Weten & Tech

Dubito ergo cogito; cogito ergo sum

18-06-2012 15:10

Grote denkers hebben zich met variërend succes verdiept in de rol en functie van religie in mensen. Naar mijn bescheiden mening zijn alle partijen vast komen te zitten in steeds herhalende kaarthuizen van logica teneinde hun eigen overtuiging te verdedigen, resulterend in volledig negeren van de kern van de zaak. Wat is religie naar min of meer objectieve maatstaven? De volgende biologische feiten, zeer vereenvoudigd, werpen enig licht op de kwestie.

Er was eens een zoogdier. Het had een heleboel kleine stukjes besturingssystemen om alle onderdelen van zijn lichaam goed te kunnen laten functioneren. Na verloop van tijd werden ze zo talrijk dat er een systeem nodig was om de andere stukjes te coördineren. Dit systeem werd zo complex dat het in staat was om zich te herprogrammeren om de steeds toenemende informatiestroom te kunnen assimileren. Het noemde zichzelf: bewustzijn.

Het geloof
Objectief gezien onmogelijk om te bepalen of het bestaat, want het bewustzijn bepaalt zelf wat de criteria zijn. Dat bewustzijn, in een poging om toekomstige handelingen van het lichaam vooraf te programmeren, begint zichzelf een verhaal te vertellen. Een continu stroomschema waardoor het door de correlatie van eerdere evenementen en door middel van extrapolatie kan komen tot een vooraf bepaalde toekomstige actie. Het bewustzijn noemt dat verhaal: werkelijkheid. Ook objectief gezien onmogelijk om te bepalen of het bestaat, het bewustzijn definieert wat realiteit is. Het ene bewustzijn bepaalt het verhaal waarin een bovennatuurlijk wezen een realiteit moet zijn, het andere beuwstzijn bepaalt dat dit niet zo is.

In deze kan men onderscheid maken tussen twee verschillende hoofdcategorieën van het geloof:

Ten eerste: de ware vrome gelovige.
Gezien het biologische feit dat het geloof een fysieke oorsprong heeft in een hersenstructuur kan men aannemen dat het geloof in zijn oorsprong direct verband houdt met een min of meer ontwikkelde structuur. Wanneer een gelovige vraagt of zijn geloof en bijkomende rituelen gerespecteerd worden, is dat hetzelfde als om respect te vragen omdat iemand kan praten, lopen, eten of poepen. Discussies met deze gelovigen, en hun plaats in de samenleving is zinloos, de gelovige wordt door zijn bewustzijn gedwongen te geloven.

Men zou het kunnen vergelijken met homoseksualiteit. Dit vindt ook zijn oorsprong in de structuur van de hersenen en het is dus zinloos om te proberen dit gevoel op te leggen aan een heteroseksueel, of proberen iemand er van te overtuigen het ook te worden. Het enige verschil zou zijn, omdat de hersenstructuur die het geloof regelt geen voorkeur heeft voor het ene dan wel het andere bovennatuurlijk wezen, dat een gelovige een andere religie kan aannemen. Een homoseksueel of heteroseksueel heeft die optie niet.

Ten tweede: de sociale gelovige.
De kenmerken van deze gelovige zijn een van onderwijs- en omgevingsgevormd geloof. Deze vorm van geloof is slechts een concept, gecreëerd door indoctrinatie en als zodanig is het niet echt ‘gevoeld’. Dit verklaart waarom mensen afvalligen of atheïsten kunnen worden. Een optie die ontbreekt in de vorige categorie van gelovigen.

Helaas zijn er veel mensen met een minder ontwikkelt begrip ten aanzien van de oorsprong en de aard van het bewustzijn. Die nemen zichzelf dan ook zeer serieus. Zo enorm serieus, dat het voor hen onaanvaardbaar is dat hun bestaan geen betekenis heeft. En dan zullen ze op zoek gaan naar iets dat hun bestaan de grootsheid kan geven die ze denken te hebben. Oude boeken zoals de bijbel, koran en thora zijn zeer handig, want net als de geschriften van Michel de Nostredame kunnen ze worden geïnterpreteerd op eender welke manier bij alles wat je wilt geloven. De eenvoudige oplossing dat we eenvoudigweg copulerende primaten zijn die bestaan omdat ze bestaan is te vernederend voor hen.

Cogito ergo sum
Wij hebben logischerwijs een antropocentrische kijk op de wereld. We denken dat we superieur zijn omdat we geloven dat we superieur zijn. Een soort cirkelvormige dubito ergo cogito; cogito ergo sum. Andere dieren twijfelen ook, nemen beslissingen, bedriegen, plagen, spelen, hebben gevoelens van liefde, haat, vreugde. Hun filosofie van het leven kunnen wij niet begrijpen, net zomin als zij de onze kunnen begrijpen. Maar naar hun normen zijn zij superieur aan ons. En met een goede reden.