Hoe reageert een mens op het nieuws over gruweldaden van een Noorse gek? Geschokt, natuurlijk, maar moet je er langer van wakker liggen dan pak ‘em beet een tsunami, of een schietpartij in Alphen aan de Rijn? Worden we hier in Nederland, en in Europa, nu geacht hier heel erg van door de wijs te raken omdat het Noorse gekkie nu eenmaal een European Declaration of Independence heeft geschreven en in z’n 1500+ pagina’s tellende manifest Nederland, Ayaan, Pim, Theo, Wilders en de PVV ook een paar keer noemt?
Men zou zeggen: niet. Een tsunami is vele malen erger. Veel meer slachtoffers, en veel meer schade. Alphen aan de Rijn is om de hoek, dat laat je toch niet koud. Maar sommige media gaan ontluisterend om met bepaalde feiten rondom de Noorse schietpartij, en brengen de rouwstemming wel heel dichtbij. Toen het dodental naar beneden werd bijgesteld van 87 naar 76, zeiden verschillende verslaggevers dat dit nieuws de gebeurtenissen natuurlijk niet minder tragisch maakt. Mij leek het wel goed nieuws. Minder slachtoffers betekent immers minder leed. Maar zo’n nuchtere vaststelling doet het (tegenwoordig) niet goed op tv. Het Noorse verdriet is natuurlijk het Nederlandse niet, maar ook Nederlanders worden via de media geacht deze gruweldaad op onszelf te betrekken en aan de basis te leggen van een cultureel zelfonderzoek.
Wat dat betreft vond ik de NOS-verslaggever ter plaatse Jeroen Wollaars nét even iets te eager in zijn verslaggeving. Hij deed Alphen aan de Rijn ook, maar gebeurtenissen als deze worden natuurlijk niet snel routine. Jeroen was iets te eloquent en zijn handgebaren, zijn gespitste rechterhand met name, te geoefend. Je zag hem denken: “Dit is weer mijn moment. Iedereen kijkt nu naar Noorwegen. Ik mag het weer doen, ik mag de afschuw, het verdriet en de verslagenheid van het Noorse volk vertolken!” Zo wist Jeroen te melden dat het wel ‘generaties’ kon duren voordat deze wond genezen was.
‘Goh, wat rot voor de Noren’
De afgelopen dagen in de media horen, zien en lezen we natuurlijk heel uiteenlopende interpretaties van de gebeurtenissen (wiens schuld is het nu eigenlijk?). Maar de gemene deler is dat commentatoren over elkaar heenduikelen van betrokkenheid. Velen beantwoorden de vraag hoe ‘we’ als samenleving op zulk geweld dienen te reageren. Er zijn heel weinig opiniemakers die hebben gemeld dat ze – na de eerste nieuwsberichten over de gebeurtenissen – hebben gedacht: “Goh, wat rot voor de Noren”, daarna rustig zijn gaan eten en vervolgens een filmpje hebben gepakt. Met hun vriend of vriendin. Dat hád gekund.
Tenenkrommend is ook de fixatie op de vermelding van Nederland in de European Declaration. En op Geert Wilders. Dat Nederland vermeld staat, is natuurlijk nieuws, maar waarom horen we via de media niet wat er geschreven wordt over Frankrijk, Groot-Brittannië, Oostenrijk en Zweden? Het releasen van zo’n omvangrijke informatiebom doet natuurlijk denken aan Wikileaks’ cables: zorg dat je over tal van landen, personen, organisaties iets specifieks te zeggen hebt, en je ben interessant en relevant voor ieder publiek.
Cultureel marxisme
Bij het scannen van de inhoudsopgave ging mijn speciale interesse bijvoorbeeld uit naar een verhandeling over de vraag waarom discipline sociologie van de universiteit moet worden verbanden (“fundamenteel anti-kapitalistisch…blabla…grote bijdrage leverend aan cultureel marxisme…blabla…sociologen infiltreren in vrijwel iedere sector en ze beïnvloeden de publieke opinie blabla…”) Het was een interessante analyse over ‘cultureel marxisme’ maar de premissen deugden niet en de conclusie schoot een beetje door.
In Noorwegen schiet de politie een schietgrage totaalmaloot blijkbaar niet dood. Maar toch is onze Noor in de categorie van ‘altruïstische moordenaars’ terechtgekomen. Altruïstisch in de zin dat deze totaalmalloot oprecht geloofde dat zijn gruweldaad de goede zaak diende, ter bevrijding van een Europese beschaving in verval.
Totaalmalloot
Wat dat betreft heeft onze Noor wellicht meer ‘cultureel marxisme’ opgesnoven dan ons lief is. ‘Cultureel marxisme’ – zo legt ons gekkie uit in zijn manifest – wordt onder andere gekenmerkt door de dominantie van analyses over wat er allemaal mis is met moderne samenlevingen (uiteraard door gebruik van een marxistisch narratief). Daar had de totaalmalloot wel enigszins een punt – al is het dan weer jammer dat hij zelf ook meent dat de Europese beschaving gered moest worden. Het zou wellicht gezond zijn om eens te stoppen met klagen over de oppervlakkigheid van het leven in moderne samenlevingen, zoals ook hier op DeJaap. Teveel maatschappelijke betrokkenheid leidt nu eenmaal tot ellende. Meer leven voor jezelf en minder voor anderen. Het is misschien een oppervlakkige levensfilosofie, maar bij nader inzien heel gezond.
