale vraag “niet zo zwak is als de totale print van het BBP suggereert”.
