“Hallo Eef! Die foto die ik net op insta heb gezet én waar ik jou in heb getagd heb je nog steeds niet geliked! Kom op, we moeten even die 11 likes halen”, zei mijn vriendinnetje lichtelijk gefrustreerd terwijl we in Val Thorens ontspannen op een balkon in de zon zaten. De ontspannen sfeer die hoog in deze bergen zeven dagen lang heerste werd eens per dag – na het schieten en bewerken van het beste kiekje- bruut verstoord door de race om de likes.
De obsessie met het behalen van deze online egoboosters verbaast me tegenwoordig niet. Maar het intrigeert me wel dat de Kendal Jenners en Justin Biebers van tegenwoordig een aardig zakcentje kunnen bijverdienen met het online profileren van zichzelf en de daarbij behorende merken die ze promoten. Maar waarom willen we eigenlijk beroemd worden? Wat brengt het met zich mee? En in hoeverre telt talent nog?
Wanneer is iemand nu officieel beroemd? Stelde je mij vroeger de vraag wat ik zou willen worden als ik later groot was, dan had ik je waarschijnlijk een antwoord gegeven in de trend van: dokter, dierenarts, astronaut of archeoloog (ik vond in zand wroeten erg leuk).
Nu heb ik wat jonge kinderen gevraagd wat ze later zouden willen worden. Eén op de vier kinderen gaf aan dat zij wel beroemd zouden willen worden. Hiermee maken ze helemaal niet specifiek wat ze voor beroep ze ambiëren, sterker nog, ze geven me een uiterst vaag begrip als antwoord. Tegenwoordig lijkt het ook allemaal wat makkelijker te gaan om beroemd te worden. Waar je eerder een tastbaar talent nodig had om bij de top te horen, kan je nu ook jezelf in bikini profileren op Instagram of een cameraploeg meenemen naar een Grieks zuipoord en je daar in tien afleveringen verzekeren van ten minutes of fame. Beroemd zijn is een erg rekbaar begrip geworden, waar talent niet persé deel van hoeft uit te maken.
De Amerikaanse onderzoeker John Maltby toont ons in zijn onderzoek zes redenen waarom mensen graag beroemd willen worden:
De meest dominante motivaties om een superstarstatus te bereiken kwamen voornamelijk voort uit narcistische overwegingen, waarbij kandidaatberoemdheden intens bezig waren om zichzelf een celebrity lifestyle aan te meten. Mensen die een altruïstische drijfveer hadden om beroemd te worden bleken uit het onderzoek over het algemeen al een stabieler leven te hebben.
In een recenter onderzoek, uitgevoerd door Dara Greenwood et al., is meer diepgang aan dit onderzoek geboden. Zij vonden namelijk de drie voornaamste redenen waarom mensen streven naar een beroemdheidsstatus:
“Als je meer dan zo en zo veel abbo’s hebt gaan mensen je op straat herkennen”, wist Jay Jay van Keijserwaard me te vertellen. Deze -net volwassen- jongen staat te popelen om met zijn Youtube-kanaal hetzelfde aantal views te bereiken als grote namen Monica Geuze en de jongens van StukTV. Hij krabbelt na zijn uitspraak al snel weer terug, want het lijkt alsof het streven naar beroemd zijn toch niet echt cool is. Het contrast dat hij aanduidt is opvallend. Aan de ene kant ambieert hij een leven zoals zijn internetidolen en zou hij het fantastisch vinden om net zo bekend te zijn via verschillende kanalen. Aan de andere kant wil Jay Jay een bescheiden indruk wekken.
Mogelijk komt dit voortuit het ongevraagde succes van vele Youtube- en blogberoemdheden. De grondleggers van deze vorm van communiceren is het overkomen, doordat ze van hun hobby uiteindelijk een beroep hebben kunnen maken. Als Youtuber of blogger hoef je niet (persé) te kunnen zingen, acteren, tekenen, dansen of iets te weten over rocketscience. Initieel moet je er gewoon iets over iets kunnen zeggen en bereid zijn dat te delen met mensen die hier ook in geïnteresseerd zijn.
Inmiddels groeit deze branche exponentieel en zijn de mensen, die slechts hun hobby uitoefenden, uitgegroeid tot voorbeelden voor jongens als Jay Jay. En ze houden zich inmiddels al lang niet meer bezig met alleen het maken van filmpjes of het schrijven van blogs. Uitverkochte feesten langdurige samenwerkingen met automerken en andere grote merken, reisjes over de hele wereld en het schrijven van boeken zijn dagelijkse kost voor deze online influencers. Dan is het te begrijpen dat jonge jongens en meisjes dit ook wel zien zitten. Het beroemd worden blijkt ineens dichtbij te zijn, talent is niet noodzakelijk.
Toch is Britt Hogehuis, sales manager bij Blog Mij en Social1nfluencers, telkens op zoek naar de X Factor. Deze X Factor wordt door een aantal factoren bepaald: of de content al eerder is gecreëerd. Maar begrijpt diegene ook wat zijn of haar doelgroep graag wil zien? En heeft diegene het in zich om voor de camera te staan of om dagelijks artikelen te schrijven met doelgroep gerichte content om de lezers en kijkers tevreden te houden?
Anders dan in mijn gesprek met Jay Jay, beginnen Noortje van der Meer’s ogen direct te stralen als ik haar vraag of zij bekend zou willen zijn. De 21-jarige studeert dit jaar af aan het conservatorium en zingt de sterren van de hemel. Met haar eigen geschreven en geproduceerde muziek wil ze Nederland , en als het even kan de wereld, meenemen in haar melodieën en hoopt ze met haar boodschap mensen te raken. Ze geloof echt in de kracht van de muziek maar ziet ook in dat de wereld bezig is met een verandering.
Tegenwoordig verdienen mooie meisjes in bikini met hun Instagram meer dan iemand die echt enorm hard werkt en probeert eigen geproduceerde muziekstukken te verkopen. Ze vindt dit oneerlijk maar zal nooit meedoen aan het kleur gecoördineerd inrichten van haar Instagram-feed. Haar instelling is om keihard te werken, waarbij ze optimaal gebruik maakt van haar talent, omdat dat in haar beleving het enige middel is om de top te bereiken.
Verschillende mensen werd gevraagd wat ze liever zouden willen zijn? een bekende blogger/Youtuber of een bekende zanger(es)? Het merendeel van de ondervraagden gaf aan dat zij toch liever een bekende zanger(es) zouden willen zijn. Dit antwoord lijkt verrassend maar de argumenten zijn logisch: het streven naar het hebben van iets unieks, zoals een talent, is iets menselijks.
Wellicht zijn we bij een nieuwe ‘doe-maar-normaal-dan-doe-je-al-gek-genoeg’ generatie aanbeland waarbij talent nog altijd dun is gezaaid, maar zijn de poorten ook geopend voor mensen die de top op andere wijze willen bereiken.
