Joost Eerdmans richtte dit jaar het Burgercomité tegen Onrecht op. Hij publiceerde hier eerder over op DeJaap. De politicus heeft een top 5 gemaakt van gerechtelijke dwalingen dit jaar. De Trofee voor Groot Onrecht gaat dit jaar naar de rechtbank Arnhem wegens het vrijlaten van mensenhandelaar Saban B.
“De rechterlijke macht in Arnhem was dit jaar de weg kwijt. Wij wensen de magistratuur daar een scherpe blik toe het komende jaar en hopelijk geen nieuwe blunders in 2010.”
Met de Trofee voor “Groot Onrecht” en de nominaties voor andere justitiële dwalingen, wil het Burgercomité tegen Onrecht duidelijk maken hoe groot de gevolgen van blunders en dwalingen zijn voor slachtoffers en nabestaanden. Met de lijst wil het Burgercomité de rechterlijke macht, OM en politie scherp houden en meer bewust maken van het effect van hun beslissingen.
Met afschuw en grote verontwaardiging heeft Nederland kennis moeten nemen van de gerechtelijke blunder die dit jaar leidde tot de ontsnapping van de tot 7,5 jaar veroordeelde vluchtgevaarlijke en extreem gewelddadige vrouwenmishandelaar Saban Baran op 12 september 2009 van diens onbegeleide verlof op humanitaire gronden. De ontsnapping heeft grote emoties en angst veroorzaakt bij de slachtoffers van Baran. Dit terwijl het gerechtshof reeds meermalen was gewaarschuwd voor de vluchtplannen van Baran. Het gerechtshof oordeelde echter dat de aanwijzingen voor vluchtgevaar “onvoldoende” waren en liet hem vrij, slechts onder de voorwaarde dat hij zich dagelijks zou melden op een politiebureau in Alkmaar. Baran is nog steeds spoorloos. De kapitale blunder van de rechters van het gerechtshof Arnhem heeft geleid tot verdere aantasting van het vertrouwen in de rechtsorde en het vertrouwen in de rechterlijke macht. Bovendien mogen alle betrokken rechters ondanks het geblunder gewoon blijven zitten. De procureur- generaal bij de Hoge Raad zag geen reden voor ontslag op grond van disfunctioneren conform de Wet op de rechtspositie rechterlijke ambtenaren.
Dirk Jan S. (59), een buschauffeur uit Zuidwolde die meerdere keren seks had met de minderjarige en zwakbegaafde Rosalina (14), werd vrijgesproken door de rechtbank Zwolle omdat zij volgens de rechter “nee” had kunnen zeggen. D.J.S. leerde in 2005 het toen 14-jarige meisje kennen op de lijn Zwolle-Nieuwleusen. Wat begon als een gezellig praatje mondde al snel uit in ontuchtige handelingen en later (vanaf haar 16e) zelfs in volwaardige seks. De buschauffeur reed met het meisje in zijn lijnbus naar afgelegen plekjes om daar seks met haar te kunnen hebben. Een maand geleden werd nog drie jaar cel, waarvan één voorwaardelijk geëist, maar de rechter oordeelde anders. Het meisje is verstandelijk beperkt maar volgens de rechter is niet komen vast te staan dat ze onvoldoende in staat was om bepaalde handelingen te weigeren. De vrijspraak bezorgde een schok in de rechtszaal. De moeder van het meisje verliet na de uitspraak geëmotioneerd de zaal.
Justitie heeft tegen alle regels de behandeling van de levensgevaarlijke tbs’er en tweevoudige moordenaar Ramo I. uit Kosovo stopgezet en hem vrijgelaten. De levensgevaarlijke man woont nu als vrij man in Kosovo. Ramo I. vroeg, uit angst voor de oorlog, in 1990 asiel aan. In werkelijkheid was hij op de vlucht voor familieleden van een man die hij had doodgestoken na een ruzie om een tractor. De Kosovaar en zijn gezin belandden in het vredige Zeeuwse Axel. Daar schoot hij in 1993 zonder aanleiding de eigenaar van een shoarmazaak dood. I. werd veroordeeld tot vier jaar cel en tbs. Door de straf verloor Ramo I., die geobsedeerd is door wapens en geweld, zijn verblijfsvergunning. De tbs van Ramo I. hield in de praktijk levenslang in op de longstayafdeling van tbs-kliniek Veldzicht. Door het ontbreken van een verblijfsvergunning mocht hij nooit op verlof. Een behandeling was daardoor onmogelijk. Justitie wil van dit soort dure tbs’ers af door ze in hun moederland verder te laten behandelen. Dat kan alleen onder strikte voorwaarden, om de maatschappij niet in gevaar te brengen. Door gebrek aan faciliteiten en kennis weigerde Kosovo de levensgevaarlijke crimineel op te nemen. Justitie zocht echter net zo lang totdat zij een psychiater vond die dat wel wilde doen. Justitie verzuimde de rechters te informeren die de crimineel, in de veronderstelling dat alles geregeld was, lieten gaan. Ramo I. woont nu als vrij man in Kosovo, is hertrouwd met een 18-jarig meisje en heeft een baby. Zijn ex-vrouw en zoon in Nederland, die hij telefonisch geregeld met de dood bedreigt, leven sindsdien in doodsangst.
De identiteit van een tipgeefster bij tiplijn Meld Misdaad Anoniem (M.) is op straat komen te liggen door een blunder bij politie en justitie. De zwangere vrouw belde deze zomer met de kliklijn met een tip over een dodelijke steekpartij in Rotterdam. Omdat zij al langer werd beschouwd als een belangrijke getuige, werd haar telefoonlijn afgeluisterd. Het getapte gesprek met M. werd tegen de regels bij het strafdossier gevoegd, waardoor de identiteit van de vrouw bekend werd bij de verdachten. Directeur Guus Wesselink van M. vreest voor de reputatie van de tiplijn. ”We hebben gesproken met de vrouw. Dit is het vreselijkste wat je kan overkomen. Ze was zwaar geëmotioneerd en bang. Bovendien is ze nog zwanger ook.”
Wesselink, die de zaak hoog opneemt, wil zo snel mogelijk met het Openbaar Ministerie en de politie om de tafel. ”Dit is tegen de afspraken in. We hebben dit soort gevallen voorzien toen we die afspraken maakten. De gegevens van bellers mogen nooit gebruikt worden, tenzij er een leven op het spel staat. En daar was hier geen sprake van.”
Zeventien verdachten in de omvangrijke zogenoemde TomPoes-drugszaak gaan vrijuit. De rechtbank in Zutphen heeft het Openbaar Ministerie namelijk niet ontvankelijk verklaard, omdat het verscheidene regels heeft overtreden. “Een grove veronachtzaming”, noemden de rechters het onderzoek van het OM. “Er is sprake geweest van een opeenstapeling van (vorm)verzuimen waardoor de waarheidsvinding in het geding is gekomen.” Onder de codenaam TomPoes begon justitie in september 2006 een onderzoek naar leden van een Apeldoornse familie die vanuit hun woonplaats mogelijk opereerden als drugsbende. Er werden zeventien verdachten aangehouden, die nu moesten worden berecht. De uitspraak van de Zutphense rechtbank kan vergaande gevolgen hebben voor andere rechtszaken.
Joost Eerdmans is voorzitter van het Burgercomité tegen Onrecht
