Een jongeman krijgt minder thuishulp. Hij is blind en zou daarom minder hulp nodig hebben. Zo hoeven bijvoorbeeld zijn ramen niet meer te worden gelapt, omdat hij toch niet naar buiten kan kijken. Dit is één van de vele meldingen die wij binnen krijgen, sinds gemeenten zorgtaken moeten organiseren, waarbij op de thuiszorg 40 procent is bezuinigd. Een man bij wie de bovenverdieping niet meer wordt schoongemaakt, omdat hij toch niet goed trap kan lopen. Een oudere vrouw die haar man verzorgt – die een dwarslaesie heeft – maar zelf kanker krijgt en naar verwachting nog drie maanden zal leven. Zij wordt voor die drie maanden gekort op de thuiszorg, omdat zij in die tijd nog best zelf haar man zou kunnen verzorgen.
‘Toch zal de rol van de overheid, centraal en decentraal, veranderen. De traditionele aanpak waarbij vooral gestandaardiseerd en vanuit een centraal punt wordt gewerkt, volstaat niet meer. Die aanpak heeft immers mede bijgedragen aan de institutionalisering van de zorg waarbij de persoon van de zorgbehoevende in zijn context op de achtergrond is komen te staan.’
Deze woorden komen uit een brief van de regering over de ‘participatiesamenleving’. Ik heb geen idee wat hier staat. Maar dit is wel de rechtvaardiging waarom bij die blinde man de ramen niet meer worden gewassen. Het kabinet wil een ‘versnellingsagenda’, ‘om langs de weg van intervisie en gezamenlijke instrument-ontwikkeling burgerkracht en maatschappelijk initiatief binnen het sociale domein te stimuleren.’ In het kader van het ‘bestuurlijk balanceren met verantwoordelijkheden en risico’s’ komen er tool kits en toolboxen, opgesteld ‘vanuit een intensief proces van agendering, analyse en dialoog’.
Dit soort geklets toont een dieper probleem: het ontbreken van een gevoel van menselijkheid. Door het gebruik van een onmenselijke taal. Door new public managers die zich meester hebben gemaakt van het bestuur. Een klasse van kletsers die de samenleving bestuurt op basis van cijfers en centen. De wereld in een spreadsheet, die alle mensen tot nummers maakt. De ‘keukentafelgesprekken’, waarin de zorg voor mensen moet worden vastgesteld, zijn vaak een invuloefening. Waarbij tientallen formulieren worden ingevuld, maar mensen altijd minder zorg krijgen, omdat gemeenten te weinig geld hebben, of zorgorganisaties failliet gaan.
Thuiszorg is juist goedkope zorg; op deze manier kunnen mensen langer thuis blijven en hoeven zij minder snel naar een duur ziekenhuis of naar een overvolle zorginstelling. Thuiszorg is ook een menselijke zorg; verzorgers bouwen vaak een persoonlijke band op met de mensen en kunnen direct optreden in geval van vervuiling of eenzaamheid. Ondertussen zijn echter tienduizenden thuiszorgers ontslagen, of fors gekort op hun toch al lage inkomen. Niet omdat de zorg daardoor goedkoper of beter wordt. Maar omdat het beter past in de management-modellen van de new public managers.
Vandaag begint in de Tweede Kamer het Kerstreces. Het eind van het jaar is de tijd van goede voornemens. Mijn voornemen is een nieuwe klassenstrijd: de strijd tegen de kletsende klasse. Ik reken op uw steun. En wens u ondertussen alvast een heel fijne Kerst.
