Na drie jaar Afghanistan doet Nathalie Righton haar hoofddoek af. Afgelopen zaterdag deed ze uitgebreid verslag in de Volkskrant van haar drie jaar met hoofddoek. Zelf ben ik nu een paar dagen terug uit Kabul, waar ik sinds 2005 met verschillende tussenpozen heb gewerkt. Dat Nathalie een andere baan wil na drie jaar Afghanistan valt te respecteren, ze is ‘moe, omdat de oorlog onder haar huid gekropen is’ en ze gaat terug naar een veilig land… terwijl ‘mijn vrienden hier in de oorlog achterblijven’.
Enorme progressie
Die moeheid valt uit Nathalie’s verhaal te lezen. Jammer dat de enorme vooruitgang van Afghanistan sinds 9/11 onderbelicht blijft. Niets over het feit dat Afghanistan een enorme progressie heeft doorgemaakt, mede met steun van veel landen in het Westen.
In 1978, toen de Sovjet Unie het land binnenviel kon slechts 18% van de mannen lezen en schrijven en slechts 5% van de vrouwen. In die periode werden 80% van alle scholen verwoest en werden gekwalificeerde leraren gedood of ze verlieten het land. Tussen 1996 en 2001 grepen de Taliban de macht en voerden een waar terreurbewind waarbij alle vrouwen werden uitgesloten van onderwijs. In 2001 moest Afghanistan helemaal opnieuw beginnen, uit het niets.
Nu gaan er al weer meer dan 8 miljoen kinderen naar school en is het aantal onderwijzers met de factor 8 toegenomen. Dit is van goot belang voor de toekomst van Afghanistan, waar langzamerhand een middenklasse begint te ontstaan, zeker in Kabul. Tijdens de Talibanperiode waren er slechts een paar telefoon landlijnen waar gesprekken met het buitenland gevoerd konden worden. Dit jaar heeft 85% van de bevolking een mobiele telefoon, hetgeen van groot belang is in het bevorderen van de communicatie en de introductie van ‘modernere’ ideeën in dit qua cultuur overwegend aartsconservatieve land.
Ook in de gezondheidszorgsituatie is sinds 2001 een grote vooruitgang gemaakt. De babysterfte na de geboorte is afgenomen met 22% en de kindersterfte voor het vijfde levensjaar is met 23% gedaald. De gemiddelde levensverwachting is toegenomen van 50 tot 64 jaar voor zowel mannen als vrouwen.
Vorige week was ik in Jalalabad (met de auto, wat is Afghanistan toch een adembenemend mooi land!!) toen ik hoorde dat tien meisjes die hout sprokkelden gedood waren toen ze op een verlaten landmijn waren gestapt. Ik moest meteen denken aan de school in de VS, waar enkele dagen daarvoor twintig kinderen waren doodgeschoten. Obama heeft gelijk, dat is onaanvaardbaar in de VS; ik zou eraan toe willen voegen, ook in Afghanistan.
Kiemen voor verandering
Sociale en economische verandering duren lang en zijn vaak een moeizaam proces, zeker in aan ‘achtergebleven’ land als Afghanistan. Maar de kiemen voor verandering zijn daar en zichtbaar voor eenieder die dat wil zien. Het is jammer dat Nathalie dat ‘niet meer’ ziet.
Nog nooit in zijn vierhonderd jarige geschiedenis is Afghanistan een eenheid geweest, altijd is het bezet, verdeeld en bestookt door imperiale machten, de Britten, de Russen, de Amerikanen, de Pakistanen, etc. Nu is het land verenigd en klimt het langzaam uit het dal. Onze westerse steun is daarbij onontbeerlijk. Mijn vrienden in Afghanistan zijn ook bang dat na 2014, als alle troepen uit het Westen het land verlaten en het Westen het land aan zijn lot overlaat, opnieuw chaos en ellende uitbreken.
Is het een extreem leven in Kabul, zoals Nathalie ons wil doen geloven? Welnee, het verkeer is een toenemende chaos in deze stad van 7 miljoen mensen, winkels zijn levendig en de veiligheidsmaatregelen zijn stringent, maar dat is ook nodig.
Ingeslagen weg naar verandering
De Taliban zijn nog steeds de onsamenhangende guerrillabeweging van ‘studenten’ die met steun van andere radicale moslim groepen in
Afghanistan de Moslim heilstaat willen creëren. De Jihadisten willen het land terugleiden naar het stenen tijdperk maar zullen nooit de onmiskenbare ontwikkeling van de meerderheid van de Afghanen naar meer vrijheid en democratie in Afghanistan kunnen tegenhouden.
Bovendien, zoals Harald Doornbos gisteren twitterde: het nieuwe strijdtoneel voor de Jihadisten is nu Syrië, wat vergelijkbaar is met
Afghanistan in de jaren tachtig van de vorige eeuw toen moslimstrijders naar Afghanistan trokken voor de strijd tegen de Russen.
Het is te hopen dat Nederland en vele andere landen onze vrienden in Afghanistan niet in de steek zullen laten en niet vergeten maar hen hulp aanbieden om de ingeslagen weg naar ontwikkeling verder te realiseren.
Leo Schellekens is afgelopen vier jaar werkzaam geweest als onderwijsdeskundige bij diverse onderwijsprojecten in Afghanistan.
