MuziekZaterdag: Roy Orbison

23-04-2011 12:15

Vandaag zou Roy Orbison 75 jaar oud zijn geworden, ware het niet dat hij reeds in 1988 bezweek aan een hartinfarct. Orbison was een rock ‘n roll held uit de Sun Records-stal van Sam Phillips, de befaamde platenmaatschappij in Memphis, Tennessee waar ook Elvis, Carl Perkins, Johnny Cash en Jerry Lee Lewis hun carrière begonnen. Met zijn ietwat pafferige gelaat, dikke brilleglazen en gelige huidskleur was hij in tegenstelling tot zijn macho, sexy tijdgenoten geen opwindende verschijning. Maar zijn ijle, dromerige zangstijl viel wel op en ook de bescheiden no-nonsense houding van de mensenschuwe rocker maakte hem geliefd bij zowel publiek als vakgenoten.

Plankenkoorts
Zo is het dragen van een zonnebril tijdens optredens (een zwarte Ray Ban Wayfarer), geen uiting van sterallures maar een bij toeval gevonden hulpmiddel om zijn enorme plankenkoorts te overwinnen. Orbison had zijn bril een keer in het vliegtuig laten liggen en moest zijn toevlucht nemen tot zijn zonnebril op sterkte, de man was zo kippig dat hij anders domweg niets kon zien. Het beviel hem, en de Wayfarer werd een handelsmerk. Zo banaal kan dat gaan.

Het persoonlijke leven van Orbison kenmerkt zich door tragedie. Zijn vrouw Claudette komt om bij een verkeersongeluk in 1966 en twee jaar later verliest hij twee van zijn drie zoons bij een brand. Johnny Cash, zijn vriend en buurman, koopt de grond en zet er een boomgaard op, die hij later schenkt aan Wesley, de enige overgebleven zoon van Claudette en Roy. Na de brand trekt Orbison zich terug en leeft als een kluizenaar bij zijn ouders, totdat zijn collega’s, tijdgenoten én de jongere garde, hem aansporen om weer muziek te gaan maken. Hieronder een selectie: Orbison and friends.

Uit The Jerry Lee Lewis Christmas Show, 1977. Jerry Lee Lewis, Johnny Cash, Carl Perkins en Roy Orbison doen een gospeltje. Legendes uit de Sun-tijd in het jaar dat Elvis stierf.

Deze track, zijn hit Crying als duet met k.d lang won een Grammy Award en werd gebruikt als de soundtrack voor de film Hiding Out.

Bruce Springsteen is een groot bewonderaar van Orbison, hij refereert in zijn epos Thunder Road (op het album Born to Run) aan de zanger:

“Screendoor slams, Mary’s dress sways
Like a vision she dances across the porch
As the radio plays
Roy Orbison singing for the lonely
Hey it’s me and I want you only”

Hij is het die de speech houdt bij de toetreding van Orbison tot de Rock ‘n Roll Hall of Fame in 1987, waar hij zijn idool diep ontroerde met de woorden “Most of all, I wanted to sing like Roy Orbison. Now everyone knows that no one sings like Roy Orbison.” Dit concert, met veel Grote Namen, was één van zijn laatste en is vrijwel geheel op Youtube te vinden.

Een ander supersterrenproject waar Orbison aan meewerkte waren de Traveling Wilburys. Tom Petty, Bob Dylan, Jeff Lynne en George Harrison vormden de kern van deze band, waar incidenteel onder anderen ook Gary Moore en Ringo Starr bij aanhaakten.

Bono en Orbison zeggen lieve dingen over elkaar. Niet louter beleefde uitwisseling van veren in elkaars supersterren-kont steken, de wederzijdse bewondering leidde tot het nummer She’s a Mystery, geschreven door Bono en gezongen door Orbison.
Het zou zijn laatste grote hit worden.

Een onaanzienlijk mannetje met een hoge stem, die beweging- en uitdrukkingsloos zijn liedjes zingt in een tijd dat rock ‘n roll staat voor rebellie, opwinding, seks, machismo en bandeloosheid. Zijn carriere is gedragen door succes bij het publiek, maar, zeker na de tragedies in zijn privéleven, vooral door de waardering van zijn collega’s.