Doorkijk – Sara Kroos

Sommige mensen zien overal een verhaal in: rouwadvertenties in de krant, loslopende honden bij een meer, een stel aan de koffie op een zomers terras. En sommige mensen zien dan ook nog kans om die verhalen zo op te schrijven dat er geen woord te veel staat, maar de details volkomen duidelijk zijn. Zo iemand is Sara Kroos.

Sara Kroos is vooral bekend als cabaretière, zeker sinds haar tijd bij het populaire televisieprogrammaDe Lama’s. Ze heeft daarnaast ook al jaren een column in het vrouwenbladViva, waarin ze haar verwondering uit over kleine of grotere voorvallen uit haar persoonlijke leven. Ze heeft in de loop van de tijd het schrijven aardig onder de knie gekregen en in 2011 maakte ze haar prozadebuut metDoorkijk.

Doorkijkis een verzameling cursiefjes à la Simon Carmiggelt, teksten over al dan niet fictieve dagelijkse dingen, of liever: over gewone mensen die iedereen dagelijks om zich heen ziet. Kroos herkent de verhalen achter die mensen en vertelt ze inDoorkijk in korte schetsen. Welluidende titels als ‘Lunchroom. Twee mannen in pak. Carpaccio op een bedje van rucola en een latte macchiato toe’ of ‘Pannenkoekenrestaurant. Rood-witgeblokte gordijnen. Man en vrouw van midden dertig. Fluisterboot. Zomer’ zetten de toon voor de rest van het verhaal. Zo gaat het verhaal met de laatstgenoemde titel verder met de mooie alinea:

‘Hij blijft maar witte kuiten houden en de zomer is toch al bijna voorbij. Zijn nek is wel roodverbrand, maar zijn armen en benen blijven wit. Zij heeft dat altijd lelijk gevonden. Haar vriendinnen noemen hem de kikker, vanwege dat pezige, lange jongenslijf van hem. Ze zijn met de fluisterboot aangemeerd in een Noord-Hollands dorpje en zitten in het pannenkoekenrestaurant. Op het terras was geen plek meer.’

Ook zo mooi is de korte dialoog waarmee het verhaal ‘Zwembad. Chloor en frituur. Afzwemmen voor het A-diploma. Man en vrouw kijken naar hun kind’ begint:

‘ – Maak nou even een foto.

– Hij ligt er nog niet eens in.

– Dat is toch leuk, dat ie duikt.

– Dat zie je toch nooit op zo’n foto.

– Ja, nou ligt ie er al in.

– Mooi, maak ik een foto.’

Je voelt je als lezer soms als wandelend in een stad in het donker, zoals de ikfiguur in het eerste verhaal van de bundel. De meeste huizen hebben gesloten gordijnen, maar bij sommige huiskamers kun je ongegeneerd naar binnen gluren. Als in een soort aquarium, waar het leven zich voor je ogen openbaart. Toch voel je je af en toe ook betrapt – het is immers ook weer niet de bedoeling dat je de wereld van anderen onuitgenodigd betreedt.

Dit is de kracht van de bundel: je kunt je als lezer vermaken, verkneukelen zelfs om het leven van anderen. Maar niet ongegeneerd, zeker niet als je je bedenkt dat die levens niet voor niets zo herkenbaar zijn.

Jammer is dat de lengte van de verhalen zodanig is, dat het niet beklijft. Het goede nieuws hiervan is dat je met gemak het boek meermalen kunt lezen en steeds weer verrast wordt. Toch zou je willen dat Kroos eens dieper duikt in de situaties die ze beschrijft, in de personages die ze tevoorschijn tovert. Nu blijven het vaak tragikomische momenten in een mensenleven: soms mooi, soms verdrietig, altijd herkenbaar. Een prima basis voor een theatershow, waarschijnlijk.

Kroos is wel een begenadigd verteller, en ze kan mooi schrijven. Tel dat op en je verlangt naar een groter project: een roman van Kroos, dat zou wat zijn!