Het was het filmjaar van de grote verhalen. Films over slavernij, beursfraude, politieke oplichting, ruimtereizen, de opkomst van AIDS, wanpraktijken in de kerk, kapingen. Stuk voor stuk themafilms en allen genomineerd voor minimaal een handvol Oscars. Bijna allemaal geweldig, met steengoede acteurs en zeer groots aangepakt. Kleinmenselijk drama was bij sommigen ver te zoeken. Bij andere films zat het er wel in, zoals bij Philomena of Dallas Buyers Club, maar was het achterliggende thema, de moraal, altijd vlakbij om je bij je strot te pakken als het nodig was. Er was dit jaar één zwart schaap onder al die genomineerden. Of om een hele flauwe woordspeling te gebruiken: één zwartwit schaap. Nebraska.
Soms heeft een film geen wereldberoemde filmsterren nodig, geen kolossale decors, geen bombastische muziek, geen alomvattend thema, geen inventief plot met CIA en Russen en een of ander schimmig dubbelspel en de aannemelijke kans op de implosie van het universum. Soms heeft een film niet eens kleur nodig. Soms is een bescheiden verhaal, een handjevol geweldig gecaste maar onbekende acteurs, een paar sobere huisjes en een road trip van weinig epische proporties meer dan voldoende voor een geweldige film. En dat is bij Nebraska het geval.
De 75-jarige Woody Grant heeft niet veel voorgesteld in het leven. Diep van binnen een goedzak, maar veel drank en evenveel teleurstellingen hebben van Woody een humeurig, verward en cynisch mens gemaakt. Zoals een ieder van ons ongeveer drie keer per week krijgt, krijgt ook Woody op een dag een foldertje dat hij een miljoen gewonnen heeft. Het enige verschil tussen Woody en ons allen is dat Woody het gelooft. Het ligt klaar voor hem in Nebraska, 1600 kilometer verderop. Hij hoeft het alleen maar op te halen. En dan is hij miljonair.
Aangezien zijn rijbewijs hem is afgenomen, begint hij te lopen. Want dat miljoen pakt verdomme niemand hem af. Nadat hij twee keer verward langs de snelweg struinend, door de politie naar huis is gebracht, weet Woody zijn zoon David zo ver te krijgen om hem te brengen naar Lincoln, Nebraska. Alle pogingen ten spijt om zijn vader te overtuigen van het feit dat er geen miljoen op hem ligt te wachten, besluit David toch zijn vader te brengen, voornamelijk hopend op een vleugje vaderzoon-tijd die hij nooit gehad heeft. En dat het dorpje waar Woody is opgegroeid en zijn halve familie nog woont halverwege de route ligt, is een leuk extraatje. Zou je denken.
Regisseur Alexander Payne is een meester in het creëren van tragedies op de vierkante millimeter. Of het nou wijnliefhebbers met een midlifecrisis betreft (Sideways) of een man en zijn overspelige, stervende vrouw op Hawaii (the Descendants): in al zijn films zien we mensen van vlees en bloed, in al hun schoonheid en al hun lelijkheid. Zo ook in Nebraska. Soms hilarisch, soms troosteloos, treurig, aandoenlijk en soms allemaal tegelijk: ieder personage in Nebraska heeft zijn of haar eigen tragiek. De één zit in tuinstoel naar de autoweg te staren, de ander runt al 60 jaar het lokale krantje en weer een ander hangt al zijn hele leven in dezelfde karaokebar. En onze Woody gelooft dat hij een miljoen heeft.
The Artist was in 2011 de eerste volledig zwart-witte film sinds 1960 die de Oscar won voor de beste film. Nebraska had de tweede moeten zijn.
About Schmidt (2002) – Jack Nicholson als gepensioneerde weduwnaar in zijn camper op reis om de bruiloft van zijn dochter te voorkomen.
Sideways (2004) – Twee midlifers op zoek naar wijn, vrouwen en vooral zichzelf.
The Descendants (2011) George Clooney als Hawaiaanse advocaat die erachter komt dat zijn comateuze vrouw een affaire had.
