”Grandma’s not shovel ready yet”. De uitspraak wordt meestal toegeschreven aan Michele Bachmann en is één van de meest typerende quotes voor het succes van de Tea Party Movement in 2010. In die uitspraak zit ook de motivatie achter Rick Santorums leugens over euthanasie in Nederland. Als overheid over leven en dood mag beschikken betekent dat de dood voor de onrendabelen, toch?
Obamacare
Toen president Obama in 2008 campagne voerde om president te worden, was één van zijn belangrijkste beloftes om de gezondheidszorg zo te hervormen dat betaalbare zorg voor iedereen toegankelijk zou worden. Wat een van de kernpunten was van zijn uitverkiezing in 2008, werd één van de kernpunten van zijn impopulariteit tijdens de midterms in 2010. De verplichting dat iedereen een ziektekostenverzekering zou afsluiten was voor vooral Republikeins Amerika een ongeoorloofde vorm van overheidsbemoeienis. Volgende maand dient voor het federaal Hooggerechtshof zelfs de vraag of een dergelijke verplichting niet ongrondwettelijk is.
In een poging om het publieke en politieke debat rond de tussentijdse verkiezingen in 2010 te domineren, haalde conservatief Amerika onder leiding van de Tea Party Movement een horrorscenario van stal: ambtenaren die over gezondheidszorg beslissen, die zelfs over leven en dood beslissen, maken hun afwegingen puur op basis van kostenbesparing. Sarah Palin lanceerde het begrip death panels om duidelijk te maken dat commissies van ambtenaren straks zouden bepalen of het nog wel rendabel is om je zieke oma te behandelen. Vandaar ook de uitspraak van Bachmann, oma is er nog niet aan toe om onder de grond gestopt te worden.
Santorums leugens
De uitspraak van Santorum, hoe onwaar ook, raakt aan twee van de grootste angsten voor conservatief Amerika: het recht op leven is in Nederland niet heilig en het is de overheid die mensen dat recht op leven ontneemt. Voor ons Nederlanders is het wellicht moeilijk te bevatten dat juist de voorvechters van de doodstraf hiervan gruwelen, maar toch is het zo. Santorum weet hoe hij de juiste snaar bij zijn achterban moet raken en schetst dus het beeld van Amerika’s worst nightmare. Door dat expliciet te verbinden aan euthanasie weet hij dat social conservatives zich aangesproken voelen, het recht op leven is immers in het geding, terwijl fiscal conservatives herinnerd worden aan Obama’s overheidsbemoeienis in de gezondheidszorg.
Politiek gezien is de leugen van Santorum dus begrijpelijk en wellicht zelfs verstandig. Toch is het ook in Amerika opgevallen dat er in Nederland ophef over is ontstaan. Een politiek punt maken over de rug van een ander land is één ding, maar daar grove leugens voor gebruiken gaat wel erg ver. Vanavond is het laatste debat voor Super Tuesday en dat biedt een uitgelezen kans om Santorum het vuur aan de schenen te leggen. Presentator John King is nog altijd opzoek naar input voor het #CNNDebate dus aanhoudende verzoeken om euthanasie onderwerp van debat te maken, moeten ervoor kunnen zorgen dat Santorum hier niet mee weg komt. We zullen vanavond zien wat het gaat worden, maar het is goed dat Nederland hierin van zich heeft laten horen.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom en zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
