Wie zijn toch die vrouwen die achter Bruce Springsteen, Sting en The Rolling Stones avond aan avond de longen uit het lijf staan te zingen? Het was een vraag die vorig jaar overleden muziekproducent Gil Friesen al lange tijd bezig hield. Een vraag waarop niemand echt een antwoord bleek te hebben en die uiteindelijk leidde tot de documentaire Twenty Feet From Stardom, geregisseerd door Morgan Neville. Het is een prachtige en zeer terechte hommage geworden.
Wat Twenty Feet from Stardom zeer overtuigend toont, is hoe bepalend vooral zwarte achtergrondzangeressen zijn geweest voor de muziek, voor de sound van vooral de jaren ’60 en ‘70. Voor die tijd waren er de zogeheten ‘readers’, blanke achtergrondzangeressen die weliswaar prachtig konden zingen, maar zich strikt aan de bladmuziek hielden. Met de komst van veelal uit gospelkoren afkomstige zwarte zangeressen kwam er een rauwheid in de muziek die een enorme stempel drukte. Achtergrondzang was niet langer een aanvulling op het geluid, ‘it was the sound’.
In de documentaire wordt de razende energie die in die jaren door de muziekwereld joeg bijna tastbaar. Het stemt ook melancholisch, want tegenwoordig wordt alles in de studio digitaal opgepoetst en bestaan achtergrondkoortjes vaak uit een stemverdubbelaar. Maar Gimme Shelter van The Rolling Stones was nooit het tergend mooie nummer geweest als Merry Clayton’s ‘rape, murder’-uithalen van hun scherpe randjes waren ontdaan. In haar pyjama stond ze in de studio, met krulspelden in het haar en ze blies iedereen omver.
