Zoals je je vrienden leert kennen in moeilijke tijden, zo herken je een groot politicus in tijden van crises. Dat zijn mannen en vrouwen, die het moment weten waarop het eigen gelijk moet wijken voor echte verantwoordelijkheid en dan doen wat het land van hen vraagt. Zo groot kom je ze niet vaak tegen.
Het eigen gelijk kreeg deze week weer alle voorrang bij de presentatie van de nieuwste economische vooruitzichten becijferd door het Centraal Planbureau. Het CPB was – met meer slagen om de arm dan gebruikelijk – tot de prognose gekomen, dat de Nederlandse economie dit jaar en volgend jaar groei moet inleveren als gevolg van de onzekerheid rond de brexit. Inleveren ten opzichte van eerdere verwachtingen.
Nu is het reces nog niet beëindigd en zijn de Britten nog niet vertrokken, maar de voorspellingen waren in Den Haag onmiddellijk aanleiding om de stellingen weer in te nemen. Voor de grootste fan van een verenigd Europa – D66 – bewijzen de nieuwe ramingen dat een brexit sowieso ellende is en blijkbaar ook voor ons. Volgens de links-liberalen dient de PVV zich – met de hand op het CPB-rapport – publiekelijk te verantwoorden voor hun brexit-enthousiasme en de economische gevolgen daarvan.
PVV-leider Geert Wilders piekert daar natuurlijk niet over en ziet de groeivertraging als tijdelijk, zoals het CPB dat ook doet. Maar Wilders schakelt door en herhaalde dinsdag zijn eigen groeiprognose: “Brexit is een zegen voor de Britten en Nexit zal een feest voor Nederland zijn.”
Het blijven van beide kanten slagen in de lucht, want de Britten zitten nog altijd in de EU, net als voor het referendum. Wat we zien in de economische voorspellingen van het CPB – en nog veel meer in de rode seinen in Groot-Brittannië – is de reactie van de Britse consumenten en ondernemers op een onzekere toekomst. Het is wachten op de scheiding en op nieuwe handelsverdragen. Ondernemers wachten met investeren, consumenten wachten met kopen. Dit is het recept voor economische krimp en een recessie, die voor de Britten inmiddels zo goed als onvermijdelijk is.
Maar laat duidelijk zijn, dat hiermee nog niets gezegd is over hoe Groot-Brittannië het uiteindelijk zal doen buiten de EU. Daar is zonder nieuwe verdragen namelijk nog geen zinnige prognose van te maken. Nergens nog een aanleiding om de EU heilig te verklaren of de brexit economisch een zegen te noemen.
Om het uitstelgedrag van Britse consumenten en ondernemers zo kort mogelijk te houden, moet de scheiding snel plaats vinden. Dat vereist van de onderhandelaars in Londen en Brussel goede zin, verantwoordelijkheidsbesef en een hoog tempo. Europa heeft te veel crises op z’n bord om tijd te verdoen met drammen op het eigen gelijk of rancune jegens de uitslag van een volksraadpleging.
Theresa May was er zelf voor om in de EU te blijven, maar betoonde als premier haar respect voor de meerderheid die dat niet wilde. “Brexit betekent brexit, en we gaan er een succes van maken”, zei ze vandaag een maand geleden. Zo groot kom je ze inderdaad maar zelden tegen.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTL Z.
