Redactie, TPO, 16 april 2025 – Er werden huilend omhelzingen uitgewisseld en een fles champagne werd opengetrokken – kennelijk had iemand erop gerekend dat er iets te vieren zou zijn. De organisatie For Women Scotland (FWS), die de zaak had aangespannen, leek desondanks verrast door de omvang van hun overwinning.
Het Schotse standpunt – dat iemand via het proces van gendererkenning juridisch van sekse kan veranderen, en daarmee ook bescherming geniet op basis van die nieuwe sekse – werd van tafel geveegd door de rechters.
“We were in a really difficult place in Scotland. We thought we were going to see rights for women rolled back and today, the judges have said… that sex is real, and that women can now feel safe that services and spaces designated for women ARE for women.”
Congratulations and… pic.twitter.com/GZUbsuaYa1
— Genevieve Gluck (@WomenReadWomen) April 16, 2025
De toepassing van de wet in het dagelijks leven stond centraal voor het hof. Denk bijvoorbeeld aan ruimtes en voorzieningen die specifiek voor vrouwen bedoeld zijn – een belangrijke aanleiding voor FWS om de zaak aan te spannen.
Volgens de eerdere interpretatie konden onder andere ziekenhuisafdelingen, gevangenisvleugels of steungroepen voor slachtoffers van misbruik mensen uitsluiten die geen vrouw zijn, dankzij uitzonderingen in de Equality Act.
Vrouwenrechtenactivisten maakten zich zorgen: als mensen hun geslacht officieel kunnen veranderen via een certificaat en vervolgens bescherming kunnen claimen als vrouw, zou dat de situatie bemoeilijken. Zeker omdat dienstverleners wettelijk niet mogen vragen naar een Gender Recognition Certificate (GRC).
Nu is duidelijk dat de uitzondering van kracht blijft: regels voor vrouwenspecifieke ruimtes mogen ook mensen met een GRC uitsluiten.
Transpersonen blijven nog steeds beschermd onder de Equality Act. De beschermde eigenschap gender reassignment blijft van kracht en is door dit oordeel niet veranderd. Lord Hodge benadrukt dat transpersonen een “kwetsbare en vaak lastiggevallen minderheid” zijn, die “strijden tegen discriminatie en voor het recht om waardig te leven”.
Maar het hof stelt ook dat het juridisch problematisch is om transpersonen op te splitsen in twee beschermde categorieën – afhankelijk van of ze wel of geen GRC hebben – vooral omdat dienstverleners daar toch niet naar mogen vragen.
De wet moet “duidelijk en consistent” zijn, aldus het hof. Het opnemen van mensen met een GRC onder de definitie van vrouwen zou volgens de rechters “incoherent” zijn.
Hoewel het hof zich aan de letter van de wet houdt, blijft het feit dat wetten uiteindelijk door politici worden gemaakt – en met een pennenstreek kunnen worden aangepast.
Het debat zal nu waarschijnlijk verschuiven van de rechtszaal naar de politieke arena. Er was al enige druk op de Britse regering om de definities in de Equality Act te verduidelijken, maar dat lijkt nu met dit arrest te zijn gebeurd – iets waar de ministers in Londen tevreden op reageren.
De Schotse regering staat nu onder extra druk, aangezien zij de zaak heeft verloren. Tot nu toe wezen ministers vragen over het juridische standpunt van hun advocaten af met de mededeling dat ze geen commentaar konden geven op lopende rechtszaken.
Nu zullen ze meer uitleg moeten geven, al is dit waarschijnlijk het laatste onderwerp waar ze nu mee geconfronteerd willen worden.
Vrouwenrechtenactivisten houden spandoeken vast buiten het Hooggerechtshof om de gendererkenningswetten aan te vechten, in Londen, woensdag 16 april 2025. Foto: Kin Cheung/AP
Er wordt gespeculeerd dat de uitspraak een hernieuwde poging tot genderwetgeving in het Schotse parlement (Holyrood) zou kunnen aanwakkeren. Maar onder de nieuwe eerste minister van de regionale regering van Schotland, John Swinney, is daar weinig politieke animo voor – in tegenstelling tot zijn voorganger Nicola Sturgeon.
Met verkiezingen op komst lijkt het onwaarschijnlijk dat Swinney dit beladen onderwerp opnieuw zal aansnijden. Toch hoopt For Women Scotland met deze uitspraak meer invloed uit te oefenen op overheidsbeleid en richtlijnen – en zal de regering zich hier alsnog toe moeten verhouden.
Bron: BBC
