Na het debacle van Sarah Palin vier jaar geleden staat er veel druk op Mitt Romney om een goede vicepresidentskandidaat uit te zoeken. Romney neemt zijn taak serieus. Hoewel hij zijn keuze pas deze zomer hoeft te maken, nodigt hij nu al potentiële kandidaten uit om met hem op campagnetour te gaan. Deze week ging hij samen met Marco Rubio campagne voeren, eerder deed hij dat met Paul Ryan. Zo kan hij ontdekken of er chemie is. Maar de vraag is wat Romney zoekt in een vicepresidentskandidaat. Op basis van Romneys eerdere ervaring met het selecteren van een running mate mag je concluderen dat hij zich waarschijnlijk niet laat leiden door het advies van politiek commentatoren.
Bij speculatie over kandidaten voor het vicepresidentschap voeren vaak de electorale consequenties de boventoon. Romney zou er verstandig aan doen Senator Rob Portman te kiezen omdat hij uit Ohio komt, zo luidt het advies. Ohio is namelijk een belangrijke swing state. Kiezers daar zullen eerder op Romney stemmen als zijn tweede man hun senator is. Een zelfde redering gaat op voor de uit Florida afkomstige Senator Rubio. Bij hem wordt het ook nog eens vanuit een demografisch perspectief bekeken. Als zoon van Cubaanse immigranten zou hij Romney kunnen helpen aan stemmen van Latino’s. Maar al vele jaren wordt door politiek analisten betwijfeld of de vicepresidentskandidaat echt ervoor kan zorgen dat zijn thuisstaat gewonnen wordt door de presidentskandidaat. Hoewel het moeilijk is om het precies te kwantificeren, berekende Nate Silver van The New York Times deze week dat sinds 1920 de vicepresidentskandidaat per saldo slechts 2 procent bijdroeg aan stemmen in zijn thuisstaat voor de presidentskandidaat. Mooi meegenomen in een staat waar het er om spant maar het is geen grote boost.
“Not worth a bucket of warm piss”
Dat is eigenlijk ook niet gek. Het vicepresidentschap is namelijk een betrekkelijk onbelangrijke functie. De Amerikaanse grondwet definieert slechts twee kleine taken voor de vicepresident. In het zeldzame geval dat de stemmen staken in de Senaat, moet de vicepresident de beslissende stem uitbrengen. En als de president zijn taken niet meer kan uitvoeren, moet de vicepresident hem vervangen. Dat neemt niet weg dat sommige vicepresidenten toch veel invloed hadden. Dick Cheney werd gezien als een invloedrijke adviseur van President Bush. Ook Joe Biden heeft belangrijke dossiers toegewezen gekregen door Obama, zoals de terugtrekking uit Irak en de begrotingsonderhandelingen met Republikeinen in het Congres afgelopen zomer. Zowel Cheney als Biden worden gezien als machtige vicepresidenten.
Maar vroeger gebeurde het ook vaak dat een vicepresident nauwelijks in het Witte Huis kwam. Al Gore stelde als voorwaarde voor het accepteren van het vicepresidentschap dat Bill Clinton minstens een keer per week met hem overleg zou voeren. Dat hij dat moest afdwingen, zegt al genoeg. Dit is waarom een voormalige vicepresident het ambt ooit zo kwalificeerde: “not worth a bucket of warm piss.” De Amerikaanse kiezer weet dit. Dus laat hij zijn stem dus nauwelijks afhangen van de vicepresidentskandidaat. Mensen kiezen een president, geen vicepresident.
Palins blunders schaadde McCain
Dat wil niet zeggen dat de keuze voor een running mate in zijn geheel geen electorale gevolgen heeft. De keuze doet ertoe voor zover het wat zegt over de presidentskandidaat. Toen John McCain de kennelijk ongeschikte Sarah Palin selecteerde, werd dat door velen gezien als een bevestiging van zijn onberekenbaarheid. Dat hij zo iemand op zo’n hoge positie zette – een hartslag verwijderd van het presidentschap, zoals de Democraten stelde – was voor veel kiezers terecht of onterecht een teken van slecht beoordelingsvermogen. Palins blunders werden dus vooral McCain aangerekend.
Romneys eerste taak is dus om iemand te kiezen die hem geen schade toebrengt. Het interessante is dat Romney al eens eerder een running mate heeft moeten kiezen. Toen hij opging voor het gouverneurschap van Massachusetts in 2002 koos hij de vrouw die hem in eerste instantie had aangespoord om zich verkiesbaar te stellen voor het gouverneurschap: Kerry Healey. Zij was een beleidsadviseur met veel connecties binnen de partij maar grotendeels onbekend bij het grote publiek. Ze kon niet het electoraat opzwepen met enerverende retoriek of Romneys demografische of regionale zwaktes compenseren. Als ultieme insider kon zij de outsider Romney helpen als betrouwbare partner bij het besturen van de staat. Dat is wat Romney in haar zocht.
Deze zomer zal Romney zijn keuze bekend moeten maken wie ditmaal zijn running mate wordt. Op basis van het verleden is de kans groot dat hij weer voor iemand kiest die een trouwe partner in de regering voor hem kan zijn op dezelfde manier dat Obama in Biden een trouwe partner vond. Saaie maar zeer degelijke politici zoals Tim Pawlenty en Rob Portman passen perfect in dat profiel.
