Dat geld de wereld regeert, wordt door geen voorbeeld beter geïllustreerd dan door de Griekse tragedie die zich momenteel voltrekt. Vanaf het begin van de eurocrisis, inmiddels toch alweer zo’n drie jaar geleden, vlak na de bankencrisis van 2008, lopen de politici achter de feiten aan, ontbreekt een samenhangend concept en bepalen uitsluitend de financiële markten de gang van zaken.
Het is ook een schoolvoorbeeld van een self-fulfilling prophecy: financiële markten gedijen bij vertrouwen. Is dat eenmaal weg, dan helpt er geen lieve moeder meer aan. Het is als bij een bank: zodra iemand zegt dat die niet meer goed is voor zijn geld, haalt iedere spaarder er zijn geld weg en volgt onvermijdelijk het bankroet.
Vanaf de invoering van de euro is het Brusselse beleid ten aanzien van EU-lidstaat Griekenland beheerst door wensdenken, niet door overwegingen die stoelden op de realiteit of tenminste realistische aannames. Dat begon al met de beoordeling van de vraag of Griekenland wel aan de toetredingsvoorwaarden van de eurozone voldeed. “De prestaties van Griekenland zijn buitengewoon indrukwekkend. In 1993 was er een begrotingstekort van 13 procent en dat is nu teruggebracht, en dan spreken wij over realisaties en niet over voornemens, tot 1,5 procent,” aldus toenmalig Minister van Financiën Gerrit Zalm in een brief aan de Tweede Kamer. Toen twee jaar geleden de Griekse economie begon te schuiven – de fantastische prestaties van de Grieken bleken uitsluitend op papier te bestaan – gingen er nog weinig alarmbellen rinkelen.
In de loop van 2011 ging de Griekse economie definitief onderuit en kon een technisch faillissement nog slechts worden afgewend door grootschalige balanssteun van de overige EU-landen en – bien étonnés de se trouver ensemble – de Zwitsers, wier banken, het nobele Credit Suisse voorop, een enorme exposure bleken te hebben aan Griekse obligaties. De voorwaarden waaronder deze steun werd verleend behelsden gigantische bezuinigingen op het opgeblazen staatsapparaat van Griekenland en draconische hervormingen op sociaal-economisch terrein. Het op zich briljante idee van toenmalig premier Papandreou om een referendum uit te schrijven was niet naar de smaak van Merkel en Sarkozy. Anticiperend op een vernietigend NEE van de Griekse bevolking werd dit Papandreou snel uit het hoofd gepraat. Hieruit bleek reeds: niet het welzijn van de Griekse bevolking heeft in Parijs en Berlijn prioriteit, maar dat van de Franse en Duitse banken.
Uiteindelijk bleek dit slechts uitstel van executie: zoals straks in september in Nederland ook, waren de jongste verkiezingen in Griekenland een referendum voor of tegen Europa. Het Griekse volk zei massaal NEE. Nu hedenmiddag ook de laatste overlegronde bij de president in Athene is mislukt, rest nog slechts de wanordelijke aftocht van de Grieken uit de eurozone die vorig jaar nog met tientallen miljarden moest worden afgewend.
Hans van der Liet is oud-voorzitter van het CDA Amstelveen
CC-Foto: ‘Villiamcurtis‘
