ProDemos, de organisatie die jongeren voorlicht over de Tweede Kamer en hier ook rondleidingen verzorgt, stopt met de StemWijzerwinkel. In deze ‘winkel’ konden leerlingen ‘shoppen’ in standpunten. Na het uitzoeken van vijf ‘producten’, vragen over Europa of belastingen of wegen, konden deze jongeren bij de kassa ‘afrekenen’ en stond op hun kassabon welke partij het beste bij hen zou passen. Op deze wijze hebben vele duizenden jongeren een uiterst dubieus stemadvies gekregen – met het stempel van de Tweede Kamer. Al veel eerder heb ik aangegeven dat een organisatie die onafhankelijke voorlichting moet geven over ons parlement geen stemadviezen hoort te geven – en zeker niet op basis van vijf willekeurige vragen. Ook in de Tweede Kamer heb ik deze kwestie meermalen aangekaart. Deze week wilde ik de StemWijzerwinkel opnieuw bezoeken, om te kijken wat voor ‘producten’ de leerlingen het komende jaar zouden krijgen voorgeschoteld. Maar dat kon niet meer, want de winkel wordt gesloten. Na lang aandringen heeft ProDemos besloten hiermee te stoppen.
Aanleiding voor mijn voorgenomen bezoek was het bericht dat ProDemos zich heeft laten betalen door George Soros. Dat is kwalijk, omdat deze dubieuze miljardair rijk is geworden met speculatie en bedrog. Maar het is vooral ook slecht omdat ProDemos onafhankelijk hoort te zijn. Deze organisatie leert jongeren over de werking van onze parlementaire democratie en verzorgt rondleidingen in de Tweede Kamer, meer dan 150.000 mensen per jaar. Daarvoor krijgt ProDemos jaarlijks bijna twee miljoen subsidie vanuit de Tweede Kamer. In het kader van de Europese verkiezingen kreeg ProDemos ook zo’n 220.000 dollar van George Soros, onder meer voor het maken van een stemwijzer. Ook Kieskompas kreeg flink wat geld. George Soros is een Amerikaanse eurofiel, die dit jaar ook geld stak in de Nederlandse ‘ja’-campagne voor het referendum over het verdrag met Oekraine – een land waar deze Soros grote financiële belangen heeft. Zo’n man hoort gewoon niet in Nederland organisaties te betalen die mensen willen helpen bij het stemmen.
Volgens een woordvoerder van ProDemos heeft het opheffen van de StemWijzerwinkel te maken met kritiek vanuit de Tweede Kamer, maar ook met de waardering van docenten en leerlingen, die deze stemwinkel ook maar niets bleken te vinden. Van alle leerlingen die ProDemos bezochten gaf maar één procent aan veel van de StemWijzerwinkel te hebben geleerd, terwijl de meeste leerlingen aangaven vooral veel te hebben opgestoken van de rondleiding in het parlement zelf. Het is trouwens opmerkelijk dat de Tweede Kamer de rondleidingen niet zelf verzorgt, maar laat doen door een externe organisatie – die zich bovendien laat sponsoren. Sinds ik in 2006 voor het eerst kandidaat werd voor de Tweede Kamer, heb ik steeds kritiek gehad op het gebruik van stemwijzers. Dit soort hulpmiddelen is nooit onafhankelijk, omdat het nogal uitmaakt welke vragen je mensen voorlegt. Bovendien is het op basis van zo weinig gegevens niet mogelijk om met enig recht te kunnen concluderen welke partij het beste bij iemand zou passen.
Over minder dan zeven maanden zijn er verkiezingen. De vele stemwijzers die de kiezers straks krijgen aangeboden zijn niet wezenlijk anders dan het nu gesloten winkeltje van ProDemos. Ik ben blij dat de leerlingen die de afgelopen jaren ProDemos bezochten de stemwijzer niet erg serieus hebben genomen. Dat lijkt me een goed voorbeeld voor ons allemaal.
