Binnenland

Nieuwe spionagewet: van staatsgeheimen tot digitale infiltratie en diasporaspionage

19-03-2025 10:46

Belastingdienst
Illustratiebeeld. Foto: Shutterstock

De Eerste Kamer stemt in met een nieuwe wet die meer vormen van spionage strafbaar stelt. Naast klassieke spionage, zoals het delen van staatsgeheimen, omvat de wet nu ook digitale spionage en diasporaspionage. Hiermee wordt het Wetboek van Strafrecht uitgebreid met een nieuwe strafbepaling. De wet is bedoeld om de nationale veiligheid, de veiligheid van personen, vitale infrastructuur en hoogwaardige technologieën beter te beschermen, ook tegen inmenging door buitenlandse mogendheden.

 

Redactie, TPO, 19 maart 2025 – Voorheen was alleen het lekken van staatsgeheimen strafbaar, maar de wetgeving is aangepast omdat spionage zich steeds verder ontwikkelt. Voortaan is ook het doorgeven van gevoelige bedrijfsinformatie of persoonsgegevens aan buitenlandse overheden strafbaar, zelfs als deze informatie geen officieel staatsgeheim is.

Daarnaast kunnen handelingen die Nederlandse belangen ernstig schaden, zoals het uitvoeren van opdrachten voor een buitenlandse overheid, onder de nieuwe wet bestraft worden.

Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel (VVD): “We geven een belangrijk signaal af: we accepteren het niet en spionageactiviteiten worden bestraft.  Wat dat betreft ben ik blij dat de wet vóór de NAVO-top in juni van dit jaar in werking treedt.”

Zwaardere straffen voor spionage

Degenen die zich schuldig maken aan spionageactiviteiten voor een buitenlandse overheid riskeren een gevangenisstraf van maximaal acht jaar. In ernstige gevallen, zoals wanneer spionage leidt tot de dood van een persoon, kan de straf oplopen tot twaalf jaar.

Ook computermisdrijven die worden gepleegd in opdracht van een buitenlandse overheid kunnen voortaan zwaarder bestraft worden. Daarnaast worden straffen verhoogd voor andere misdrijven die in combinatie met spionage plaatsvinden, zoals omkoping.

Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel (VVD): “Spionage is helaas aan de orde van de dag. We moeten als land onze weerbaarheid vergroten tegen aanvallen en dreigingen vanuit andere landen. Met deze wet beschermen we Nederland beter tegen nieuwere vormen van spionage.  Ook geven we een belangrijk signaal af: we accepteren het niet en spionageactiviteiten worden bestraft.  Wat dat betreft ben ik blij dat de wet vóór de NAVO-top in juni van dit jaar in werking treedt.”

Breder spionagerisico naast staatsgeheimen

Buitenlandse overheden zijn niet alleen geïnteresseerd in staatsgeheimen, maar ook in gevoelige informatie over economische sectoren en politieke besluitvorming. Deze informatie kan worden gebruikt om de Nederlandse economie te ondermijnen, politieke processen te beïnvloeden of bondgenoten tegen elkaar uit te spelen.

Spionage omvat daarnaast niet alleen het verzamelen van informatie, maar kan ook gericht zijn op sabotage van vitale infrastructuur, diefstal van technologie of beïnvloeding van politieke besluitvorming.

Nederland blijft een open samenleving waar contact met buitenlandse overheden, bedrijven en wetenschappers mogelijk moet blijven. Samenwerking en informatie-uitwisseling met buitenlandse partijen worden niet automatisch als strafbaar beschouwd.

Pas wanneer iemand bewust handelt in opdracht van een buitenlandse overheid en daarmee Nederlandse belangen schaadt, kan sprake zijn van spionage. De wet voorziet hiermee in een balans tussen veiligheid en internationale samenwerking.

Bron: ministerie van Justitie en Veiligheid