Dat die mensen slechts komen voor de uitkeringen en onze belastingcenten. Dat we vooral niet te barmhartig moeten zijn want dan staan ze hier morgen allemaal op de stoep. Dat de Gutmenschen de vluchtelingen toch echt best zelf in huis kunnen nemen als ze het allemaal zo’n probleem vinden. Dat dit allemaal eens te meer aantoont dat we Khadafi maar beter in het zadel hadden kunnen laten zitten toen het hem behaagde met scherp te schieten op zijn om democratie schreeuwende volk. Dat het vooral de rijke geluksvogels zijn die de overtocht wagen en je dus sowieso niet de mensen helpt waar het echt om gaat. Dat dit probleem opgelost wordt door krachtige taal over dichte grenzen. Dat het überhaupt helegaar ons probleem niet is.
Het is allemaal best wel een beetje om treurig van te worden, dezer dagen. Je kan je – terecht – opwinden over de onwelriekenden bij wie op facebook de vlag uit ging toen wéér een schip vol vluchtelingen gezonken bleek, maar misschien zijn die mensen het ergst nog niet. Ze zijn in ieder geval nog eerlijk, zij het op een ontstellend botte en onsympathieke manier. Ergerlijker zijn wellicht lieden die dagelijks ieder akkefietje met bontkraagjes de wereld in uitroeptekenen, maar er dezer dagen aanstoot aan blijken te nemen als een journalist eens een kritische column schrijft over mensen die op lijken dansen. Het één is vrije meningsuiting en een objectieve prioritering van de feiten zoals ze zijn, het andere iets met uitvergroten en moralfags. Klaarblijkelijk. Ook dat gehakketak is echter vooral relatief.
Nee, echt treurig werd ik de afgelopen dagen pas van al die (in zichzelf vaak nog best aimabele) mensen die in keurig en beschaafd Nederlands, en met in achtneming van de alhier gebruikelijke etiquette, de oneliners, stokpaardjes en drogredeneringen te berde brachten waarmee dit stuk begon – in de wetenschap dat al die mensen heel goed zouden kunnen weten dat de overgrote meerderheid van de vluchtelingen op die boten afkomstig is uit conflictgebieden, dat die mensen vaak de laatste centen van hun hele familie uitgeven voor zo’n bootreis, en dat de enige manieren om de grens op korte termijn te dichten praktisch onuitvoerbaar of onbetaalbaar zijn.
Wat somber maakt, is de desinteresse in het lot van de vluchtelingen zelf, en de aanname – a priori – dat de overgrote meerderheid van die mensen nooit een legitieme reden had om elders toevlucht te zoeken en sowieso primair hierheen komt om op het gat te zitten en mee te profiteren van wat de hardwerkende Nederlander voor hen verdienen gaat. Waarom kunnen we niet wat genereuzer zijn in ons vertrouwen in mensen die iets doen wat in vrijwel alle mogelijke opzichten vooral lijkt op een soort wanhoopsdaad? Wat hebben zij gedaan dat a priori zoveel wantrouwen verdient, behalve ontheemd zijn? Misbruik moet worden bestreden, overmatig wantrouwen net zo hard.
Bovendien: waar zijn de proporties? Over de afgelopen acht jaar vroegen gemiddeld minder dan 350.000 mensen per jaar asiel aan in de EU – dat is ongeveer één vluchteling per 1500 EU-burgers per jaar. Zelfs als je zou aannemen dat al die mensen asiel krijgen en allemaal permanent uitkeringsafhankelijk zouden blijven, gaat het om een zo kleine groep dat die totaal niet tot problemen zou hoeven leiden, sociaal noch economisch. Maar veruit de meeste mensen krijgen geen asiel, en lang niet iedereen die asiel krijgt zit permanent thuis op de bank.
Tot slot. Wij leven op het meest welvarende continent uit de wereldgeschiedenis, en dat is prachtig, maar die welvaart en vrijheid zijn wel ergens op gebaseerd: uitsluiting. Rechtsdragend Nederland heeft vaak de mond vol over de vrije markt, maar vergeet daarbij te vermelden dat we – onder meer via onze strikte immigratiewetgeving – grote delen van de wereld de toegang tot onze markt en onze rijkdom ontzeggen. Je kan nog zo ambitieus zijn, als je wieg in Timbouktou stond is het verdomd lastig om in Europa een baan te komen zoeken.
Dat is deels vast nodig om de stabiliteit van onze samenleving te garanderen, maar het schept ook verantwoordelijkheid. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat we onze rijkdom verstandig en barmhartig inzetten waar anderen, die niet het geluk hadden om in Europa geboren te worden, hem kunnen gebruiken. Als je een Gutmensch bent als je dat vindt, dan maar een gutmensch.
