Buitenland

De chaos in Khan Yunis bewijst dat Hamas Gaza niet kan besturen

31-01-2025 09:48

Gadi Moses (80), sinds 7 oktober 2023 vastgehouden door terreurorganisatie Hamas, wordt op 30 januari 2025 overgedragen aan het Rode Kruis in Khan Younis, Zuid-Gaza. Foto: Jehad Alshrafi/AP

De chaos tijdens de vrijlating van gijzelaars donderdag in Khan Yunis legt pijnlijk bloot hoe snel Hamas de controle verliest en hoe broos de diplomatieke inspanningen zijn. Terwijl gijzelaars eindelijk vrijkomen, hangt de wapenstilstand aan een zijden draadje: een duidelijk bewijs van hoe snel chaos alles kan ontsporen en Hamas’ totale onvermogen om de Gazastrook te besturen.

 

Redactie, TPO, 31 januari 2025 – Op opnieuw een emotioneel en bijna miraculeus moment was Israël – en de rest van de wereld – donderdag getuige van de vrijlating van acht gijzelaars: drie Israëli’s en vijf Thaise inwoners.

De vrijlatingen vonden plaats te midden van toenemende diplomatieke druk van de Verenigde Staten om het tempo van de gijzelaarsuitwisselingen te versnellen. Amerikaanse onderhandelaars werken eraan om “zo veel mogelijk gijzelaars” in kortere tijdsbestekken vrij te krijgen, vertelt een hooggeplaatste diplomatieke bron aan The Jerusalem Post, wat de urgentie van de situatie weerspiegelt.

De gijzelaars – Agam Berger, Arbel Yehoud, Gadi Moses, Thenna Pongsak, Sathian Suwannakham, Sriaoun Watchara, Seathao Bannawat en Rumnao Surasak – werden in afzonderlijke groepen vrijgelaten. Agam werd als eerste vrijgelaten uit Jabalya, gevolgd door Arbel en Gadi, waarna de rest in de laatste golf vrijkwam: allemaal uit Khan Yunis, na 482 dagen gevangenschap door door Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad in Gaza.

De operatie omvatte overdrachten van de terreurorganisatie naar voertuigen van het Rode Kruis, zo ook coördinatie met de Israëlische veiligheidsdiensten, waaronder de Israëlische Defensiemacht (IDF) en de Shin Bet (Israëlische veiligheidsdienst). Veel partijen – waaronder de terroristen zelf – waren bij deze operatie betrokken.

Hamas-terroristen arriveren in een pick-up truck bij de overgave van gijzelaar Agam Beger aan het Rode Kruis in het Jabalya-vluchtelingenkamp, Gaza-Stad, op 30 januari 2025. Foto: Mohammed Hajjar/AP

Medische zorg en revalidatie na vrijlating

De gijzelaars zijn na hun vrijlating eerst naar het Shamir Medisch Centrum in Tzrifin gebracht, dat ervaring heeft met dergelijke gevallen en eerder 23 Thaise onderdanen en één Filipijn opving, die in november 2023 werden vrijgelaten.

Het ziekenhuis had zich specifiek voorbereid, onder meer door medische plannen naar het Thais te vertalen, cultureel passende menu’s op te stellen, protocollen voor ondervoeding te implementeren en speciale aandacht te besteden aan psychologische en fysieke revalidatie.

Volgens de eerste medische onderzoeken verkeren de vrijgelaten gijzelaars in goede conditie. De religieuze toewijding van sommige gijzelaars werd eerder al benadrukt door details van de voormalige gijzelaar Liri Albag, die onthulde dat Agam Berger haar geloof had behouden door gedurende haar 482 dagen gevangenschap geen niet-koosjer vlees te eten: een voorbeeld dat de psychologische kracht benadrukt die nodig is om zo’n langdurige gevangenschap te overleven.

Chaos en angst bij vrijlating in Khan Yunis

De Israëlische president Isaac Herzog omschrijft de overdrachtsscènes als “zenuwslopend en ondraaglijk,” ook de gezichten van de toeschouwers op Hostages Square in Tel Aviv waren gevuld met afgrijzen en angst.

Reden? De enorme menigte Gazanen die donderdag de overdracht van de gijzelaars naar het Internationale Rode Kruis in Khan Yunis kwam bekijken, wond en drong zich zó op, dat er serieuze zorgen waren over de veiligheid van de gijzelaars, met name van Arbel en Gadi. Als gevolg daarvan uitte Israël woede richting de bemiddelaars van de wapenstilstand en gijzelaarsdeal over het gedrag van de woedende menigte.

 

Ook de Israëlische premier Benjamin Netanyahu spreekt zich uit over de chaotische, beangstigende vrijlating in Khan Yunis: “Ik veroordeel ten strengste de gruwelijke scènes die we zagen tijdens de vrijlating van onze gijzelaars. Ik eis dat de bemiddelaars ervoor zorgen dat zulke afschuwelijke taferelen zich niet herhalen, en dat de veiligheid van onze gijzelaars wordt gegarandeerd.”

De situatie was des te schrijnender, omdat sommige families van vrijgelaten gijzelaars worstelen met gemengde gevoelens – vreugde over de terugkeer van hun dierbaren, maar ook verdriet om degenen die zijn omgekomen. In een aangrijpend eerbetoon dat deze complexiteit samenvat, schreven vrienden van Arbel Yehouds broer Dolev, die werd vermoord tijdens de aanslag op 7 oktober, in het zand: “Wat fijn dat je thuis bent, Arbeli.”

Hoewel de gijzelaarsvrijlatingen succesvol genoemd kunnen worden, brengen ze ook gevaarlijke breuklijnen aan het licht die de duurzaamheid van de wapenstilstand bedreigen.

 

Diplomatieke spanningen op een kritiek moment

Dit incident heeft op een cruciaal moment diplomatieke spanningen veroorzaakt, want terwijl de Verenigde Staten actief aandringen op versnelde gijzelaarsvrijlatingen en bredere deals – met gezant Steve Witkoff die veelbelovende gesprekken voert met Israëlische functionarissen en families – dreigt het incident van afgelopen donderdag in Khan Yunis deze vooruitgang te ondermijnen.

Israëls formele klacht aan de bemiddelaars benadrukt bovendien hoe fragiel het diplomatieke proces blijft.

Het contrast tussen succesvolle vrijlatingen – zoals de emotionele hereniging van Agam Berger met haar familie – en de gevaarlijke chaos tijdens de overdrachten laat de kwetsbaarheid van deze operaties zien. Hoewel diplomatieke kanalen open blijven, met actieve Amerikaanse betrokkenheid en lopende onderhandelingen voor toekomstige vrijlatingen, draagt élke overdracht nu extra risico en staat die onder zware observatie.

Wapenstilstand op het spel

Om de wapenstilstand te behouden, moeten Hamas en andere terroristische organisaties in de Gazastrook strikt de controle houden over deze cruciale uitwisselingsmomenten. Dit incident toont aan hoe snel jaren van diplomatiek werk ondermijnd kunnen worden door chaos op de grond, wat niet alleen toekomstige vrijlatingen maar ook bredere vredesinspanningen in gevaar kan brengen.

Nu onderhandelingen doorgaan over verdere vrijlatingen, waaronder de laatste Thaise gijzelaar Pinta Nattapong en anderen die nog vastzitten, zal het succes van toekomstige overdrachten – en daarmee de wapenstilstand zelf – afhangen van Israël. Het land dwingt striktere veiligheidsprotocollen af bij terreurorganisatie Hamas en zorgt ervoor dat de orde wordt gehandhaafd tijdens deze gevoelige operaties.

Bron: The Jerusalem Post