Interview – Ruim tien jaar zat Boris van der Ham in de Tweede Kamer voor D66. Eerder liet hij weten klaar te zijn voor een nieuwe periode als Kamerlid, maar daar is hij op teruggekomen. Van der Ham stapt uit de politiek en legt aan DeJaap uit waarom.
De laatste jaren was je woordvoerder Onderwijs. Heb je nooit moeten vechten om serieus genomen te worden, omdat je niet academisch geschoold bent?
“Totaal niet, eerlijk gezegd. Ik heb twee jaar Geschiedenis gestudeerd en bovendien heb ik aan de beste Toneelschool van Nederland gestudeerd (Toneelacademie Maastricht, red.). Bij die opleiding was er selectie aan de poort, dus alleen de beste studenten kwamen binnen. Bovendien was mijn vader een wiskundige aan de Vrije Universiteit, dus ik ken de academische wereld wel. Ik weet dus als geen ander hoe je de kwaliteit van een opleiding kan verbeteren, juist doordat ik zelf weet hoe studenten geprikkeld worden door die selectie. ”
” Ik vind het heel schattig dat DeJaap zo met mijn carrière meedenkt “
Eerder heeft u gezegd dat u klaar was voor nieuwe verkiezingen. Toch stopt u. Hoe zit dat?
“Toen het kabinet viel heb ik heel snel gezegd dat ik weer kandidaat zou zijn voor de volgende verkiezingen. Dat heb ik ook gedaan om mezelf een beetje de tijd te geven om in de luwte er goed over na te denken en voor mezelf te bepalen ‘wil ik dit nog wel’. Wat het ook is: op het moment dat je laat zien dat je twijfelt ben je eigenlijk al weg. Over het algemeen ben ik altijd heel open en eerlijk, maar op dat moment heb ik mezelf even een rookgordijn gegund, om vanachter dat gordijn even m’n gedachten op te maken.”
Waarom wacht u niet tot Pechtold weg is en jij de logische opvolger bent?
“Ik vind het heel schattig dat DeJaap zo met mijn carrière meedenkt, maar dat is niet aan de orde. Volgens mij is er geen vacature en Pechtold doet het ontzettend goed. Bovendien is hij een van de meest populaire politici en ik zou niet weten waarom er reden is tot vervanging. Ik heb tien jaar in de Kamer gezeten en ik merk dat ik weer hongerig ben naar nieuwe dingen. De energie en de ideeën die ik heb wil ik in iets anders steken. Dat ga ik graag ergens anders doen.”
D66 staat er goed voor in de peilingen. Er zijn straks wel ervaren mensen nodig om de nieuwe mensen wegwijs te maken. Daar bent u de geschikte man voor.
“Ik zal echt nog wel politiek actief blijven, maar er is inmiddels ook heel veel ervaring in de nieuwe fractie. Er blijft ongelooflijk veel ervaring en kwaliteit over. Ongetwijfeld zullen er nieuwe mensen in de fractie komen die hun eigen expertise nemen, dus ik maak me daar geen zorgen over.”
” Ik denk dat ik een belangrijke bijdrage heb gevoerd aan het debat over vrijheden in ons land. “
Er zijn ook geruchten dat de ‘oude’ fractie niet goed weg overweg kon met de nieuwkomers. Is dat een reden voor uw vertrek?
“Nee, dat is onzin. Ik vind juist dat onze fractie ongelooflijk goed samenwerkt, er is een goede atmosfeer en daarom heb ik er ook serieus over nagedacht om toch nog een periode van vier jaar door te gaan.”
Wat zijn uw verdiensten in tien jaar lidmaatschap van de Tweede Kamer. Wat heeft u bereikt?
“Dat D66 er weer staat, nadat we bijna gedecimeerd waren. Ons vrijzinnige en liberale gedachtegoed is belangrijk in de Kamer. Ook het debat over de vrijheid van meningsuiting vind ik heel belangrijk. Ik heb een hoop initiatieven gedaan voor meer vrijheden ons land. Denk aan de vrijheid van meningsuiting, de winkeltijdenwet en gelijke behandeling van mensen. Niet dat die het allemaal gehaald hebben, maar ze hebben veel discussie uitgelokt binnen het parlement, maar ook daarbuiten. Ik denk dus dat ik een belangrijke bijdrage heb gevoerd aan dat debat.
” Alle vormen van radicalisme moeten te allen tijde bevochten worden, of dat nou gewelddadige moslims zijn of gewelddadige dierenactivisten. Zulke gewelddadige halsstarrigheid is een aanslag op onze vrijheid. “
Gelooft u nog écht in dat vrijzinnige en liberale Nederland? We hebben hier twee politieke moorden gehad en Wilders wordt voor zijn uitspraken voor de rechter gedaagd.
“Je ziet heel veel politici die cynisch vertrekken uit Den Haag en tobben over de politiek en de toekomst van Nederland. Begrijp me niet verkeerd; er is heel veel reden tot zorg, maar er is ook hoop. Aanvallen op onze vrijheden worden afgewend door ontzettend veel mensen, en die doen dat allemaal met heel veel vechtlust. Alle vormen van radicalisme moeten ten alle tijden bevochten worden, of dat nou gewelddadige moslims zijn of gewelddadige dierenactivisten. Zulke gewelddadige halsstarrigheid is een aanslag op onze vrijheid. Ik zie veel veerkracht bij de mensen, en zie hen steeds meer argumenten vinden om onze vrijheden te bevechten. De vrijheden in ons land moeten niet als vanzelfsprekend worden gezien. We moeten er altijd voor blijven vechten.”
U komt binnenkort met een boek. Hoe is dat eigenlijk te combineren, het schrijven van een boek en het lidmaatschap van de Tweede Kamer?
“Er zijn natuurlijk weekenden en ik ben bovendien een harde werker. Ik heb de afgelopen twee jaar niet stilgezeten en ben veel de archieven ingedoken. Ik heb altijd al veel geschreven en geblogd, ook heb ik altijd filmpjes opgenomen.”
Ja, de vrijzinnige lezingen op YouTube. Gaat u daar eigenlijk mee door?
“Dat ben ik wel van plan. Ik moet nog even goed gaan kijken hoe, want het is erg duur en ik moet de financiering wel rond krijgen. Ik wil daar graag mee door, omdat het los staat van D66.”
Wat gaat u nu echt doen de komende tijd. Wilt u vooral weg uit de Kamer of hebt u ook al concrete toekomstplannen?
“Nou, ik heb het vandaag aangekondigd dus ik heb nog geen echte concrete plannen. Zorgen over een toekomst na de Kamer heb ik me in elk geval nooit gemaakt. Het zwarte gat is natuurlijk groot, maar ik heb er alle vertrouwen in dat ik weer een plaats ga vinden waar ik me nuttig kan maken.”
Als D66 mee gaat regeren in de komende periode, mogen ze u dan benaderen voor een mooie post?
“Ik ga voorlopig even verder kijken dan Den Haag. Ik ken genoeg politici die eindeloos zitten te wachten tot ze een keer gebeld worden en daar doodongelukkig van worden, maar zo ben ik niet. Daar ben ik veel te ondernemend voor. Ik wil juist verder kijken in de maatschappij en dingen doen. Ik zie het allemaal wel.”
