(Selcan Hacaoglu, Firat Kozok, Beril Akman, Bloomberg, 27 december 2023) – Turkije is dichter bij de goedkeuring van de langverwachte toetreding van Zweden tot de NAVO gekomen doordat een belangrijke parlementaire commissie het bod heeft gesteund. Hierdoor is de weg vrijgemaakt voor een stemming door de voltallige vergadering in Ankara.
De Turkse commissie voor buitenlandse zaken heeft ingestemd met de toetreding van Zweden tot het militaire bondgenootschap, waarmee een van de laatste hordes voor Stockholm is genomen.
Er wordt algemeen verwacht dat het parlement dit voorbeeld zal volgen bij de stemming, nu president Recep Tayyip Erdogan heeft aangegeven dat hij voor is en zijn regerende AK partij en haar bondgenoten een comfortabele meerderheid hebben in de kamer.
Zweden zou helpen om de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie te versterken en de Europese defensie te versterken na de inval van Rusland in Oekraïne begin 2022. De Amerikaanse president Joe Biden en Europese leiders hebben Erdogan aangespoord om de opname van het land goed te keuren. Turkije is samen met Hongarije de laatste overgeblevene in het blok.
“Zweden heeft wijzigingen aangebracht in zijn grondwet en wetten waardoor het effectiever kan optreden tegen terrorisme en terroristische activiteiten kan voorkomen,” zei Fuat Oktay, het hoofd van de Commissie Buitenlandse Zaken. “Zweden heeft openlijke en verhulde embargo’s tegen ons land opgeheven”, zei hij tijdens de besprekingen.
Het besluit van de Turkse commissie volgt op een gesprek tussen Biden en Erdogan eerder deze maand, waarin ze Zweden bespraken en ook de mogelijke aankoop door Turkije van 40 nieuwe F-16 gevechtsvliegtuigen van de VS.
Het Witte Huis heeft de toetreding van Zweden als voorwaarde gesteld voor de verkoop van de gevechtsvliegtuigen aan Turkije, terwijl Erdogan ook heeft gezegd dat de twee kwesties aan elkaar gekoppeld moeten worden.
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde het Turkse staatsagentschap Anadolu dat het ingenomen was met het besluit van de commissie en dat het uitkeek naar een “snelle goedkeuring door het voltallige parlement”.
Oktay heeft gezegd dat het feit dat het besluit door de commissie is goedgekeurd, niet betekent dat het ook met dezelfde snelheid door de algemene vergadering zal worden goedgekeurd. De commissie begon half november met de bespreking van het protocol.
De aanval van Moskou op Oekraïne zorgde voor opschudding in de Europese geopolitiek en leidde ertoe dat Finland en Zweden een aanvraag indienden om lid te worden van de in Brussel gevestigde NAVO. Finland sloot zich in april aan. De NAVO telt 31 leden en wordt door de Russische president Vladimir Poetin al lange tijd gezien als een vijandig bondgenootschap.
Alle leden moeten instemmen met de toetreding van nieuwe landen.
Ankara wil dat Zweden verdere maatregelen neemt om hard op te treden tegen aanhangers van separatistische groeperingen die in Turkije verboden zijn, waaronder de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), die door de EU is aangemerkt als terroristische organisatie.
De Zweedse wetten op de vrijheid van meningsuiting maken het moeilijk voor de regering om publieke steunbetuigingen voor Koerdische onafhankelijkheid de kop in te drukken. Op een NAVO-bijeenkomst in Litouwen in november gaf Stockholm Turkije echter meer garanties over zijn plannen om wat Ankara terroristische daden noemt aan te pakken.
Hongarije moet ook nog tekenen voor het lidmaatschap van het Noordse land, hoewel het heeft gesuggereerd dat het ermee zal instemmen.
