Als je er op let, vind je in Kenia veel subtiele aanwijzingen waaruit de aanwezigheid van China blijkt. Critici zeggen dat China alleen geïnteresseerd is in grondstoffen en de Keniase afzetmarkt. Is het oordeel dat China puur uit eigen belang handelt terecht? De internationale gemeenschap heeft er veel over te zeggen. Maar wat vinden Kenianen zelf van het toenemende aantal Chinezen in hun land?
Een matatu (busje dat tussen vasten punten rijdt) met Chinese tekst in provinciestad Kisumu
Op de Keniase radio grapt een presentator over houdbaarheid van Chinese producten. “Steeds meer Chinezen nemen een Keniaanse vrouw. Een vrouw wordt zwanger, en krijgt een halfbloedje. Haar moeder zegt: ‘waarom neem je nou een kind van een Chinees, je weet toch dat alles van Chinezen niet lang houdbaar is.”
De Chinese tekst op de advertentie laat zien dat Chinezen in Kenia een zelf een afzetmarkt zijn
In duurdere auto’s vind je informatie en uitleg in Chinese tekens terug
In de creatieve sector is het een belediging als iemand je werk ‘Chinese creatief’ noemt: het staat voor namaak. “Maar de Chinese namaak geeft Kenianen uit de lagere klasse toegang tot producten die eerst alleen voor rijken waren weggelegd. Daardoor kunnen ze meedoen in de samenleving”, aldus ICT’er Marc (29) uit Nairobi. Een visser van middelbare leeftijd uit Kisumu is het daarmee eens. “Nu kan ik een telefoontje kopen. Het gaat misschien niet even lang mee, maar ik heb er wel een.”
De visser vult aan dat het wel meevalt met de inmenging van China. “Vooral voor fundering van huizen en wegen zijn de Chinezen hier, maar dat kunnen ze dan ook goed.“ Brian (23), webdesigner en muzikant, is overtuigd dat andere Afrikaanse landen wel in de Chinese strategie trappen, maar Kenianen zijn slimmer. “De overheid heeft contracten met China, dus ze kunnen echt niet zo maar doen wat ze willen.”
Volgens een taxichauffeur (31) uit Nairobi vanzelfsprekend dat Chinese aannemers vaak de aanbestedingen van de overheid krijgen. “Chinezen zijn tenminste niet corrupt. En wij hebben de machines en kennis niet om ruwe olie te verwerken, dus kunnen de Chinezen het beter meenemen in ruil voor betere infrastructuur.“
Ook in plattelandssteden zoals Nakuru zijn Chinese restaurants te vinden.
Eén van de vele Chinese aannemers die een appartementencomplex bouwt
Chinezen maken hun reputatie als harde werkers waar in Kenia. “Ze komen hier om te werken, niet om foto’s te maken zoals Amerikanen”, aldus ICT’er Marc. Hun arbeidsethos is alleen niet altijd even menselijk. Voor Vincent (24), ober bij een Chinees restaurant in Nairobi, reden om op zoek te gaan naar een andere baas. “Ik verdien slechts 4000 shilling per maand (red: veertig euro) en daar moet ik mijn familie van onderhouden. Daarvoor maak lange dagen en als ik ziek ben wordt ik niet betaald. Als ik klaag, dan word ik er uitgezet.”
Volgens Marc laat Europa kansen liggen door niet te ondernemen zoals China doet. “Wij Afrikanen vinden Europeanen aardiger vanwege onze gezamenlijke geschiedenis tijdens de kolonisatie. Dat schept een band waardoor een Keniaan eerder voor een Europeaan dan een Chinees wil werken. Maar ja, China pakt het beter aan.” Dat ze in ruil voor infrastructuur olie wegnemen is volgens Marc alleen maar fair. “Het is toch logisch dat als je investeert in een ander, je er zelf ook wat aan moet hebben?”.
Op de meeste duurdere auto’s vindt je deze sticker met opdruk in het Chinees
Een advertentie langs de weg in Nairobi
Dit artikel kwam tot stand in het kader van de Coolpolitics Masterclass.
Titelafbeelding: Een drukke weg in de Keniase hoofdstad (straatbeeld in Nairobi)
