Jonge vrouwen praten eindeloos over liefde en relaties. Zodra er bij een vriendin een nieuwe lover in het vizier komt, wordt er een groepschat op whatsapp aangemaakt. Daarin worden efficiënt alle aspecten van de nieuwe man en het datingproces ontleed. De inzet van die analyse is zelden lekkere seks. In plaats daarvan draait het om het strikken en vasthouden van De Jongen. Zou hij de ware kunnen zijn? Studentenpsycholoog Pien Wijn van de UvA ziet het veel voorbijkomen in haar spreekkamer en organiseert daarom een speciale avond over de prins op het witte paard. De boodschap: hij komt niet en dat verlangen naar hem leidt alleen maar tot ellende.
Volgens Wijn bestaat die ellende uit teleurstelling over het uitblijven. De focus op de man die alles goed komt maken verhult bovendien onderliggende, werkelijke problemen zoals een negatief zelfbeeld, onverwerkte jeugdproblemen of perfectionisme. Het is niet zo raar dat meisjes dit doen. De nadruk op de twee-eenheid als basisunit voor het leven heeft niet alleen een lange geschiedenis, het is ook nog eens een boodschap die eindeloos herhaald wordt. Religieuze teksten, romcoms, reclames en andere culturele verhalen willen ons doen geloven dat een levenspartner het hoogst haalbare is.
Niet alleen meisjes hebben hier last van. Ook veel jongens denken dat de levenslange heteroseksuele relatie het einddoel is. Toch is het anders voor meisjes dan voor jongens. Dat komt omdat meisjes pas sinds kort bevrijd zijn. Een halve eeuw geleden was het voor een jonge vrouw ook nog echt verstandig om alles op alles te zetten op het binnenhalen van de juiste man.
De komst van betrouwbare anticonceptie in de jaren ’60 leidt ertoe dat vrouwen een ongekende vrijheid hebben. Ik schrijf expres ‘leidt’ in de tegenwoordige tijd, want de anticonceptiepil is een game changer waarvan we de impact nog lang niet kunnen overzien. Het feit dat je controle hebt over voortplanting is ongekend. Het feit dat je kinderen kunt plannen is baanbrekend. En het feit dat jij als vrouw daarvoor alleen verantwoordelijk bent (voor een condoom ben je immers afhankelijk van een man) is ronduit revolutionair.
Dankzij familieplanning, zoals Amerikanen plachten te zeggen, krijgen vrouwen de kans carrière te maken. Ze kunnen hun opleiding afmaken en werkervaring opdoen zonder bang te zijn dat seks alles vroegtijdig verpest. Dit effect van de pil trad al bijna direct na de invoering op: het aantal vrouwen dat zwanger wordt rond het twintigste jaar daalde sterk en het aantal afgestudeerde en werkende vrouwen steeg. Opleiding en werk zorgen ervoor dat je als vrouw ook prima kunt bestaan zonder man. Je hoeft niet langer je hele leven te verbinden aan de vader van eventuele kinderen. Dankzij de pil kun je financieel onafhankelijk zijn van piemels.
Maar meestal gaan wetenschap en technologie sneller dan moraal. Onze opvattingen over hoe een leven eruit moet zien, worden nog steeds sterk gekleurd door traditie. Van jongs af aan wordt het ideaalbeeld van de levenslange monogame heteroseksuele relatie erin geramd. Blijkbaar krijgen meisjes daarvan ook het idee dat een man het leven beter maakt. Het gevolg is dat ze alles ophangen aan verkering krijgen. Wanneer er zich dan een jongen aandient, wordt het meteen een stressvolle aangelegenheid. Wat je aantrekt naar een date met De Ware is immers veel gewichtiger dan wat je aantrekt naar een date met Zomaar Een Leuke Jongen Voor Nu. Bovendien is het helemaal niet waar dat alles met een vriendje beter is. Een partner maakt jou niet compleet, dat is Hollywood-kul.
Zulke romantische propaganda is trouwens niet onschuldig. Binnen deze ideologie (want dat is het) zijn singles onaf in plaats van onafhankelijk. Het idee dat je met een partner compleet bent maakt je onderworpen aan die partner. Het is een stap terug in de tijd, waarin een man met een paar krachtige stoten het verloop van een vrouwenleven kon bepalen. Doe. Het. Niet! Gebruik je recent verkregen revolutionaire vrijheid, word gewoon gelukkig met jezelf. Alle tijd die je dan daarnaast doorbrengt met een of meer significante anderen – omwille van seks, gezelligheid of vlinders – is dan mooi meegenomen.
