Mensen die klagen over de kosten van water hebben tot op heden weinig reden tot klagen gehad, maar dat kan snel veranderen. Een recente studie van de Rabobank, gepubliceerd eind januari, voorspelt een aanzienlijke stijging van de waterprijzen in de komende jaren, terwijl tegelijkertijd de leveringszekerheid afneemt, meldt het ANP.
Nederlanders betalen in vergelijking met veel andere Europese landen relatief weinig voor schoon drinkwater, en de prijzen zijn zelfs gedaald in de afgelopen tien jaar als rekening wordt gehouden met inflatie. Echter, deze trend lijkt nu te keren.
De lage kosten van drinkwater in Nederland zijn deels te danken aan de overheid, die water beschouwt als een basisbehoefte die voor alle inwoners toegankelijk moet zijn. Hierdoor concurreren drinkwaterbedrijven niet met elkaar en streven ze niet naar winstmaximalisatie. Dit betekent dat burgers in principe alleen betalen voor de werkelijke productiekosten, soms zelfs minder vanwege subsidies van de overheid. Maar met de toenemende kosten voor waterproductie en distributie verandert deze situatie.
De kosten stijgen onder meer door de groeiende bevolking en de gevolgen van klimaatverandering, zoals frequenter voorkomende periodes van droogte. Dit vereist investeringen in nieuwe infrastructuur en waterzuiveringstechnologieën. Daarnaast leidt toenemende vervuiling van het grond- en oppervlaktewater, onder andere door medicijnresten en gewasbeschermingsmiddelen, tot hogere kosten voor waterzuivering. De investeringen van de watersector zijn aanzienlijk gestegen in de afgelopen jaren en zullen naar verwachting blijven stijgen.
De stijgende kosten vertalen zich al naar hogere waterprijzen voor huishoudens en industriële gebruikers. In 2023 stegen de prijzen gemiddeld met 15 procent en ook dit jaar worden forse verhogingen doorgevoerd, gemiddeld zo’n 12 procent. Dit alles heeft niet alleen financiële gevolgen, maar kan ook leiden tot waterstress, waarbij de beschikbaarheid van drinkwater niet meer vanzelfsprekend is.
Eind januari bracht De Telegraaf een analyse uit waaruit bleek dat de bouw van ongeveer 300.000 woningen mogelijk vertraagd kan worden vanwege problemen met het aansluiten op het waterleidingnetwerk. Demissionair minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat reageerde hierop door te erkennen dat drinkwaterbedrijven zich geconfronteerd zien met uitdagingen om te voldoen aan hun leveringsverplichtingen.
Provincies spelen een cruciale rol in het waarborgen van voldoende waterwinning, maar drinkwaterbedrijven geven aan dat sommige provincies prioriteit geven aan natuurbehoud boven waterwinning. Dit kan leiden tot tekorten in de toekomst en heeft al geleid tot het weigeren van nieuwe aansluitingen op het waterleidingnetwerk.
