Jammer maar helaas: een heikele kwestie dreigt voorgoed uit de media te verdwijnen. Nog even en we zullen nooit meer horen over kinderleukemie veroorzaakt door de straling van hoogspanningsmasten. Jammer is dat. Het klinkt zo dramatisch, en die masten lieten zich ook altijd zo heerlijk dreigend in beeld brengen. Maar minister Kamp heeft een oplossing afgedwongen. De kabels moeten onder de grond. Een oplossing die bakken geld gaat kosten. Een oplossing voor een niet bestaand probleem.
Kinderleukemie. Laten we er geen doekjes om winden. Kinderleukemie klinkt echt veel erger dan gewone kinderkanker, of kinderporno, of kinderlokker. Wie de aandacht wil trekken, begint over kinderleukemie. En dat hebben al die actievoeders die zichzelf een doodsangst voor hoogspanningsmasten hebben aangepraat dan ook keurig jarenlang gedaan. Probeer ze dan maar eens hartelijk uit te lachen. Zo harteloos wil een mens niet lijken – ook al hebben die schreeuwers dat dubbel en dwars verdiend.
Het probleem is dat kinderleukemie uiterst zeldzaam is: zo’n 135 gevallen per jaar in het hele land. En daar komt bij dat de ziekte soms merkwaardige lokale ‘uitbarstinkjes’ vertoont – een verschijnsel dat mogelijk een virale oorzaak heeft, maar dat in ieder geval veroorzaakt dat er met kinderleukemie geen betrouwbare statistiek valt te bedrijven.
Maar goed, op een kwade dag riep iemand in de VS dat hoogspanningsmasten kinderleukemie veroorzaken. En wanneer iemand kinderleukemie roept, durft niemand de schouders op te halen. In plaats daarvan werd er dus jarenlang driftig gerekend, met als uitkomst die die masten, áls ze al kinderleukemie veroorzaken, in ons land hooguit twee gevallen per jaar toevoegen.
Maar eigenlijk valt er niks te bewijzen. Als we naar andere kankersoorten kijken (soorten die veel meer slachtoffers eisen en waarbij een mogelijk invloed van hoogspanningslijnen zou opvallen als een kolossale zwerende vinger), dan schittert de risicofactor ‘hoogspanninglijn’ door afwezigheid. Met andere woorden, als we de actievoerders moeten geloven, doen hoogspanningsmasten helemaal niks, behalve dat ze uitsluitend bij kinderen uitsluitend leukemie veroorzaken.
De resultaten zijn, kortom, boterzacht, en hoogstwaarschijnlijk uitsluitend het resultaat van te véél rekenen en te véél proberen, en kunnen eigenlijk maar beter onderin een la worden gestopt. Maar ja, we hebben het wel over kinderleukemie. Roepen de actievoerders.
Ze zijn altijd dankbare kopij geweest, van die woedende vaders en bange moeders, die speciaal voor de camera hun bedreigde kindertjes dicht tegen zich aan drukken. Zowel de Volkskrant als de NRC van donderdag brachten ons een dergelijk getroffen gezinnetje – die nu nog steeds niet blij zijn. Nee, natuurlijk niet. Want ze hebben al die jaren geen ‘erkenning’ gekregen. Want het heeft allemaal zo lang geduurd, en je weet maar nooit.
Ze hebben altijd slachtoffer gespeeld, altijd heerlijk liggen wentelen in die rol – daar gaan ze nog wel even mee door. Dat wordt flink afkicken voor de familie Lust in Oostzaan en de familie Melssen in Veenendaal. We mochten niet om ze lachen. God zij dank zien we ze nooit meer terug.
Minister Kamp heeft nu besloten dat vanaf 2017 ruim honderd kilometer hoogspanningslijn ondergronds gaat, op plekken waar de burgers het dun door de broek loopt. Dat is erg duur, want ondergrondse kabels zijn veel dikker en dus duurder dan bovengrondse. Waar de kabels om een of andere reden niet ondergronds kunnen, krijgen schreeuwende bewoners een verhuispremie. Ook dat kost wat. Den Haag en de energiemaatschappijen hopen zo voor eeuwig van het gezeur verlost te zijn. Op onze kosten, dat wel.
Alles bij elkaar gaat de energierekening van ons allen 15 jaar lang met 1,30 euro per jaar omhoog. Dat komt neer op enkele honderden euro’s per huishouden. Honderden miljoenen in totaal, voor een probleem dat uitsluitend in de koppen van de klagers bestaat.
En ik kan u alvast voorspellen: over tien jaar blijkt dat ondergrondse hoogspanningskabels een mysterieuze stress veroorzaken. En daar zijn ze weer: de bange gezinnetjes. De verongelijkte vaders. De tranentrekkende moeders. (Toen haar dochter zestien werd zei moeder Lust: “Gelukkig heeft ze de leeftijd bereikt waarop ze geen kinderleukemie meer kan krijgen.”)
Het probleem is niet kanker. Het probleem heet kankeren.
