(Marissa Newman, Bloomberg, 19 december) – Het was niet de uitbarsting van raketvuur uit Gaza die de soldaten aan de zuidgrens van Israël op 7 oktober aan het wankelen bracht. Het was het ongewone gezoem dat ze nog niet eerder hadden gehoord. Een vloot drones die online verkrijgbaar zijn voor slechts 6500 dollar vulde het luchtruim boven Israëls grenshek van 1 miljard dollar. Ze waren uitgerust om explosieven te dragen en camera’s, communicatiesystemen en op afstand bediende wapens uit te schakelen, wat de weg vrijmaakte voor het ongekende bloedbad.
Militairen gebruiken drones al meer dan twintig jaar in conflicten. Israël beschikt zelf over één van de grootste legers onbemande vliegtuigen in het Midden-Oosten. Vandaag de dag is er een nieuwe generatie goedkope, commercieel verkrijgbare systemen in opkomst – zoals de systemen die Hamas gebruikte bij de terreuraanval van 7 oktober – die een uitdaging vormt voor enkele van ‘s werelds technologisch meest geavanceerde strijdkrachten.
Volgens Heven Drones CEO Bentzion Levinson, wiens bedrijf drones met zware lifter- en waterstofaandrijving levert aan het Israëlische leger, is de oorlog met Hamas een wake-up call voor topmilitairen over hun dodelijke potentieel.
“We hebben deze enorme drones, deze UAV’s, we hebben vliegtuigen, onze technologie is veel geavanceerder,” zei Levinson. “Wat deze oorlog deed, is dat we ons realiseerden dat dit in onze achtertuin gebeurt, zowel aan de verdedigende als aan de offensieve kant.”
Het gebruik door Hamas van gemodificeerde commerciële drones om aanvallen te ensceneren – een strategie die ook werd gebruikt door Oekraïne in de eerste dagen van de Russische invasie – legde een belangrijke kwetsbaarheid bloot in de geprezen lucht- en grondverdediging van Israël. De tactiek overweldigde een veel geavanceerdere tegenstander en dat alles met een minimaal budget.
Toen de hoogtechnologische bewakingssystemen gecompromitteerd waren, overrompelden duizenden Hamas-terroristen de grens in vrachtwagens en paragliders. De aanval op het zuiden van Israël was de dodelijkste dag in de geschiedenis van het land, met ongeveer 1200 doden en ongeveer 200 gegijzelden. Het duurde dagen voordat het leger het gebied weer volledig onder controle had.
Een woordvoerder van het Israëlische leger weigerde commentaar te geven op de manier waarop het drones bestrijdt of op het falen van zijn vroegtijdige waarschuwingssystemen. “Vragen van deze aard zullen in een later stadium worden bekeken”, zei de woordvoerder na de oorlog.
De Israël Defense Forces gebruiken hun UAV-vloot voor surveillance en het bombarderen van doelen. Ze maken ook steeds meer gebruik van drones in stedelijke oorlogsvoering in Gaza om gebouwen te verkennen en explosieven onschadelijk te maken voordat ze troepen sturen. Dit zegt Aviv Shapira, de CEO van Xtend, dat besturingssystemen voor UAV’s levert aan het Amerikaanse en Israëlische leger.
Israël heeft zijn Iron Dome-systeem – dat onderscheppingsraketten gebruikt om bescherming te bieden tegen inkomende korteafstandsraketten – al geüpgraded om grote UAV’s te detecteren, maar veel Hamas-drones kunnen er nog steeds doorheen glippen. Het leger test een lasergebaseerd systeem dat is ontworpen om kleinere en korteafstandsraketten te onderscheppen, hoewel het pas over minstens een jaar klaar zal zijn.
Sommige Israëlische startups en technische vrijwilligers hebben al nieuwe verdedigingsmiddelen ontwikkeld, omdat de troepen van het leger die betrokken zijn bij de voortdurende invasie van Gaza regelmatig worden aangevallen door zelfgemaakte kamikaze-drones. Op video’s die sinds het begin van de oorlog zijn geplaatst door Hamas en die niet onafhankelijk konden worden geverifieerd, is te zien hoe drones granaten gooien op Israëlische troepen en gepantserde voertuigen beschadigen.
Een team vrijwilligers dat werkt vanuit een WeWork-ruimte in Tel Aviv – tegenover het Israëlische militaire hoofdkwartier – heeft al de aandacht van het leger getrokken. Het initiatief Israel Tech Guard is ontstaan uit een Discord-server die op 8 oktober werd opgericht door tientallen Israëlische technici, onder wie medewerkers van Google en defensieaannemer Rafael, aldus Mor Ram-On, een medeoprichter van de groep.
Een van hun systemen, ontwikkeld in vier dagen en nu in het veld getest op legerbases, is een app die twee mobiele telefooncamera’s en audiosystemen koppelt om het luchtruim te scannen op drones. Het maakt gebruik van een 3D-geprinte behuizing die op voertuigen kan worden gemonteerd en de groep hoopt het goedkope waarschuwingssysteem snel te kunnen uitrollen.
Volgens Liran Antebi, een onderzoeker aan het in Israël gevestigde Institute for National Security Studies, blijven de droneaanvallen van Hamas een krachtige dreiging.
“Het geeft je de mogelijkheid om precieze of geleide munitie te gebruiken, iets wat tot enkele jaren geleden alleen zeer geavanceerde landen konden doen,” zei Antebi. “Met een criminele geest en kleine apparatuur kun je verschrikkelijke dingen doen, zoals de eerste aanval van Hamas.”
Hamas ontwikkelde de tactiek samen met zijn bondgenoot Iran en Mohamed Zaouari, een Tunesische ingenieur die de inspanningen van de groep om UAV’s te ontwikkelen leidde. Hij werd in 2016 vermoord in een moord die de militanten wijten aan de Israëlische inlichtingendienst. Een model van aanvalsdrones is naar hem vernoemd en 35 ervan werden gebruikt in het openingssalvo.
Foto’s vrijgegeven door Hamas en het Israëlische leger lijken kant-en-klare drones te tonen, waaronder modellen vergelijkbaar met een gemaakt door de Chinese producent DJI bedoeld voor luchtfotografie en industriële toepassingen.
Drie DJI drones werden bestudeerd door Sentrycs, een startup in Tel Aviv die systemen ontwerpt om UAV’s tegen te gaan. Ze zijn een type vliegtuig dat met explosieven werd uitgerust door Hamas.
De doeltreffendheid van het drone-programma van Hamas vergroot ook de groeiende bezorgdheid dat niet-statelijke actoren dodelijke wapens kunnen ontwikkelen met technologie voor tweeërlei gebruik waarvan de verkoop niet kan worden getraceerd. Zelfs als legers recordbedragen uitgeven aan geavanceerde technologie, kan eenvoudige apparatuur marginale spelers in staat stellen om verwoestende aanvallen te coördineren.
Veel soldaten in Gaza hebben hun toevlucht genomen tot het uit de lucht schieten van de langzaam bewegende drones. Het Israëlische leger zei in een blogpost in november dat het voor het eerst een handheld SmartShooter precisie richtsysteem heeft toegewezen aan een soldaat in elke infanterie-eenheid.
Het systeem kan op aanvalsgeweren worden gemonteerd en verbetert de nauwkeurigheid voor bewegende doelen zoals drones of vijandelijke strijders.
Israël had op 7 oktober minstens één systeem aan de grens met Gaza dat speciaal is ontworpen om drones tegen te gaan, maar het was nog niet operationeel. Volgens Sentrycs, dat het systeem ontwikkelde, waren de laatste testfasen een paar dagen na de verrassingsaanval gepland.
Het systeem kan drones op kilometers afstand detecteren en de controle overnemen en ze wegleiden van hun doelwitten. Het wordt nu gebruikt op Israëlische militaire voertuigen, langs de grens en in de buurt van strategische activa, aldus Rotem Epelbaum, vice-president van Sentrycs.
“We zaten er een week naast,” zei Epelbaum. “Het had een gamechanger kunnen zijn.”
