Gaby Hinsliff, The Guardian, 14 januari 2025 – Het was een gruwelijk gemiste kans, zoals een onafhankelijk onderzoek naar de zogenaamde ‘grooming gangs’ in Oldham, dat in 2022 werd uitgevoerd in opdracht van de burgemeester van Greater Manchester, Andy Burnham, duidelijk maakte. Sophie werd opgehaald van het politiebureau en naar een huis gebracht, waar ze door meerdere mannen werd verkracht.
Vele jaren later ontdekte ze dat, hoewel een man die uiteindelijk werd veroordeeld voor het misbruiken van haar, de politie van Greater Manchester twee andere namen had gegeven, deze aanwijzingen onverklaarbaar genoeg niet waren opgevolgd.
Er zijn duizenden ‘Sophies’ zoals zij, maar ze glippen al door de mazen van een debat dat zogenaamd over hen zou moeten gaan: ze worden pionnen in een beschamende machtsstrijd binnen de rechtervleugel van de Britse politiek, terwijl ’s werelds rijkste man de grenzen van zijn invloed daarop test.
Het is bijna 20 jaar geleden dat Sophie dat politiebureau binnenliep, maar dat is geen verre geschiedenis voor de steden – de Rochdales en Rotherhams, Oldhams en Telfords – en tientallen andere plaatsen in het land, die nog steeds worstelen met de complexe erfenis van dit schandaal: woede tegen de daders en degenen die hen niet hebben gestopt, en een ineenstortend vertrouwen in autoriteiten en officiële instanties dat een vacuüm creëert.
Recent, onder de glitterbollen op een drukbezochte Reform-bijeenkomst in Leicester, zag ik Nigel Farage zich naar voren bewegen om dat vacuüm te vullen.
De British National Party (BNP) probeerde ruim anderhalf decennium geleden al munt te slaan uit geruchten over Aziatische mannen die witte meisjes in Oldham zouden uitbuiten, met naar verluidt folders waarop stond: “Onze kinderen zijn geen halal vlees.” Nu eist Reform UK een nieuw nationaal onderzoek naar een schandaal dat al uitgebreid is onderzocht, de deportatie van daders met een dubbele nationaliteit, het feit dat veel maar niet alle daders van Pakistaanse afkomst waren, is een ongemakkelijk en onvermijdelijk deel van het verhaal, en de gevangenzetting van iedereen die bewust wegkeek.
Ondertussen probeert Kemi Badenoch (oppositieleider van de Conservatieve Partij) gelijke tred te houden en wedijvert haar rivaal Robert Jenrick (schaduwminister van Justitie om haar te overtreffen. Tegelijkertijd beschuldigt de Amerikaanse miljardair Elon Musk Keir Starmer ervan “medeplichtig te zijn aan de verkrachting van Groot-Brittannië.”
Het mag lachwekkend klinken, maar gewelddadige retoriek heeft gewelddadige gevolgen. Laten we dus heel duidelijk zijn: onder Starmers leiding als directeur van het Openbaar Ministerie zorgde een baanbrekende vervolging in Rochdale voor een precedent dat de weg vrijmaakte voor rechtszaken tegen grooming door het hele land. Bovendien voerde hij hervormingen door die het gemakkelijker maakten om complexe zedenzaken aan te pakken.
Nigel Farage. Foto: Alex Brandon/AP
Het is beter om niet te vragen waar al deze verontwaardiging voor verkrachtingsslachtoffers was toen een jury in een civiele rechtszaak concludeerde dat Nigel Farage’s goede vriend Donald Trump de schrijfster E. Jean Carroll seksueel had misbruikt. Of toen Trump Matt Gaetz – die beschuldigingen (die hij ontkende) van seks met een minderjarige onder ogen zag – voorstelde als procureur-generaal.
Of waarom, toen de plaatsvervangend leider van Reform, Richard Tice, tweette dat groomingbendes een “gruwelijke smet” op het establishment waren, Rotherham-overlever Sammy Woodhouse beweerde dat ze hem zes maanden eerder had aangeboden samen te werken om seksuele uitbuiting onder de aandacht te brengen en zijn reactie was: “Je gaf er niets om.”
Reform-bijeenkomsten zijn nog steeds oneindig vriendelijker dan die van Trump. Iedereen die ik ontmoette, was vriendelijk en beleefd, al waren sommigen licht verbaasd de Guardian daar te zien. Toch zijn er flitsen van iets duisterders, zoals een herrieschopper die herhaaldelijk riep: “Luister naar Tommy Robinson” (de extreemrechtse activist die momenteel vastzit wegens minachting van de rechtbank, tot Elon Musk’s verontwaardiging).
“Ik heb een boodschap voor de gevestigde media,” kondigde de academicus en Reform-aanhanger prof. Matt Goodwin aan. “Als jullie je werk hadden gedaan, hadden we Elon Musk niet nodig gehad.” Tegen zondag tweette Musk dat Farage als leider afgezet zou moeten worden na een meningsverschil over Robinson. Het leven beweegt snel op X.
Mijn vermoeden is dat Musk deze strijd zal verliezen, omdat het Farage is voor wie Reform-leden komen. Hij stormt het podium op om de “massale verkrachtingsgruwel” aan de kaak te stellen – zijn publiek vindt de term “groomingbendes” te mild – en beschuldigt Starmer ervan verkrachters niet te vervolgen, terwijl hij beweert dat de Conservatieven bijna net zo slecht zijn. Hij zet Labour en de Tories neer als de vermoeide oude “unipartij” en schildert Reform af als fris en vol energie.
Het zal niet eenvoudig zijn om deze coalitie bijeen te houden, variërend van nette, tweeddragende ex-Tories die Robinson niet kunnen uitstaan – een reden waarom Farage zijn afstand houdt – tot Labour-deserteurs, Musk-fans en mensen die dicht bij extreemrechts staan. Maar Farage heeft een talent om zowel zwakte als kansen te ruiken. Het idee van een nationale enquête kwam niet van zijn partij, maar oorspronkelijk van de toen Labour-geleide raad van Oldham.
Deze smeekte om een onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken om het publieke vertrouwen te herstellen te midden van een stormvloed aan online complottheorieën over een vermeende doofpotaffaire rond groomingbendes. Toen minister van Binnenlandse Zaken Jess Phillips dit verzoek afwees, net zoals haar Tory-voorganger eerder had gedaan, greep Reform zijn kans.
In Leicester sprak Farage met verontwaardiging over wat hij noemde een gebrek aan “morele moed” om schuldigen te vervolgen. Hoewel een onafhankelijk onderzoek in Telford inderdaad “een nervositeit over ras grenzend aan een terughoudendheid om misdaden te onderzoeken” binnen de Aziatische gemeenschap identificeerde, vonden andere onderzoeken geen dergelijk patroon.
In Oldham concludeerde het kritische rapport uit 2022 dat er ernstige tekortkomingen waren in de behandeling van een gemeenteambtenaar die was veroordeeld voor verkrachting. Maar het vond “geen bewijs dat senior managers of raadsleden probeerden het bestaan van kindermisbruik te verdoezelen.” Het rapport concludeerde dat de gemeente “op geen enkele manier” de aanpak van het probleem vermeed, ondanks zorgen over extreemrechtse exploitatie van de kwestie.
Elders hebben onderzoeken weinig bewijs gevonden dat kinderbeschermingswerkers zich zorgen maakten over de etniciteit van daders, hoewel politici en politie soms geneigd waren dit te bagatelliseren na arrestaties in steden die nog aan het herstellen waren van de rellen in 2001.
Wat echter kan blijven hangen, is het knagende gevoel dat gerechtigheid nog niet volledig is geschied. Geen enkele politieagent is ontslagen of professioneel vervolgd in wat misschien wel de grootste kinderbeschermingsschandaal van Groot-Brittannië is.
Dit gebrek aan catharsis laat een leegte achter. Overlevenden moeten weten dat dergelijk falen in de toekomst gevolgen zal hebben. Daarom heeft Starmer terecht een nieuw strafbaar feit aangekondigd voor het niet melden van misbruik, zoals aanbevolen door het onafhankelijke onderzoek naar kindermisbruik dat onder Theresa May werd ingesteld.
Laat alle hysterie op X achterwege, evenals de hype over of Reform de Tories kan inhalen of hoe lang Musk doorgaat met het onnodig beledigen van Amerika’s bondgenoten. Wat overblijft is een taak waarvoor Starmer goed is toegerust: het lange, moeizame proces van het herstellen van beschadigd vertrouwen.
Maar als dit de eerste van vele curveballs was die Farage en Musk hem in 2025 waarschijnlijk zullen toewerpen, zal het zeker niet de laatste zijn. Hij moet voorbereid zijn.
