‘Sinds wanneer ben jij een prominent Kamerlid?’, vroeg mijn vrouw terwijl ze me een artikel aanreikte uit Het Financieele Dagblad. Het stuk ging over Jaap van Everdingen, oud-bestuurder van KPMG, die terecht staat wegens fraude bij de bouw van het hoofdkantoor in Amstelveen. De verdachte beklaagde zich over de manier waarop hij was behandeld, ook in de media: ‘Een prominent Kamerlid heeft over mij gezegd: “Zulke lieden horen in de gevangenis”’. Het zou best kunnen dat mijn vrouw gelijk heeft en Van Everdingen mij bedoelde. Ik heb in ieder geval regelmatig zulke dingen geschreven op ThePostOnline.
Jaap van Everdingen wordt verdacht van belastingfraude, valsheid in geschrifte en witwassen, tegen hem is een gevangenisstraf geëist van negen maanden. De oud-KPMG-baas wordt aangewreven dat hij bij de bouw van het hoofdkantoor in Amstelveen via dubieuze constructies voor vele miljoenen winstbelasting zou hebben ontdoken, door het kunstmatig verlagen van de winst. Ook zouden de ‘partners’ van KPMG zélf via constructies voor vele miljoenen in hun broekzak hebben gestoken. Dit is slechts één van de vele fraudezaken waar KPMG bij betrokken is, corruptie lijkt bij dit consultancybedrijf in de genen te zitten.
Fraude plegen bij de bouw van je eigen hoofdkantoor, je vraagt je af waarom een internationaal adviesbureau als KPMG dat zou doen. Waarom zou je zulke risico’s nemen, die je eer en reputatie als betrouwbare accountant zo kunnen aantasten? Misschien is dit niet de juiste vraag, maar moeten we het omkeren. Het zou ook goed kunnen dat KPMG bij de bouw van het eigen hoofdkantoor heeft gehandeld zoals het bedrijf dat gewend is om te doen. Dat het financiële constructies heeft aangewend die het ook andere bedrijven adviseert te gebruiken. Dit verklaart ook de verbazing van Van Everdingen over zijn vervolging.
Ik ben KPMG op het spoor gekomen door hun activiteiten op de Antillen, waar KPMG’ers betrokken waren bij fraude en corruptie, witwassen en omkopen van politici. Maar ook in Nederland wordt de accountant achtervolgd door misstanden. Ik zie KPMG ook steeds opduiken als adviseur bij falend overheidsbeleid. In zijn verweer voor de rechtbank stelt Van Everdingen dat de kritiek van Kamerleden voor KPMG ‘enorme schade’ heeft opgeleverd. Ik denk dat het bedrijf dit leed vooral aan zichzelf te danken heeft. Het is mijn taak als Kamerlid om te voorkomen dat KPMG nog meer schade aanricht aan de samenleving.
Jaap van Everdingen werkte sinds 1983 bij KPMG en heeft bij dit consultancykantoor de hoogste functies vervuld. In 2014 moest hij aftreden in verband met het onderzoek naar de fraude bij de bouw van het hoofdkantoor in Amstelveen. Daarna ging hij werken bij de International Chamber of Commerce, een belangenvereniging voor multinationals, waarvan ook KPMG lid is. In 2014 werd Jan Hommen de nieuwe baas bij KPMG, maar hij slaagde er niet in de cultuur in het bedrijf te veranderen en vertrok een jaar later. Zijn opvolger Albert Röell faalde eveneens en vertrok in 2017. Nu mag Stephanie Hottenhuis het proberen.
Ik weet niet wat de rol van Jaap van Everdingen is geweest bij de fraudecultuur bij KPMG. Misschien heeft hij die cultuur altijd bevorderd, misschien heeft hij juist geprobeerd om die foute cultuur te bestrijden. We zullen het zien, op 5 april doet de rechter een uitspraak in deze zaak. Dan zal ook duidelijk worden of deze KPMG-topman de gevangenis in moet. Belangrijk is dat dit soort Bovenbazen voortaan voor de rechter komt en de financiële top van ons land niet meer zomaar kan rekenen op de voordelen van klassenjustitie. En of ik nou ‘prominent’ ben of niet, ik blijf ondertussen als Kamerlid gewoon mijn werk doen.
In de serie over De Bovenbazen schreef Ronald van Raak eerder over Ralph Hamers van ING, Paul Polman van Unilever, Ben van Beurden van Shell, Gerrit Zalm bij ABN Amro en over de consultants van KPMG en de foute vastgoedbaas Jos van de Mortel.
