Onder de kop ‘PvdA op oorlogspad’ omschreef de krant van wakker Nederland vrijdag een document dat ze in handen had gekregen waarin de oppositiestrategie van de PvdA tegen het kabinet Wilders, zoals de rechtse coalitie werd aangeduid, uit de doeken wordt gedaan. Cohen zou zich gaan opwerpen als oppositieleider en alles op alles stellen om het kabinet Wilders onderuit te halen. ‘Het is aan ons om voortdurend de spanningen in deze coalitie bloot te leggen en het kabinet zo in de problemen te brengen’. Dergelijke documenten komen nooit per ongeluk naar buiten. Een lek is altijd bewust en meestal vanuit de eigen partij. Zoals Femke Halsema twitterde: ‘Je vraagt je toch af welke PvdA’er de “oppositiestrategie” strategisch heeft laten slingeren? En vooral, waarom?’ Op die vraag zijn eigenlijk twee logische antwoorden te vinden.
Druk op het CDA
De eerste mogelijkheid is dat de PvdA hiermee de druk op het CDA wil opvoeren. Het zou een laatste wanhoopspoging kunnen zijn om nogmaals duidelijk te maken in welke slangenkuil het CDA zich stort. Als de PvdA constant de spanningen binnen het kabinet bloot legt, zal het CDA zich constant moeten verantwoorden voor de keuze om aan dit kabinet deel te nemen. De wetenschap dat de oppositie nooit zal rusten, betekent dat Kamerleden als Koppejan en Ferrier ook nooit rust zullen krijgen. Een laatste speak now, or forever hold your silence om dit huwelijk te voorkomen.
Als dat de motivatie van dit lek is valt de PvdA sterk amateurisme te verwijten. Het idee dat de grootste oppositiepartij actief aan de stoelpoten van de coalitie zal zagen is nauwelijks een openbaring. Natuurlijk weet het CDA waar het aan toe is in relatie tot de oppositie als ze met de PVV in zee gaat. Dit document zal weinig extra twijfel doen ontstaan binnen de fractie. Aan de andere kant laat de PvdA zich wel kennen. Doel komende jaren is dus om niet bij te dragen aan een constructief bestuur van Nederland. Zelfs samenwerking met de andere oppositiepartijen – SP, GroenLinks en D66 worden weggezet als figuranten – wordt effectief uitgesloten. De PvdA heeft dus maar één belang en dat is het eigen belang: imago en electoraal succes worden belangrijker dan de politiek die bedreven wordt.
De neuzen één kant op
Een andere optie zou zijn dat de PvdA probeert de neuzen binnen de eigen gelederen weer één kant op te krijgen. Cohen werd als grote verlosser ontvangen toen hij lijsttrekker werd maar heeft grotendeels teleur gesteld. De PvdA werd eerder ondanks dan dankzij Cohen bijna de grootste. Al tijdens de campagne vielen zijn optredens tegen en in de formatie heeft hij zich nauwelijks een begenadigd strateeg getoond; hij werd zelfs al omschreven als de matchmaker van dit rechste kabinet. Met dit document kan de PvdA, die in de peilingen sinds de verkiezingen stevig is gedaald, dus aan de kiezers proberen te laten zien dat er wel degelijk een strategie ligt.
Ook dat laatste lijkt weinig effectief aangezien de PvdA toont geen visie te hebben op hoe er inhoudelijk op het kabinet ingegaan moet worden. Zoals André Rouvoet het via Twitter verwoordde: ‘Zou er bij het oppositiestrijdplan #PvdA nog een bijlage zijn met een inhoudelijke visie op veiligheid en integratie?’ Het is duidelijk dat de PvdA nog altijd zoekende is. Welke keuze ook gemaakt wordt, de partij toont zich onzeker over de politieke koers en niet instaat om daadwerkelijk strategisch politiek te bedrijven. Wellicht wordt het tijd om Jack de Vries in te huren want de PvdA is duidelijk op zoek naar een strateeg in bange dagen.
