De nieuwste voedingsgoeroe gaf als kind al graag spreekbeurten. De leraar moest hem stoppen. Nu heeft Kris Verbrugh eindelijk zijn roeping gevonden, en mag hij grenzeloos ouwehoeren.
Halverwege het interview is daar ineens dat alles verklarende antwoord. ‘Praatte u als kind al zo graag?’ is de vraag aan Kris Verburgh. En hij bekent:
‘Ja, heel graag. De meeste kinderen hadden een hekel aan spreekbeurten, maar ik deed ze vrijwillig. Na de vijfde spreekbeurt zei de leraar: nu mag je niet meer, nu moet een andere leerling. Op mijn achtste, dat weet ik nog wel, hield in een spreekbeurt over de evolutie van oerknal tot bewustzijn. Zo jammer dat daar in het onderwijs zo weinig aandacht aan wordt besteed. Wat leer je op school nou over zwarte gaten? Over quantummechanica? Over psychologie?’
Voor de klas staan, Dat was wat de kleine Kris wilde. Anderen de les lezen. Al die ogen op je gericht. En nu heeft hij zijn perfecte job gevonden. Kris werd dieetgoeroe, en schreef ‘De Voedselzandloper’. Dat laatste is een soort grafiekje dat de moeite van het bespreken niet waard is, maar die zandloper heeft één heilzaam effect. Kris krijgt eindelijk de aandacht waar hij altijd zo heftig naar heeft verlangd. Hij mag nu elke dag spreekbeurten geven. En wie hem ziet, bijvoorbeeld bij P&W, weet dat hij geknipt is voor die rol.
Voedingsadviezen. Er is er eigenlijk maar één: eet gevarieerd en niet te veel. De rest is wetenschappelijke bagger. Bagger die door journalisten steevast opgeblazen wordt tot wereldnieuws. Want we willen er alles van weten, van ons eten. Tot geluk van Kris.
Voedingsonderzoek levert al tientallen jaren geweldige claims, die gebaseerd zijn op marginale effecten die door wetenschappers met grote moeite aan enorme hoeveelheden data worden ontfutseld. Resultaten door ander onderzoek worden ontkracht, en die op individueel niveau irrelevant zijn omdat andere factoren, factoren die onderzoekers willen negeren omdat ze verstorend zouden zijn, en waarvoor ze dus driftig corrigeren (leeftijd, algehele conditie, sekse, psychische gesteldheid) op individueel niveau veel belangrijker zijn. Voedingsonderzoek is voor het overgrote deel statistisch geneuzel. Maar de industrie betaalt mee, want die weet dat het stempeltje ‘wetenschap’ op de verpakking nog steeds werkt (nou ja, nog effe misschien). En zo is voedingsonderzoek uitgegroeid tot een van de mooiste voorbeelden van wetenschappelijke geldverspilling.
Is rode wijn goed voor u? En het mediterraan dieet? Chocola? Broodje gezond? Biefstuk? Biologische groenten? Een pakje boter dat de cholesterol moet verlagen? Het hele Circus Voeding is een grabbelton waarin iedereen zijn gading kan vinden. Beroemde grabbelaars zoals Atkins en Montignac, of lokale grabbelaars als Sonja Bakker. En nu dus Kris met zijn zandloper. De nieuwste Sinterklaas die met gejuich wordt binnengehaald. Nee, ze zeggen zelden iets verkeerds, die goeroe’s. Iedere goeroe verzint gewoon zijn eigen mooie praatje. Het enige dat ze gemeen hebben is hun geldingsdrang. Hun behoefte om aandacht te trekken, om te verkondigen, om anderen te vertellen wat ze moeten doen.
Waarom brengt Kris al die tegenstrijdige, warrige, nutteloze wetenschappelijke resultaten niet wat voorzichtiger, vraagt de interviewer (in de Volkskrant van 2 november). Zijn antwoord is veelzeggend:
‘Als je het genuanceerd brengt en zegt dat er een associatie is gevonden die zou kunnen wijzen op… Geen patiënt die dan nog doet wat je aanraadt.’
Ziedaar zijn waan in volle glorie. Kris wil helemaal niet vertellen hoe het zit. Hij is niet geïnteresseerd in de werkelijkheid, en al helemaal niet in een eerlijke voorlichting van zijn patiënten. Daar valt voor hem geen eer mee te behalen. Kris wil volgelingen. Hij wil een leider zijn. Dieetadviseurs zijn gewoon gemankeerde sekteleiders.
