Dinsdag nam de Tweede Kamer een motie aan om de schade van de Maagdenhuisbezetting te verhalen op de bezetters. De heren Duisenberg (VVD), Rog (CDA), Beertema (PVV) en Bisschop (SGP) maakten zich nu ineens wél zorgen om het onderwijsbudget van de UvA. Alhoewel, deze rechtse partijen deden dit natuurlijk uit naam der belastingbetaler. Een mooie afleidingsmanoeuvre: het is immers veel fijner als die belastingbetaler fulmineert over vermeend langharig tuig dan wanneer hij zich druk maakt om – ik noem maar wat – de 7 miljard euro die de staat verliest met de verkoop van ABN Amro.
Wéér werd overal in de berichtgeving het bedrag van €500.000 genoemd (de Telegraaf, de Volkskrant, RTL Nieuws). Dat getal bekt lekker, maar er is allang aangetoond dat dit niet schade van de bezetting is. Folia gaf helder inzicht, NRC Next deed een factcheck. Allemaal zinloos: media herhalen liederlijk onwaarheden. Alsof dat niet erg genoeg is, wordt er in de verslaggeving rond de Maagdenhuisbezetting nooit gesproken over de schade van het financieel wanbeleid van de UvA waar al dat protest toch mee is begonnen.
Zo was door ‘interne herstructurering’ de Faculteit Geesteswetenschappen in 2014 al na enkele maanden door haar onderzoeksbudget heen. Geen geld meer voor speciale software, niet meer op conferentie. Op conferenties bouw je aan je internationale netwerk, zeker als je nog in de promotiefase bent. Geen internationaal netwerk is geen carrière. Tegelijkertijd moest er in de onderwijsbudgetten worden gesneden. Minder docenten, grotere groepen. Ook dit heeft gevolgen: minder aandacht is minder goed presteren. Voor dezelfde prijs een slechtere opleiding. De consequenties daarvan zijn groot, zowel voor de betrokken individuen als voor de maatschappij.
Wellicht zag niemand deze langdurige Maagdenhuisbezetting aankomen (ik ook niet), maar de protesten komen geenszins uit de lucht vallen. In de afgelopen jaren verschenen oneindig veel opinieartikelen over de uitkleding van universiteiten – niet alleen in Nederland, maar ook in de VS en het VK waar dezelfde problematiek al langer speelt. Nieuwsredacteuren schijnen die niet te lezen.
De broodnodige tijdslijn over ‘het Maagdenhuis’ zag ik alleen bij de ASVA. Misschien kunnen we het een parlementair journalist niet verwijten dat hij zich niet herinnert dat er in november 2014, juni 2014 en januari 2014 Kamervragen zijn gesteld over het functioneren van het CvB van de UvA-HvA. Het is wel kwalijk dat zo’n journalist ook niet in staat is even te zoeken in LexisNexis, ook al hebben alle redacties toegang tot dat krantenarchief.
Dat archief moet je ook wel willen aanspreken. Maar media zijn niet geïnteresseerd in waarheid, ze zijn geïnteresseerd in verkoop- en kijkcijfers. Dat is de reden waarom je Thierry Baudet en andere gekkies zo vaak bij actualiteitenprogramma’s ziet: relletjes verkopen. Media houden daarom van frames. Het Maagdenhuis was daarvoor een eldorado. Pauw probeerde het met een generatieconflict, De Telegraaf met ‘speelkwartier’ en verschillende kranten met ‘vernielingen aan monumentaal pand’.
Het is dezelfde reden waarom gevestigde media zo weinig schrijven over TTIP: er hoort (nog) geen lekker frame bij. Pas als dat frame er eenmaal is, kan de inhoud prettig genegeerd worden en de berichtgeving beginnen. Politicologen en communicatiewetenschappers klagen al sinds de jaren ’80 dat medialogica de politiek dicteert. Verslaggeving van verkiezingen gaat vooral over de wedstrijd (‘horse race’-berichten noemen we dat), met bijbehorende voor- en nabeschouwingen.
Twee weken terug was Jet Bussemaker te gast bij Buitenhof. In het kekke CV’tje dat dan op het scherm verschijnt stond keurig dat zij vòòr haar baan als Minister van Onderwijs Rector van de HvA was. Misschien wist presentator Pieter-Jan Hagens niet dat zij dus in hetzelfde CvB zat als Louise Gunning; waarschijnlijker is dat hij geen belang had om haar te vragen naar haar betrokkenheid en eigen aandeel in de ontstane janboel.
Vrij naar Mulisch: zonder het slechte geheugen van de media zou politiek helemaal niet mogelijk zijn. De bezetting van het Maagdenhuis heeft de burger moed gegeven. Dankzij (en alleen dankzij!) dit protest komt er een commissie die onderzoek gaat doen naar de oorzaken én gevolgen van genomen financiële beslissingen, en komen er structurele veranderingen. Ik begrijp best dat mannen als Duisenberg en Rog daar nerveus van worden en er alles aan willen doen om het volk te ontmoedigen zich te verzetten tegen incapabele bestuurders. Ik begrijp alleen niet dat de media aan hun kant blijven staan.
